‘Ervaringsdeskundige moet een erkend beroep worden’

Aanleiding oprichting LFB

‘Men dacht dat we niet voor onszelf konden denken'
Om meer over de geschiedenis te weten, moeten we bij oud-directeur Conny Kooijman zijn. ‘Ik kwam in 1997 in dienst bij de LFB. Toen heette het nog “Onderling Sterk”. In die tijd waren het vooral ouderverenigingen die voor mensen met een beperking beslisten. In de jaren zeventig dachten ze dat wij niet voor ons zelf konden denken en beslissen.’

‘Ik was een soort assepoester’
Die tijd had ook een grote invloed op Conny’s eigen leven: ‘Ouders moesten een deel van de opvang in instellingen zelf betalen. Dat konden mijn ouders maar voor een jaar. Ze hadden veel kosten, omdat ze elf kinderen hadden. Daarom woonde ik nog in het gezin. Ik werd aan het werk gezet als een soort assepoester. Om te poetsen en schoon te maken. Het was dus echt een heel andere tijd.’

‘Op 21 juni 1995 was de oprichting een feit’
Conny: ‘In de jaren tachtig merkten we dat mensen met een verstandelijke beperking wél meningen hebben. Dat ze wél in staat zijn om hun levenswensen aan te geven. Dat ze zelf kunnen beslissen. Dat ze hun stem kunnen laten horen in vergaderingen en in beleid. In het buitenland waren er al belangenverenigingen voor mensen met een verstandelijke beperking. We wilde ook een Nederlandse versie. Ik ging in 1992 met de paar al bestaande ‘Onderling Sterkverenigingen’ in een oprichtingswerkgroep. Op 21 juni 1995 was de oprichting van de eerste belangenvereniging in Nederland voor en door mensen met een beperking een feit.’

Wil je meer weten over de geschiedenis van de LFB? Stuur dan een mail aan Conny Kooijman.

Wil je met ervaringsdeskundigheid aan de slag?

Lees dan over de geleerde lessen tot nu toe in het kennisdossier ‘Ervaringsdeskundigheid voegt iets unieks toe'. 

De groei van de LFB

Een brief aan Erica Terpstra
Voor Conny is het ook tijd om terug te kijken wat er sindsdien is bereikt: ‘Rond 1998 heb ik een brief aan de toenmalige staatssecretaris Erica Terpstra geschreven. Die heb ik persoonlijk tijdens een bijeenkomst afgegeven. We hadden meer subsidie nodig. We kregen eerst maar tienduizend gulden per jaar. Een paar jaar later kregen we een paar ton.’ 

Ervaringsdeskundigen opleiden
Dat geld werd goed benut. Naast het landelijk steunpunt zette de LFB vier regionale steunpunten op. Daarnaast kwam er een scholing- en trainingsprogramma. Conny: ‘Mensen met een beperking moesten worden opgeleid tot ervaringsdeskundige. Het is belangrijk dat zij zichzelf leren kennen en sterker worden en belangen kunnen behartigen. Om mee te praten, zelf te kunnen beslissen en lezingen en workshops te geven.’

Trainingen en diensten
Inmiddels kunnen organisaties op meerdere manieren gebruik maken van ervaringsdeskundigen van de LFB. Onder andere als adviseur en meedenker, jurylid, co-docent, reporter, ambassadeur, of cliëntvertrouwenspersoon. Ook bieden zij trainingen aan. Bijvoorbeeld ‘Trainingen Naar de Top’. Hiermee helpt de LFB honderd ervaringsdeskundigen om bij tien zorgorganisaties aan de slag te kunnen de komende twee jaar.’

De toekomst in met een nieuwe directeur: Ellis Jongerius 

Meer erkenning voor het beroep ervaringsdeskundige
Vanaf 1 juli is Ellis Jongerius de nieuwe directeur van de LFB: ‘Ik wil de LFB nog sterker op de kaart gaan zetten. Er zijn nog steeds plekken in bepaalde gemeentes waar wij niet zichtbaar zijn. We willen een nog grotere achterban bereiken. Het gaat hierbij om mensen met een beperking en organisaties waar zij aan de slag kunnen. Daarnaast zou het mooi zijn als ervaringsdeskundige een erkend beroep wordt. Dat je goed betaald krijgt voor het werk.’

Niet meer de enige ervaringsdeskundige binnen een organisatie zijn
Ook Mireille de Beer wil graag dat er meer erkenning komt. Ze is onder andere blogger/interviewer voor het Kennisplein Gehandicaptensector. Ze werkt al bijna tien jaar bij Vilans. ‘Eigenlijk zou het verplicht moeten zijn om ervaringsdeskundigen in dienst te nemen. Het is verder belangrijk dat je ervaringsdeskundigen niet voor de show in dienst neemt. Zo vind ik het fijn dat ik bij Vilans echt gewaardeerd word om wie ik ben. Tot slot is het niet altijd makkelijk om de enige ervaringsdeskundige binnen een organisatie te zijn. Daarom zou ik het fijn vinden als er meerdere ervaringsdeskundigen per organisatie in dienst komen.’

Ervaringsdeskundigen betrekken: dat moet vanzelfsprekend zijn
Ellis: ‘We willen bereiken dat niemand straks meer om ervaringsdeskundigen heen kan. Dat je voor alles ervaringsdeskundigen betrekt en samen met hen uitvoert. Alsof het de normaalste zaak van de wereld is.’ Conny: ‘Het gaat hierbij dan om alle soorten ervaringsdeskundigheid. Dus niet alleen verstandelijk beperkten. Het kan bijvoorbeeld ook gaan om mensen met een lichamelijke beperking, ex-verslaafden en chronisch zieken.’

Als erkende opleiding bij het ROC
Ellis: ‘Samen met de overheid zijn we verder aan het kijken of we de LFB-opleiding bij een ROC erkend kunnen krijgen. Dat heeft wel een lange adem nodig. Want een praktijkopleiding moet aan bepaalde voorwaarden voldoen. Maar als je mee wilt doen, dan wil je dat op een serieuze manier. Daar hoort nou eenmaal ook bij dat je aan de eisen wilt voldoen.’

Meer informatie

• Overzicht van informatie over ervaringsdeskundigheid