Ervaringsdeskundigheid binnen het waardenkompas: 'Ik denk mee vanuit mijn boerenverstand'
Gepubliceerd op: 26-11-2024
Siza en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) hebben binnen het programma Begeleiding à la carte het waardenkompas ontwikkeld. Met het waardenkompas en de beroepscode kunnen begeleiders in de gehandicaptenzorg nadenken over hun eigen waarden en normen in relatie tot werk. Rob Jacobs is ervaringsdeskundige bij de HAN en is betrokken bij de ontwikkeling van het waardenkompas. Lees hieronder zijn ervaringen.
Rob Jacobs loopt als ervaringsdeskundige stage bij het lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking van de HAN. Op basis van zijn ervaring met zorg geeft hij advies en spreekt hij met zorgprofessionals. ‘Vanuit mijn boerenverstand ga ik in gesprek met de mensen van het lectoraat’, zegt Rob.
Waardenkompas
‘Het waardenkompas en de beroepscode is een instrument voor begeleiders waarmee ze kunnen reflecteren’, vertelt Rob. ‘Reflecteren is erg belangrijk om het werk goed te kunnen blijven doen.’ Het waardenkompas begint bij de waarden en normen van de begeleider. Wanneer de waarden en normen van de begeleider verschillen van andere collega’s of cliënten, kun je dit met behulp van het waardenkompas bespreken in het team. Als er nieuwe begeleiders in het team komen, kun je het instrument ook inzetten om elkaar beter te leren kennen. ‘Door met elkaar te reflecteren, kun je weten of je het goede doet’, zegt Rob. Het waardenkompas draagt niet alleen bij aan morele reflectie, maar ook aan de beroepsethiek en beroepstrots.
Het waardenkompas is ontwikkeld vanuit het lectoraat Ethiek van Verbinding met mensen met een Verstandelijke Beperking van de Hogeschool van Arnhem (HAN) en Nijmegen en de Beroepsvereniging voor Professionals in Sociaal Werk (BPSW), in samenwerking met professionals en ervaringsdeskundigen uit zorgorganisaties. Als team kun je een gratis training over het waardenkompas en de beroepscode ontvangen.
Door met elkaar te reflecteren, kun je weten of je het goede doet.
In een woongroep waar veel regels zijn, kan het goed zijn om met elkaar te kijken naar waarom er zoveel regels zijn. Rob: ‘Ik heb op een groep gewoond waar we vaste plaatsen aan tafel hadden. Er werd nooit gekeken of deze afspraak nog nodig was.’
Daarnaast zijn voor Rob de waarden openheid en eerlijkheid erg belangrijk. ‘Er worden op mijn woongroep nog gesprekken over mij gevoerd waar ik niet bij ben. Dat vind ik erg jammer.’ Met het waardenkompas kan Rob dit bespreken met zijn begeleiders.
Ervaringsdeskundigheid
Rob heeft actief meegewerkt aan de ontwikkeling van het waardenkompas. ‘Ik ben er blanco ingestapt, en in het begin heb ik goed geluisterd.’ Door zijn kritische blik kon hij het perspectief van ervaringsdeskundigen goed inbrengen.
De VGN academie heeft het waardenkompas opgenomen in een scholing over ethisch handelen. Ook hier heeft Rob zijn stem in kunnen laten horen. Rob vindt het belangrijk om zijn ervaringskennis te gebruiken om de zorg beter te maken.
‘Het is erg fijn om samen te werken met Rob’, zegt Maaike Hermsen, lector van het lectoraat Ethiek van Verbinding met Mensen met een Verstandelijke Beperking. ‘Hij houdt ons scherp!’
HAN & Siza en Begeleiding à la carte 2
HAN en Siza willen de training Waardenkompas verder ontwikkelen. Daarom doen zij mee aan Begeleiding à la carte 2. Zo kunnen zij onderzoeken welke impact de ontwikkelde training Waardenkompas heeft op teams. Onder andere door antwoord op de vraag: voor welke bewustwording zorgt de training? En: hoe werkt de training door in het dagelijks werk van professionals?
Begeleiding à la carte 2 wordt uitgevoerd door kennisorganisatie Vilans en is onderdeel van de Toekomstagenda zorg en ondersteuning voor mensen met een beperking van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).
