Naar hoofdinhoud Naar footer

Hartcoherentie reguleren met biofeedback

Gepubliceerd op: 10-06-2024

Werkplekleren is leren op je werk. Dat kan tijdens het werk, bijvoorbeeld door te kijken hoe iemand anders een taak aanpakt. Of door een coach te laten meekijken bij een werksituatie. Maar ook door een cursus of training te volgen. Hieronder vind je een voorbeeld van hoe je het leren kunt inrichten binnen je organisatie.

Hoe ziet de methode er op hoofdlijnen uit? 

De hartcoherentietraining richt zich op ademhalingstechnieken aanleren die ondersteund worden door biofeedback, waardoor medewerkers direct informatie uit hun eigen lichaam krijgen. Op deze manier kan een medewerker zichzelf onder controle hebben (coherent zijn), in de privé-situatie maar ook op de werkvloer, en zo ook een cliënt co-reguleren. De methode kan zowel op individuele basis, als op team basis aangeboden worden.

Kernaspecten van werkplekleren 

  • Directe ondersteuning door een collega op de werkvloer (coach).
  • Tijd- en plaatsonafhankelijk leren (performance support).
  • Leren van de praktijk (oefenen tijdens het werk).

Wat is de doelstelling? 

De doelstelling van de hartcoherentietraining is dat een medewerker door middel van biofeedback zelf coherent is en dat dat zijn/haar veerkracht vergroot, zowel in de werksituatie als in de privé-situatie. Een medewerker is coherent op het moment dat hij/zij bewust is van opgebouwde stress en deze los kan laten, zodat hij/zij zich beter voelt en helderder kan denken. Op deze manier kan een medewerker aan zijn/haar persoonlijke doel (bijvoorbeeld het voorkomen van paniekaanvallen) werken.

Wat is het beoogde resultaat? 

Het beoogde resultaat van de hartcoherentietraining is dat een medewerker door middel van biofeedback zelf coherent is en daardoor zijn omgeving kan co-reguleren. Het beoogde resultaat is tweeledig: een medewerker kan werken aan zijn/haar persoonlijke doel en een medewerker kan door co-regulatie een cliënt of collega beter ondersteunen. 

Hoe ziet de opzet eruit? 

De hartcoherentietrainingis een 1-op-1 training en omvat zeven sessies met een gecertificeerde coach binnen de organisatie. Deze coach is een medewerker van de organisatie die opgeleid is door een externe organisatie. In iedere sessie wordt er een nieuwe ademhalingstechniek besproken om tot coherentie komen. Het mooie aan de methode is dat een medewerker de tijd krijgt om de technieken te oefenen, zowel tijdens de sessie als thuis in de vorm van huiswerk. Zo worden de technieken vanzelfsprekend en krijgen ze een plekje in het dagelijkse leven van de medewerker. 

Hiermee bouwt een medewerker veerkracht op en kan hij/zij de methodiek integreren in het leven. Een medewerker kan op diverse manieren in aanraking komen met de methode: vanuit een coachingsvraag, vanuit supervisie, vanuit de vitaliteitsmarkt, vanuit doorverwijzing van een teamleider of vanuit trainingen zoals de weerbaarheids- en agressietraining. Niet iedere medewerker volgt alle zeven sessies; sommige medewerkers volgen alleen de eerste sessie om de basistechniek onder de knie te krijgen. 

Hoe lang wordt de methode al gebruikt? 

De hartcoherentietraining wordt sinds drie jaar binnen de organisatie toegepast. 

Hoe vaak wordt de methode gebruikt? 

Het is niet bekend hoe vaak de hartcoherentie-methode in de praktijk gebruikt wordt. Wel wordt er bijgehouden wie (medewerker/team) er getraind worden. 

Wat is de doelgroep? 

De hartcoherentietraining is in principe beschikbaar voor iedere medewerker binnen de organisatie, ongeacht de doelgroep waar hij/zij mee werkt. De training is echter nu alleen nog in twee regio’s in Limburg beschikbaar . Het is de bedoeling dat de regio Brabant in de nabije toekomst de mogelijkheid om krijgt om de methode te volgen. 

Wordt er geëvalueerd en wat komt daaruit?

De hartcoherentietraining heeft onder andere als resultaat dat medewerkers een verbeterde gezondheid ervaren, verbeterde prestaties (onder andere concentratie, geheugen) ervaren, meer emotionele balans en veerkracht ervaren, vermindering van stress ervaren en een toename van energie en vitaliteit ervaren. De concrete resultaten met betrekking tot leren en functioneren worden binnen de organisatie niet gemeten. Wel is het zo dat medewerkers die de 1-op-1 training volgen de toegevoegde waarde inzien van de training, maar de effecten worden niet gemeten. De ontwikkelaar van de hartcoherentie methodiek doet wel wetenschappelijk onderzoek naar de resultaten, maar deze zijn niet specifiek toegespitst op de medewerkers van de organisatie.

Is de methode wetenschappelijk onderbouwd? 

Wereldwijd zijn er reeds vele wetenschappelijk studies uitgevoerd die aantonen dat gebruik van hartcoherentietechnieken leidt tot een hoger prestatievermogen, minder stress, verbeterd welbevinden en emotionele stabiliteit[1].

Wat zijn de benodigde investeringen?

Binnen de organisatie moeten coaches beschikbaar zijn die de training van de externe organisatie hebben gevolgd en gecertificeerd zijn om de hartcoherentie sessies te leiden. De hartcoherentie methode vraagt om een tijdsinvestering van medewerkers: zeven sessies van 60 tot 90 minuten, inclusief bijbehorend huiswerk. Er moet door de organisatie apparatuur aangeschaft worden om de medewerker van biofeedback te voorzien, de zogenaamde Inner Balance Trainer van de externe organisatie. Dit is een sensor die aan het oor bevestigd wordt. 

Welke randvoorwaarden zijn er? 

  • De organisatie moet investeren in de biofeedbackapparatuur, de Inner Balance Trainer. De organisatie heeft ervoor gekozen om de apparatuur in bruikleen beschikbaar te stellen voor medewerkers, zodat zij zelf aan de slag kunnen met de apparatuur.
  • Medewerkers moet de beschikking hebben over een smartphone. Op de smartphone moet een applicatie geïnstalleerd worden om de apparatuur te koppelen en de biofeedback uit te lezen. De Inner Balance Trainer applicatie geeft een medewerker de gelegenheid om via het scherm op een smartphone gelijk duidelijkheid te krijgen over hoe hij/zij zich op dat moment voelt. 
  • De medewerker moet de gelegenheid krijgen om hartcoherentie in de praktijk uit te voeren. Dit vraagt om een visie vanuit de organisatie, waarbij de medewerker het gevoel krijgt dat hij/zij de methode tot uitvoering kan brengen. Het vraagt van medewerkers dat ze soms even een pauze inlassen of rust moeten nemen en kunnen herstellen, bijvoorbeeld nadat een calamiteit heeft plaats gevonden.

Welke praktische hulpmiddelen zijn beschikbaar? 

  • Er is een werkboek beschikbaar dat gebruikt wordt gedurende de zeven sessies van de hartcoherentietraining.
  • Op de vitaliteitsmarkt wordt de hartcoherentietraining gepromoot en zijn gecertificeerde coaches aanwezig om vragen te beantwoorden. 
  • De website van de ontwikkelaar van de training is publiekelijk toegankelijk en daar kan uitgebreide informatie gevonden worden over de hartcoherentietraining: https://www.heartmathbenelux.com/
  • Op het intranet van de organisatie is informatie beschikbaar over de hartcoherentietraining, inclusief ademhalingsoefeningen.

Welke trainers, coaches of cursussen zijn beschikbaar? 

Er is binnen de organisatie een gecertificeerde coach beschikbaar die de 1-op-1 training verzorgt. 

Wat zijn voordelen van de methode? 

  • Het is een laagdrempelig training die overal toepasbaar is. Als een medewerker net start met het gebruik van biofeedback het gebruik van de apparatuur en de applicatie is het belangrijk om te herkennen wat coherentie is, maar na verloop van tijd gaan medewerkers dit herkennen zonder gebruik te maken van de apparatuur en de applicatie. 
  • Het is een tastbare methode, die real-time inzicht biedt in het effect van hartcoherentie. Door middel van het gebruik van de apparatuur en de applicatie ontvangt een medewerker biofeedback die hij ter plekke in kan zetten in de werk- en privé-situatie. Dit haalt het ‘zweverige’ van de methodiek en daardoor zijn medewerkers makkelijker bereid om zich over te geven aan de methode. 

Wat zijn nadelen van de methode? 

  • De apparatuur is heel gevoelig, dus als een medewerker gaat lopen of in een calamiteit zit, dan is de meting niet zuiver. Hierdoor kan het daadwerkelijke effect op de werkvloer nog niet altijd gemeten worden.
  • De apparatuur wordt bevestigd aan het oor. Dat is niet de meest ideale plek voor een meting, zeker niet tijdens een calamiteit. De kans is dan bijvoorbeeld aanwezig dat een cliënt aan de apparatuur komt. 

Waar is men het meest trots op bij het toepassen van de methode? 

Het is een snelle en effectieve training, die door medewerkers als laagdrempelig wordt ervaren. Medewerkers zien snel resultaat van de methode en kunnen hierdoor zowel hun eigen werk als het werk in het team verbeteren. De erkenning van de medewerkers van het effect van de methode is hetgeen waar de organisatie het meest trots op is bij het toepassen van de methode. 

Wat zijn verbetermogelijkheden? 

De apparatuur is op dit moment nog niet werkplek-vriendelijk. Doordat de apparatuur aan het oor bevestigd moet worden, is de kans aanwezig dat een cliënt aan de apparatuur komt. Ook is de apparatuur heel gevoelig, waardoor de hartslag en stress niet altijd op ieder moment uitgelezen worden.

Wordt de methode ook elders toegepast? Op welke schaal? 

De ontwikkelaar van de training organiseert studiemiddagen over de toepassing van hartcoherentie in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. De organisatie is echter niet bekend met andere organisaties die hartcoherentie toepassen in de ondersteuning van mensen met een verstandelijke beperking. 

Suggesties voor andere organisaties die aan de slag willen met deze methode

Gewoon beginnen, je kan er niets fout mee doen! Hartcoherentie is een hele laagdrempelige methode om met vrij eenvoudige technieken en directe biofeedback te leren om je eigen hartcoherentie te beïnvloeden. Dit draagt bij aan een gezonde emotieregulatie en stresshantering, maar uiteindelijk kan hartcoherentie ook het cognitieve functioneren en de algehele gezondheid van medewerkers verbeteren. 

[1] https://www.heartmathbenelux.com/nl/info/achtergrond-onderzoek

Bron

Koraal

Deel deze pagina via: