Is hulp van familie wel de oplossing voor personeelstekorten?
Gepubliceerd op: 18-03-2025
De zorg staat onder druk door stijgende kosten en personeelstekorten. We hebben steeds vaker de hulp van familie of verwanten nodig. Dit geeft ambassadeur Hanneke Lugtenberg gemengde gevoelens. Ze vindt het ontzettend fijn als familie wil helpen. Maar is dit wel in alle gevallen de goede oplossing? Ze weet ook dat familie niet altijd zomaar kan, wil of mag helpen. En waar liggen de grenzen tussen professionele zorg en informele zorg? Hanneke deelt in deze blog hoe zij er naar kijkt.
Fijn om goed samen te werken
Zelf vind ik het heel fijn om een goede samenwerking te hebben met ouders. Ik ben heel dankbaar als ze ons willen helpen. Zo kunnen we samen de beste zorg voor de cliënt geven. Want dat staat bovenaan. Daar zijn wij verantwoordelijk voor.
Het maakt mij niet uit hoeveel ouders helpen of juist de zorg bij ons laten. Ik geloof namelijk dat iedereen helpt naar zijn eigen kracht en kunnen. Dit heeft ook te maken met hoe het leven van de ander er verder uit ziet.
Ik begrijp het dus ook als ouders niet kunnen of willen helpen. Het klinkt natuurlijk als een goede oplossing: familie van de cliënt kan zorg overnemen. Maar ik zie daarbij ook mogelijke problemen. Want wat nou als de familie geen mogelijkheid heeft om te helpen?
Niet iedereen kan of wil helpen
Zo zijn er families die na jarenlang zorgen heel graag die zorg willen loslaten. Omdat ze er zelf aan onderdoor gaan. Door deze ontwikkeling voelen ze zich nog steeds verplicht om mee te zorgen. Omdat hun familielid anders geen goede zorg krijgt. Dit geeft hen het gevoel alsof ze de zorg nooit echt los kunnen laten. Ik vraag mij af wat dit met hen doet en welke invloed dat heeft.
Andere verwanten krijgen te maken met een bijkomende zorgbehoefte van een ander familielid. Hoe kunnen zij dan blijven helpen als ze ook moeten zorgen voor hun partner, ouder of andere kind? Waar kunnen deze mantelzorgers terecht? Hoe moeten ze dit doen?
En wat als je als ouder altijd heel graag had willen helpen met de zorg, maar dat dat vanuit de zorginstelling niet mocht? Dat je te maken had met professionals die beter leken te weten wat goede zorg is voor jouw kind? Wat nou als je hier veel strijd over hebt gehad? Dat je dit zo graag wilde, maar dit niet lukte. Hoe is het voor deze ouders als aan hen nu ineens wel gevraagd wordt om te helpen?
Hoe geef je de informele zorg in deze gevallen dan vorm en wat doet dit met de familieleden?
Wat is eigenlijk professionele zorg en informele zorg?
Ik had het hier over met de moeder van een cliënt. Wat is professionele zorg? Is dit de minimale zorg om in leven te blijven? Wij vinden van niet! Professionele zorg is volgens ons: datgene doen wat er voor zorgt dat het goed gaat en goed blijft gaan met de cliënt. Wanneer je geen tijd en aandacht meer kunt geven, geef je geen professionele zorg meer.
Informele zorg moet volgens de moeder altijd een toevoeging zijn op de professionele zorg. Daar ben ik het mee eens. Maar is dan een bezoekje aan het ziekenhuis of een rondje wandelen een toevoeging of iets dat echt nodig is?
Ik zie een rondje wandelen met een cliënt als iets belangrijks voor de gezondheid en het humeur. En wat nou als een cliënt geen familie heeft om mee naar buiten te gaan of leuke uitjes mee te doen? Horen zulke uitjes dan bij informele zorg of professionele zorg? Het helpt de cliënt wel om zich goed te (blijven) voelen...
Waar ligt de grens?
Stel nou dat familie kan en wil helpen: waar liggen dan de grenzen? Wanneer is iets professionele zorg, maar dan uitgevoerd door familie? Of wanneer is iets informele zorg, maar dan uitgevoerd door een professional. En hoe organiseer je dit?
Als een ouder een keer helpt door zijn/haar kind te douchen en naar bed te brengen: is dit dan informele zorg of professionele inzet van een familielid?
Mijn conclusie is dat je geen duidelijke grens kunt trekken tussen professionele zorg en informele zorg. De oplossing dat familie meer in de zorg meehelpt roept bij mij vooral veel vragen op. Maar wat ik wel zeker weet: Zorgen doe je samen! Daarom wil ik afsluiten met een tip om die zorg goed samen te kunnen doen.
Hannekes tip: leer elkaar kennen
De sleutel in goed samen zorgen is om elkaar te kennen. Het helpt om van elkaar te weten hoe de ander denkt over samenwerken. Wat zijn de verwachtingen en wensen? Waar wil de familie wel mee helpen en waarmee niet? Helpen kan op verschillende manieren. Dit hoeft niet perse het zorgen voor te zijn. Een ouder kan ook helpen met koken, sponsoren zoeken, een flyer voor een evenement maken of een keer komen voorlezen.
We willen allemaal zorgen voor ons kind. Het is belangrijk dat ouders een plek krijgen in de zorg die bij ze past. Die plek hebben we nodig. Zo blijven we ons verbonden voelen en hebben we invloed op de zorg voor ons kind.
moeder van cliënt
Ik denk dat het allerbelangrijkste is dat ouders het vertrouwen hebben dat hun zoon of dochter in goede handen is. Dat ze los kunnen laten. Voor sommige ouders geeft het extra vertrouwen als je hen om hulp vraagt als je hulp nodig hebt. Andere ouders hebben nodig dat je het zelf oplost. Dit is per persoon verschillend. Het is dus belangrijk om dat van elkaar te ontdekken.
