‘Ik kan meer, dan ik soms denk’

‘Spannend en kriebels vooraf’ vertellen Idman, Sagar en Milan als ze aan de dag van de filmopnames terugdenken. ‘Ik moest dingen loslaten en heb het ook over me heen laten komen. De mensen daar gaven me het vertrouwen’, vertelt Idman. ‘Ze verwachtten ook dingen van mij, we deden het echt samen. Ze stelden me gerust en gaven me de tijd om te oefenen. Ik zou het zo weer doen!’ Ook Milan vond het indrukwekkend: ‘Ik kwam binnen in de studio en iedereen draait om jou heen.’ ‘De styliste had maffe kleding aan: een trui met veel hartjes. Gelukkig mocht ik een net pak aan, daar voelde ik me comfortabel in’, vertelt Sagar. 

Het klopte, het zijn mijn woorden

Aan de filmopnames ging een heel schrijfproces vooraf. Na de brainstormsessies zijn in individuele gesprekken de ervaringen verder uitgediept en goed opgeschreven. Theatermaker Vera begeleidde hen daarbij. Sagar: ‘Ik wilde het gevoel overbrengen hoe het is om elke keer een andere begeleider te krijgen.’ Milan: ‘Het is echt mijn verhaal geworden. Ik had het zo zelf kunnen schrijven.’ Idman is het daarmee eens: ‘Het klopte, het waren mijn woorden. Het was niet een verzonnen toneelstukje wat ik ging opvoeren.’

Je vraagt er niet om, het overkomt je allemaal

Idman, Sagar en Milan kozen zelf het thema dat het dichtst bij hen lag. Sagar koos het thema ‘1001 begeleiders’ en vertelt: ‘Je hebt een begeleider waar je goed mee overweg kunt en ineens is er weer een andere, waar je aan moet wennen. Je vraagt er niet om, het overkomt je allemaal.’

Eigen regie – Idman

'Ik vind het heel fijn dat we vanaf de start samenwerken en het toch iets van mijzelf blijft.'

Geen trouwjurk op mijn trouwdag

Idman koos het thema ‘Eigen Regie.’ ‘Het was één van mijn dromen om een trouwjuk te dragen, iets wat ik op mijn eigen bruiloft niet kon doen. Zeven vrouwen hebben drie maanden aan deze jurk gewerkt. Ik wilde graag aan dit thema werken omdat ik het belangrijk vind dat mensen horen wat er is gebeurd.'

Blijf vragen stellen: 'waarom doen jullie dit zo?'

‘In het verleden ben ik op een verkeerde manier begeleid. Daarbij werd ik veel geïsoleerd waarbij dwangbuizen zijn gebruikt. Mijn boodschap is: Doe het niet zo! Blijf altijd vragen stellen aan collega’s of stagebegeleiders: "waarom doen jullie dit zo?" Doe niet zomaar alles wat er wordt gezegd. Juist als stagiaire kun je een frisse nieuwe kijk hebben op een werkwijze’, vertelt Milan. ‘Zorg gaat om cliënten, geef hen een stem, luister naar hen’, voegt Sagar daaraan toe. 

Hij bemoeide zich er niet mee, als het niet nodig was

Milan: ‘Ik raad anderen ook aan om met dit soort dingen mee te doen. Het is ook een stukje van je verwerking. Ik vind dat heel goed voor mensen die dingen meemaken. Mijn begeleider was ook mee. Die bood mij veiligheid als het toch te spannend werd. Hij wist ook zijn plek en bemoeide zich er niet mee, als het niet nodig was. Dat vond ik heel fijn.’

Communicatie – Milan

'Ze kijken naar mij als uniek persoon, niet als naar een hele groep.'

Spannende momenten

Matthijs, begeleider van Milan: ‘Het was voor mij ook een bijzondere ervaring. Ik zag dat er spannende momenten waren voor Milan tijdens de opname. Zowel fysiek bij het vastbinden, maar ook de lading van woorden bij het uitspreken van zijn tekst. Via oogcontact hield ik een lijntje met hem. Ondertussen zette het mij ook aan het denken. Hoe doe ik dat? Zie ik hem als persoon of soms ook als een nummer? Daar hebben Milan en ik het ook over gehad op de terugrit in de auto. Goed om het daar met elkaar over te hebben. Want wat kan ik als begeleider of onze organisatie verbeteren en waar blinken we in uit. Ik vind het bijvoorbeeld heel normaal om sorry te zeggen tegen een bewoner als ik iets niet handig heb aangepakt of misschien te veel vanuit emoties reageerde.’ 

Op de automatische piloot

Matthijs: ‘Ik hoop dat anderen ook stilstaan bij zichzelf als ze naar de films kijken. Zeker de collega’s die langer in het vak zitten. Je denkt dan toch minder na over bepaalde dingen en je handelt meer op de automatische piloot. Goed om er af en toe bij stil te staan en ook om te horen van de mensen die je begeleid hoe het anders kan.’

Ik kan meer, dan ik soms denk

Milan: ‘Ik heb mezelf verbaasd dat ik het toch heb gedaan. In een stukje heb ik tape op mijn mond. Dan staan er begeleiders om mij heen met witte pakken en een masker op, dat vond ik heel indrukwekkend. Niet dat ik het eng vond, maar het was wel confronterend.’  

Veel vertrouwen in het team

Idman: ‘Bij volgende films ga ik mijn tekst er gewoon meer bijhouden, want daardoor ben ik minder zenuwachtig. Ik heb dat niet zo snel, maar doordat de teamleden heel open naar mij waren, had ik veel vertrouwen in het team. Ze stelden me gerust, we konden een scene opnieuw doen en ze zeiden: "vraag het gewoon".’ 

1001 begeleiders – Sagar

'Het is belangrijk om goed afscheid van een begeleider te kunnen nemen, een mededeling is niet voldoende.'

Meer emoties raken

Sagar vertelt wat hij hoopt te bereiken met de filmpjes: ‘Ik hoop dat begeleiders en managers meer stilstaan bij het gevoel van cliënten. Dat ze leren hoe het is om steeds nieuwe begeleiders te krijgen. Dat ze meer inzicht krijgen wat het betekent voor cliënten als begeleiders weggaan. Ik hoop dat ze gaan vragen aan de cliënt welke begeleider zij fijn vinden. Dat niet de manager gewoon maar de keuze maakt, want het moet voor beiden prettig zijn. Ik hoop dat de film meer emoties raakt en dat de boodschap beter binnenkomt. Ik heb nu mijn stem laten horen via het filmpje en mijn boodschap is: vraag meer naar de mening van cliënten.’

Lees meer over het onderzoek ervaringsleren