Informele zorg bij InteraktContour: waarom alleen als het samen kan?

Berber Wesseling: ‘Een goede samenwerking met naasten is de afgelopen jaren alleen maar belangrijker geworden. De rol van de zorgaanbieder is de afgelopen jaren steeds meer verschoven van ‘zorgen voor’ naar het ondersteunen van de eigen regie van de zorgvrager. Cliënten én zorgaanbieders hebben de naasten van de cliënt daarbij hard nodig. En andersom: waar zorgaanbieders vroeger alleen betaald werden voor directe zorg en ondersteuning aan de client, is nu ook ruimte om naasten te ondersteunen, wetende dat dit loont voor alle partijen. Dit doet InteraktContour enerzijds in hun aanbod, zoals een module voor naasten om te leren omgaan met hun partner met hersenletsel. Anderzijds zit hem dat in het betrekken van de naasten bij de zorg en ondersteuning van de client.’

Proeftuinen, tools en intervisie

Een expertiseteam, waaraan ook adviseur Will Schutte van Vilans deelneemt, heeft zich bij InteraktContour, samen met naasten, bezonnen op wat belangrijk is in de samenwerking. Alle woonlocaties zijn bezocht: wat speelt er, waar is behoefte aan? Vervolgens zijn er verschillende tools ingezet en activiteiten georganiseerd.

Berber: ‘Het bleek dat het team niet altijd weet wat ze kan verwachten van naasten van de cliënt. Andersom was de persoonlijk begeleider niet altijd zichtbaar bij de verwanten. Medewerkers hebben zich over de vraag gebogen: hoe kunnen we verwanten betrekken en zorgen dat ze zich welkom voelen? Tot slot zijn medewerkers, bepakt met alle nieuwe kennis en vaardigheden, het gesprek over de samenwerking aangegaan met naasten van cliënten. Op iedere locatie zijn er nu taakhouders netwerk-participatie. Zij houden de samenwerking als thema op de agenda.’ 

Cultuuromslag

Jan van der Weide, teamleider zorg en wonen bij InteraktContour spreekt over een cultuuromslag: ‘Op onze locatie zag ik ouders binnenkomen. Het was niet vanzelfsprekend dat iemand iets tegen ze zei, dus liepen ze door. Medewerkers zeiden: ‘Ze komen niet voor ons. Ze komen voor hun zoon of dochter.’ Dat vond ik niet passen bij de visie van InteraktContour. We willen werken vanuit de driehoek: client, naasten en medewerkers. Als wij goed kunnen opschieten met verwanten, hebben cliënten daar baat bij. We hebben naasten gevraagd: Waar word je blij van als je binnenkomt bij ons? Waar heb je behoefte aan? Daar geven we nu zoveel mogelijk gehoor aan. Niet alleen de client komt hier, maar het hele netwerk. Als een nieuwe cliënt binnenkomt, komt ook het netwerk mee en beiden krijgen onze aandacht  en professionele ondersteuning. Kijk wat er speelt en pak het SOFA-model erbij: hoe ga je ermee om? Gelukkig ervaren medewerkers zelf ook de voordelen.’ 

Wat zijn de resultaten van al deze inspanningen?

Berber: ‘Het belang van een goede samenwerking met het netwerk speelt in de hele organisatie, bij management, staf en lokale teams. Er zijn allerlei initiatieven ontstaan, passend bij de behoeften van naasten. Van een buurtbarbecue, een nieuwjaarsreceptie tot een kwartaalnieuwsbrief en gezamenlijke evaluatie. Soms ligt de organisatie in handen van cliënten, naasten en medewerkers. Medewerkers voelen zich gesteund door naasten. Belangrijke beslissingen worden samen genomen en er wordt samen gekeken wie de client kan begeleiden bij bijvoorbeeld een huisartsbezoek. Je kunt dus heel wat vragen van verwanten als ze zich betrokken voelen. Naasten voelen dan ook een lagere drempel om het contact met ons te zoeken voor vragen of verzoeken. Dit samen optrekken wordt bevorderd door het nieuwe elektronisch cliënten dossier dat eind 2018 is geïntroduceerd, waarbij de client bepaalt of en wie er van de naasten het dossier kan inzien en er op kan reageren.’

Hoe nu verder?

Berber: ‘Professionals gaan voortdurend met de cliënt en de naasten in gesprek, ondersteund door het expertiseteam, teamleiders en de taakhouders. Daarnaast wordt in de interne scholing aandacht besteed aan het voeren van gesprekken en de samenwerking met naasten. Verder zijn er intervisiegroepjes om elkaar te steunen en het onderwerp levendig te houden. Het moet een gewoonte worden, totdat niemand meer weet dat we dat vroeger heel anders deden. Net zolang totdat naasten zich overal welkom voelen. Op locaties en binnen het hele zorgproces. Zo draagt iedereen bij aan een zo goed mogelijk leven voor de cliënt.’

Tools voor samenwerking

Tools die je kunt inzetten bij het versterken van de samenwerking met mantelzorgers:

• De samenspelscan
• Proeftuinen
• Formulier voor een driegesprek
• Gesprekstrainingen
• Burenbijeenkomst om samenwerking te bespreken
• Sofamodel
• Intervisiegroepjes
• Taakhouders netwerk-participatie
• ECD met inzage en inspraak verwanten