Maatschappelijke businesscase belangrijk voor opschaling technologie

Koraal wil zorgdomotica inzetten voor het bieden van meer woongenot, veiligheid, privacy en eigen regie van hun bewoners. Het gaat hierbij om de inzet van diverse toepassingen, zoals een alarmknop, bewegingsmelder, een automatische sluitende deur, of zorg op afstand via een smartphone. 

Meer privacy en vrijheid

De Kruijf: ‘Door dit soort oplossingen met elkaar te verbinden, is het mogelijk om betere zorg op maat te bieden. Zo kunnen we nu instellen dat er automatisch een alarm afgaat wanneer een bewoner zijn toiletbezoek bijvoorbeeld niet binnen een kwartier heeft afgerond. Dit zorgt voor meer privacy en vrijheid. Ook kunnen we zo de ontwikkeling van bewoners stimuleren. Bijvoorbeeld door in kleinere stapjes vrijheidsbeperkende maatregelen af te bouwen.’ 

'Zachte baten ook belangrijk'

De Kruijf: ‘Na zo’n pilot is opschaling een belangrijke vervolgstap. Maar daarvoor moet je wel goed afwegen wat de technologie kost en oplevert. In een maatschappelijke businesscase maak je de meerwaarde van domotica inzichtelijk door het noemen van zachte baten. Deze zijn lastig te vertalen in financiële opbrengsten, maar zijn wel belangrijk om in de beslissing mee te wegen.’

Besluit over opschaling

De Kruijf: ‘We hebben de businesscase voor onze eigen bedrijfsvoering en de maatschappelijke businesscase voorgelegd aan de raad van bestuur, samen met de resultaten van het onderzoek dat we hebben uitgevoerd op de pilotlocatie. Daarin stonden de ervaringen met de technologie van cliënten, naasten en medewerkers centraal. Over de opschaling heeft de raad van bestuur een positief besluit genomen.’ 

Informatie ook belangrijk voor partners

‘We hebben de informatie ook gebruikt om onze partners te informeren, zoals het zorgkantoor’, vult beleidsadviseur Patricia Marcic aan. ‘Hiermee laten we zien welke strategieontwikkeling we inzetten en hoe we onze zorg vormgeven op een manier die binnen alle kaders past. We leggen niet alleen een stuk verantwoording af voor de financiering, maar zien het zorgkantoor ook echt als ontwikkelpartner om samen de zorg zo goed mogelijk neer te kunnen zetten.’ 

Nuancering over effecten 

Marcic: ‘Door het opstellen van de maatschappelijke businesscase hebben we inzichtelijk kunnen maken hoe we de zorg effectiever en efficiënter kunnen vormgeven. Het betekent alleen nog niet dat er minder zorgmedewerkers nodig zijn gedurende de nacht. Wel ontstaat er door zorgdomotica meer ruimte voor menselijke aandacht. De Kruijf: ‘Tegelijkertijd zie je dat er een toename is in complexiteit van de problematiek van de doelgroep. Daarom blijkt uit de maatschappelijke businesscase dat het toch waardevol om in zorgdomotica te investeren. Je kunt zo ook in de toekomst complexere zorg blijven leveren met dezelfde personele bezetting.’ 

Van ‘zorgen voor’ naar ‘zorgen dat’

De Kruijf: ‘We hebben gemerkt dat de gesprekken die je voor zo’n maatschappelijke businesscase voert ook zorgen voor een stukje bewustwording. Waarom doen we wat we doen? De zorgmedewerkers op de pilotlocaties van het onderzoek hebben daardoor echt een omslag gemaakt van “zorgen voor” naar “zorgen dat”. De neiging kan toch zijn om ’s nachts even op die kamer te kijken of het wel goed gaat met de bewoner. Goed bedoeld, maar je verstoort daardoor ook iemands privacy. Het is belangrijk dat je als zorgmedewerker de onnodige zorg herkent en daardoor meer kunt leren loslaten. Technologie ondersteunt in dat proces.’

Kost tijd, maar het levert ook veel op

Het werken aan een maatschappelijke businesscase kost tijd, maar levert ook heel veel op. Het helpt bij een totaalbeeld en daardoor bij de besluitvorming over opschaling van een technologie. Daarnaast kan het goed werken om hierbij begeleid te worden door een externe partij. Robin de Koning, adviseur/onderzoeker bij Vilans, weet hoe belangrijk ondersteuning hierin kan zijn. Hij geeft samen met onderzoeker Sejal Patel van Academy Het Dorp, een training over het opstellen van een maatschappelijke businesscase aan organisaties die meedoen aan de Innovatie-impuls. 

Zie het als een proces 

De Koning: ‘Bij het opstellen van een maatschappelijke businesscase is het belangrijk om het onderwerp goed af te bakenen. Denk vooraf goed na met welke technologie je aan de slag gaat en voor welke cliënten en zorgmedewerkers je het doet. Daarnaast zou ik willen meegeven dat het maken van een maatschappelijke businesscase niet een doel op zich is. Zie het echt als een proces om met elkaar gefocust in gesprek te gaan over de meerwaarde van technologie. Weet tot slot dat een maatschappelijke businesscase niet per se het eindpunt hoeft te zijn, maar een vertrekpunt voor verder onderzoek, of voor gesprekken met andere partijen. ‘ 

Lees meer

• Geleerde lessen van Koraal
• Innovatie-Route