Wat is de gehandicaptenzorg?

Gepubliceerd op: 08-12-2023

Laatst bijgewerkt op: 14-10-2024

In de (verstandelijk-)gehandicaptenzorg worden mensen met een verstandelijke beperking ondersteund. Soms hebben mensen met een verstandelijke beperking ook een lichamelijke beperking. En er kunnen bijkomende problemen zijn, zoals stoornissen, aandoeningen, gedragsproblematiek, verslaving en schuldproblemen.

Welke doelgroepen zijn er in de gehandicaptenzorg?

In de gehandicaptenzorg vind je verschillende doelgroepen, zoals mensen met:

Naast deze verstandelijke beperkingen hebben cliënten vaak ook bijkomende beperkingen, zoals een visuele of een auditieve beperking of epilepsie.

Hoeveel mensen hebben een verstandelijke beperking?

Wat cijfers en feiten over de gehandicaptenzorg op een rij:

In Nederland zijn er ongeveer 2,2 miljoen mensen met een zwakbegaafdheid. Zij hebben een IQ tussen de 70 en 85.
142.000 mensen hebben een verstandelijke beperking. Dat betekent dat zij een IQ hebben van minder dan 70.
Ongeveer 68.000 mensen hebben een ernstig verstandelijke beperking.
Er zijn in Nederland ongeveer 650.000 mensen die last hebben van de gevolgen van een Niet-aangeboren hersenletsel.
Er werken 180.000 mensen dag en nacht aan goede ondersteuning voor hen.
Cliënten ontvangen zorg vanuit verschillende wetten: de Wlz (Wet langdurige zorg), Jeugdwet, Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning) of de Zorgverzekeringswet. Lees meer over de zorgwetten.

Bron: Feiten en cijfers in de gehandicaptenzorg, VGN

Werken in de gehandicaptenzorg

Op welke manieren kun je in de gehandicaptenzorg aan de slag? Dat zijn er verschillende. De meest voorkomende functie is die van (persoonlijk) begeleider. Je kunt werken als begeleider op een woonlocatie, als begeleider van een groep, als coördinerend begeleider of als ambulant begeleider. Hiervoor heb je een mbo-diploma op niveau 3 of 4 in de richting Zorg en Welzijn nodig.

Veel andere beroepen in de gehandicaptenzorg

Je vindt in de gehandicaptensector nog tal van andere manieren waarop je een bijdrage kunt leveren. Als bijvoorbeeld psycholoog, orthopedagoog (gedragswetenschapper), verpleegkundige, verpleegkundig specialist, verzorgende, onafhankelijk cliëntondersteuner of als Arts Verstandelijk gehandicapten (Arts VG). Daarvoor bestaan verschillende opleidingen, op mbo-, hbo- en universitair niveau.

Starten met mbo-niveau 1 of 2 en zij-instromen

Met een mbo-diploma op niveau 1 of 2 kunnen ze je in de gehandicaptenzorg ook goed gebruiken: in de functies Assistent Dienstverlening en zorg of Helpende Zorg en welzijn. Ook zij-instromen vanuit een ander soort baan is mogelijk. Je leert dan meestal bij een organisatie zelf en op maat.

Je leest meer over de gehandicaptensector en de arbeidsmarkt in de factsheet van de VGN (pdf) en op de website werkenindegehandicaptenzorg.nl.

Wat verdien je in de gehandicaptenzorg?

Wil je meer weten over de salaristabellen, arbeidsvoorwaarden en de CAO? Ga dan naar de CAO Gehandicaptenzorg 2021 - 2024 van het VGN. Op werken.nl krijg je een idee van het salaris van een begeleider in de gehandicaptensector.

Branche- en beroepsorganisaties gehandicaptenzorg

In de gehandicaptenzorg vind je verschillende branche- en beroepsorganisaties:

Branchevereniging VGN, Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland;
BPSW, Beroepsvereniging van professionals in Sociaal werk;
V&VN, Beroepsvereniging Verzorgenden Verpleegkundigen;
NVAVG, Nederlandse Vereniging Artsen Verstandelijk Gehandicapten;

Antwoorden over de gehandicaptenzorg: het Kennisplein Gehandicaptensector

Op het Kennisplein Gehandicaptensector kun je jouw kennis 'halen en brengen'. Op het Kennisplein vind je actuele tips en kennisproducten waar je direct mee aan de slag kunt, maar ook achtergrondartikelen, praktijkverhalen, bijeenkomsten, lesmateriaal en het laatste nieuws uit de gehandicaptenzorg. Je vindt er de antwoorden op jouw vragen over de verschillende doelgroepen en thema's binnen de sector.

Meld je aan voor het Panel Gehandicaptensector

Deel je kennis voor de zorg en sluit je aan bij het Panel Gehandicaptensector. Praat mee, reageer en deel je ervaringen om de gehandicaptenzorg te verbeteren!

Stel je vraag aan