Naar hoofdinhoud Naar footer

Lastige situaties en kritiek: 9 effectieve stappen

Gepubliceerd op: 13-02-2025

Soms zijn er lastige situaties in het contact met de familie van de cliënt. Of het gesprek loopt moeizaam. Deze 9 effectieve stappen van dementie expert Huub Buijssen helpen je om te gaan met situaties waarin familie kritiek uit. De tips zijn ook toe te passen bij gesprekken met familie in de gehandicaptenzorg.

1. Ontwapenen

Wat willen mensen als ze kritiek hebben of boos zijn? Gelijk krijgen! Niets is meer ontwapenend dan de woorden ‘u heeft gelijk’. Mensen hebben volgens henzelf natuurlijk altijd gelijk. Jij trouwens ook. Maar je hoeft er niet voor te liegen. In iedere situatie bekijk je waarin het familielid gelijk heeft.

2. Het verhaal bekijken door de bril van de familie 

Verplaats je in het familielid dat kritiek heeft. Stel je voor hoe jij het zou vinden als je een kind hebt wat naar de opvang gaat en het regelmatig gebeurt dat je een kledingstuk van je kind niet kan vinden, omdat een ander kind het aan heeft? Hoe zou je dan hier met jezelf het gesprek over voeren? Stel je voor hoe je dan het gesprek met jezelf zou voeren.  

3. Gevoelens van het familielid erkennen en benoemen

Richt je aandacht op de gevoelens van het familielid. Bespreek wat je ziet en hoort. Controleer bij de ander of dit klopt. Geef het familielid de tijd om het hart te luchten door uit te razen of te huilen. 

4. Verwachtingen nagaan 

‘Wat wilt u het liefst dat ik voor u doe?’ Met deze vraag deel je de verantwoordelijkheid voor de mogelijke oplossingen. Vaak kun je eenvoudig ingaan op verzoeken. Iemand wil bijvoorbeeld een luisterend oor of een excuus.  

5. Vertel familie over de dagelijkse praktijk in de zorg voor hun familielid 

Meestal beginnen we met het geven van een feitelijke uitleg. Dat is onze natuurlijke neiging, maar die moeten we leren tegengaan. Vraag daarom eerst: ‘Vind je het fijn als ik vertel hoe de nacht en ochtend zijn verlopen?' Voordat je vertelt dat hun dochter in bed is gebleven, omdat ze een onrustige nacht had.

6. Eigen gevoelens uiten 

Zeg bijvoorbeeld ‘ik ben geschrokken van uw kritiek’ of ‘ik voel me gefrustreerd door deze situatie’. Dit kan het contact verbeteren, omdat jij ook je menselijke kant laat zien. Bovendien voelen familieleden de emoties toch wel. Spreek ze dan maar liever uit. 

7. Eigen oplossingen uiten 

Vertel wat jij ziet als mogelijke oplossing. Wees daarbij ook duidelijk over je beperkingen. Je kunt niet het onmogelijke doen.  

8. Er samen uit proberen te komen 

Probeer samen tot afspraken te komen over hoe het verder moet. Bekijk eventueel meerdere mogelijkheden en maak haalbare afspraken. Schrijf de afspraken op: wie doet wat en wanneer? 

9. Afspraken nakomen 

Spreek een moment af om de afspraken samen door te nemen en te kijken hoe het gaat. 

Deel deze pagina via: