Depressieve gevoelens? Lichttherapie kan helpen
Gepubliceerd op: 28-11-2024
Bij ouderen met een verstandelijke beperking komt depressie maar liefst vijf keer zo veel voor als bij andere ouderen. Daarom onderzocht GOUD of lichttherapie depressieve klachten zou kunnen verminderen bij deze doelgroep. Inmiddels weten we dat lichttherapie ook kan helpen bij mensen met een beperking. Lees meer over hoe lichttherapie in de praktijk wordt gebruikt en waarom deze aanpak is opgenomen in de Databank Interventies van Vilans.
De Erkenningscommissie Gehandicaptenzorg van Vilans heeft de interventie lichttherapie beoordeeld als goed onderbouwd. Dit betekent dat de aanpak van de interventie duidelijk beschreven is. Er wordt uitgelegd waarom de aanpak waarschijnlijk werkt. Hierbij is gebruik gemaakt van wetenschappelijke theorieën en onderzoek. Ook is er bewijs dat de interventie goed uit te voeren is in de praktijk. De interventie is ook geschikt voor jongere mensen met een verstandelijke beperking.
Mijn ervaring is dat de therapie mijn cliënt Berry weer wat vrolijkheid brengt. Hij kan zich niet goed uitdrukken. Toch kun je wel merken dat als hij de therapie niet krijgt, zijn stemming somberder is.
Ook voor klachten die niets te maken hebben met seizoen
Uit algemeen onderzoek weten we dat lichttherapie depressieve klachten bij mensen kan verminderen. Het kan hierbij gaan om klachten die te maken hebben met het seizoen. Maar ook om klachten die daar niets mee te maken hebben. De aanpak lichttherapie is ontwikkeld voor mensen met een verstandelijke beperking door de Academische Werkplaats GOUD.
Sombere bewoners
Mirjam Zijlmans is gedragskundige en beleidsadviseur wetenschappelijk onderzoek bij Amarant. Ze vertelt: ‘We passen lichttherapie meestal toe bij bewoners die wat somber zijn. We merken dat ze zich dan terugtrekken. De therapie houdt in dat een cliënt 2 weken lang vroeg in de ochtend 20 minuten voor een lichtlamp zit.’ Wil je ook aan de slag met lichttherapie? Gebruik dan de tool handreiking lichttherapie.
Ook geschikt voor mensen die zich niet goed kunnen uiten
Mirjam: ‘We kijken bij lichttherapie op maat wat mogelijk is. Zo is het belangrijk dat de lichttherapie in de ochtend gebeurt voor een goed dagritme. Veel van onze cliënten kunnen zich niet goed in een gesprek uiten door hun beperking. Daarom kijken we vooral naar gedrag. We zien dat lichttherapie een positieve invloed heeft op hun stemming.’
Tijdens ontbijt of puzzel
Ook persoonlijk begeleidster Feline Spijkers past de therapie toe bij Berry, een van haar cliënten. Dit doet ze nadat een gedragskundige heeft beoordeeld of lichttherapie geschikt is. ‘Zodra de dagen korter worden, maak ik gebruik van de lichtlamp. In het geval van Berry zit hij dan ongeveer 20 minuten in de woonkamer aan de eettafel. Hij zit dan schuin voor de lamp. Ondertussen ontbijt hij, drinkt hij koffie, of maakt hij een puzzel.’
Evaluatie met vragenlijst
Feline: ‘Na een periode van lichttherapie evalueren we samen met de gedragskundige zijn gedrag met een vragenlijst. Deze lijst heet de ‘Angst, Depressie En Stemming Schaal’. Mijn ervaring is dat de therapie hem weer wat vrolijkheid brengt. Berry kan zich niet goed uitdrukken. Toch kun je wel merken dat als hij de therapie niet krijgt, zijn stemming somberder is. Ik denk dat meer cliënten voordeel kunnen hebben van lichttherapie.’
Andere mogelijkheid dan medicatie of therapie
‘Bij depressieve klachten kiezen organisaties nu vaak voor de inzet van gedragstherapie’ schrijft de Erkenningscommissie Gehandicaptenzorg van Vilans in hun oordeel. ‘Ook wordt er vaak gekozen voor medicatie. Het is waardevol dat er met lichttherapie een andere mogelijkheid is bijgekomen. Praten is bij lichttherapie niet nodig, wat voor sommige mensen met een verstandelijke beperking prettig kan zijn.’
Bekijk andere onderbouwde interventies
In de gehandicaptenzorg zijn veel interventies ontwikkeld die waardevol zijn. Het erkenningstraject geeft inzicht in goed onderbouwde en effectieve interventies. In de Databank erkende interventies vind je alle erkende interventies gemakkelijk terug en kun je ze met elkaar vergelijken. Benieuwd naar andere werkende interventies? Bekijk de interventies in de databank.
Ook een interventie delen?
Heb je een succesvolle aanpak of methodiek (interventie) ontwikkeld voor de gehandicaptenzorg? Is jouw interventie ook interessant voor anderen? Meld deze interventie dan aan voor het erkenningstraject.