Methode Perspectief

Gepubliceerd op: 23-09-2020

Laatst bijgewerkt op: 06-12-2024

Via de methode Perspectief (officieel: Opvoedings-/ondersteuningsprogramma voor mensen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen) kun je als begeleider kennis opdoen over personen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (ZEVMB). De methode kun je ook gebruiken voor mensen met een ernstig verstandelijke beperking en moeilijk verstaanbaar gedrag (EVB+).

Via deze methode bekijk je of de ondersteuning aansluit bij de vragen en behoeften van de doelgroep, zodat ze zich goed kunnen ontwikkelen. Het gaat om kinderen en volwassenen met (zeer) ernstige verstandelijke en meervoudige beperkingen (ZEVMB; geschat IQ < 25 punten en zeer ernstige motorische beperkingen). Deze onderwerpen staan centraal:

de relatie centraal stellen
sterk methodisch werken
ouders en betrokkenen werken aan hetzelfde doel

Hierdoor krijgt de persoon met ernstige meervoudige beperkingen de ondersteuning die voldoet aan zijn wensen en behoeften.

Over de methode

De methode Perspectief wordt ook wel het Opvoedings-/ondersteuningsprogramma of de methode Vlaskamp genoemd. Carla Vlaskamp heeft vanuit de Rijksuniversiteit Groningen in samenwerking met organisaties uit de praktijk een methode ontwikkeld, specifiek voor kinderen en volwassenen met Ernstige Meervoudige Beperkingen.

De methode is gericht op het bieden van perspectief op de lange termijn, door middel van hoofddoelen en werkdoelen op korte termijn. De werkdoelen zijn gericht op onderzoeken en stimuleren van concrete stapjes in de ontwikkeling en worden geëvalueerd met de GAS (Goal Attainment Scale). De visie van de methode is dat ook mensen met ZEVMB een relatie aan kunnen gaan met hun omgeving en zo hun wensen en behoeften duidelijk kunnen maken. In het Handboek Verstandelijke beperkingen: 24 succesvolle methoden is een hoofdstuk opgenomen over deze methode. Download het handboek op deze pagina om dit hoofdstuk te lezen.

Ook voor doelgroep EVB+

Deze methode is ook toepasbaar in de ondersteuning van kinderen en volwassenen met ernstige verstandelijke beperkingen en complex gedrag (EVB+). De methode biedt mogelijkheden om doelgericht te onderzoeken op welke wijze gedrag te beïnvloeden is. Met werkdoelen kun je uitproberen of je gedrag dat de ontwikkeling belemmert, kunt verminderen. Ook kun je uitproberen om nieuw gedrag aan te leren en zo de ontwikkeling te stimuleren. Door regelmatig de effecten van interventies te evalueren kan er perspectief geboden worden in het verbeteren van relaties.

Casus cliënt met EMB

Rachida kan met haar handen nauwelijks gerichte bewegingen maken door haar spasticiteit. Ze wil iets kunnen pakken om te kunnen spelen. De begeleiders begrijpen wat ze wil en zien dat ze gefrustreerd raakt tijdens haar pogingen. Hoe kunnen we haar helpen om gericht haar handen in te zetten tijdens spel?

Casus oudere cliënt

Meneer Kanhai heeft zeer ernstige verstandelijke beperkingen. Hij is 45 en slaapt overdag een aantal keren. Het is niet duidelijk of hij iets onder de leden heeft, zich verveelt of dat hij oververmoeid is. Hoe kan ik nagaan welke activiteiten voor cliënten aantrekkelijk zijn en welke te vermoeiend. Hoe kan ik cliënten zoveel als mogelijk zelf hun activiteiten laten kiezen?

Casus cliënt met EVB+

Mike sabbelt en bijt veel op zijn vingers, waardoor de huid week wordt en stuk gaat. Hij doet dit het liefst de hele dag door, zowel tijdens het spelen als tijdens het eten en als hij rust. We hebben onderzocht met een werkdoel op welke momenten hij niet bijt. Dat is bij gericht gebruik van twee handen, bijvoorbeeld op de schommel als hij zich vast moet houden of als hij een karretje duwt. In een volgend werkdoel gaan we onderzoeken of we langer en vaker activiteiten kunnen aanbieden waarin hij “gevulde” handen heeft.

Onderbouwing bruikbaarheid tool voor oudere cliënten

Research based. Kennis op basis van onderzoek.

Beoordeling
De methode is beoordeeld door de Erkenningscommissie gehandicaptenzorg als ‘effectief volgens goede aanwijzingen.’ Volgens de commissie (02-07-2015) is de methode in de praktijk goed uitvoerbaar en werkzaam gebleken. De structuur is helder en daardoor via stappen uitvoerbaar. Een sterk punt is dat 'directe medewerkers' na toepassing van het programma minder handelingsverlegen zijn. Lees meer op Databank erkende interventies.

Onderbouwing bruikbaarheid tool voor cliënten met EMB

Evidence based. Kennis op basis van onderzoek naar de werkzaamheid.

Beoordeling
De methode Perspectief is evidence based, dit betekent dat er veel wetenschappelijk onderzoek is gedaan naar de effecten van de methode. De methode leidt tot betere interpretatie van het gedrag van mensen met EMB en tot ondersteuning die beter aansluit bij hun behoeften, aldus het Expertisecentrum EMB. Dit wordt bereikt doordat zorgprofessionals:

een relationele visie hanteren;
een passend opvoedings-/ondersteuningsperspectief kunnen formuleren voor elke cliënt;
zich vaardigheden eigen maken om systematisch en doelgericht te werken;
beter samenwerken, zowel binnen hun eigen discipline als met andere disciplines en ouders.

Onderdeel van leidraden

Deze tool is onderdeel van de Leidraad Oud en Gelukkig, de Leidraad EMB in het vizier én de Leidraad EVB+ in het vizier. In de leidraden vind je meer kennisproducten voor de specifieke doelgroepen.

Downloads