Methode ‘Voorbijganger, zoeker en klant’

Gepubliceerd op: 02-12-2020

Mensen met niet-aangeboren hersenletsel (NAH) ervaren zelf vaak geen problemen met hun aandoening, maar de omgeving wel. De methode ‘Voorbijganger, zoeker en klant’ geeft je praktische handvatten om als hulpverlener hiermee om te gaan.

Drie verschillende uitgangspunten

Met de tool Voorbijganger, zoeker, klant maak je als begeleider een inschatting van:

in hoeverre iemand met NAH het probleem beseft
in hoeverre iemand vertrouwen heeft in veranderingsmogelijkheden
de motivatie van de cliënt

Voor iedere typering gebruik je als zorgverlener drie verschillende uitgangspunten:

Voorbijganger: aansluiten bij de belevingswereld van de persoon met hersenletsel.
- Als zorgverlener zoek je uit je hoe het leven van de cliënt eruitziet, zonder te oordelen.
Zoeker: ordenen wat er speelt rond de cliënt.
- De zoeker wil verbanden leggen tussen het leven van nu en de rol die de gevolgen van NAH daarbij spelen.
Klant: met oplossingen komen.
- De persoon met NAH staat als klant open voor aanwijzingen om zijn gedrag te veranderen.

Download de tool Voorbijganger, zoeker, klant (pdf) onderaan bij downloads.

De typering ‘voorbijganger, zoeker, klant’ is niet statisch en is niet bedoeld om mensen met NAH een stempel op te drukken. Het is een hulpmiddel om zowel de interactie met als de begeleiding van iemand met NAH af te stemmen op wat iemand aangeeft.

Jan, Victor en Ina zijn veertigers en hebben alle drie zo’n 5 tot 8 jaar geleden NAH opgelopen bij een ongeval. Alle drie ondervinden ze ernstige gevolgen van hun NAH. Alleen verschillen zij in de mate waarin zij de gevolgen voor hun leven overzien. Anders gezegd: er is verschil in de mate waarin zij inzicht hebben in hun ziekte. Jan denkt dat er niet zoveel veranderd is en ziet nauwelijks problemen. Terwijl zijn naaste omgeving ervaart dat Jan wel degelijk erg veranderd is. Victor heeft een realistischer beeld van wat hij (nog) wel en wat niet (meer) kan. En Ina is nog erg zoekende naar haar leven met NAH. Als begeleider ondersteun je zowel Jan, Victor als Ina. Hoe kun je als begeleider jouw ondersteuning goed afstemmen op de mate waarin mensen met NAH ziekte-inzicht hebben op allerlei zaken die zich in hun leven voordoen?

Onderbouwing bruikbaarheid

Research-based kennis: kennis op basis van onderzoek.
Practice-based kennis: kennis op basis van praktijkervaringen.

Beoordeling

Met behulp van het instrument SADL-3 kan een inschatting gemaakt worden van de mate van ziekte-inzicht van een iemand met NAH. In het boek Ga toch weg! wordt uitgelegd hoe je mensen met een verschillende mate van ziekte-inzicht kunt benaderen en zo goed mogelijk bij hun wensen kunt aansluiten. De tool Voorbijganger, zoeker, klant biedt hierbij praktische handvatten.