Richtlijn betere zorg visuele en verstandelijke beperking

Gepubliceerd op: 21-07-2022

Laatst bijgewerkt op: 21-07-2022

Richtlijn Visuele beperkingen bij mensen met een verstandelijke beperking helpt begeleiders en andere zorgverleners problemen sneller op te sporen bij hun cliënten en de behandeling, revalidatie en begeleiding beter te organiseren.

Over de bril kijken, vaak struikelen, geen fel licht kunnen verdragen. Dit kunnen allemaal signalen zijn van slechtziendheid. Alle signalen vind je in de nieuwe ‘Richtlijn Visuele beperkingen bij mensen met een verstandelijke beperking’.

Van richtlijn naar infographic

Het doel van de nieuwe richtlijn is het beter organiseren van zorg. Omdat de richtlijn veel tekst bevat ontwikkelde Vilans samen met NVAVG een infographic. Deze infographic beschrijft de belangrijkste aandachtspunten bij opsporing van de visuele beperking, diagnostiek, behandeling en een beter revalidatie- en begeleidingstraject.

Download de infographic onderaan de pagina (pdf)

Tips voor begeleiders

Print de infographic uit - bij voorkeur op A3 - en hang hem op de afdeling of in de teamruimte.
Realiseer je dat slechtziendheid bij mensen met een beperking zich anders kan uiten dan bij anderen.

Lezen van de richtlijn

Laat je niet afschrikken door de hoeveelheid pagina’s maar lees eerst de samenvatting.
Bepaal daarna welke modules voor jou van belang zijn. Denk bijvoorbeeld aan de onderdelen over signaleren, begeleiden en de woonomgeving.

Weten waarop je moet letten

Marieke Kroezen was vanuit het Erasmus MC als projectleider betrokken bij de ontwikkeling. Waarom vindt zij de richtlijn zo belangrijk? ‘Een visuele beperking komt vaker voor bij mensen met een verstandelijke beperking’, zegt ze. ‘Hoe zwaarder de beperking, des te hoger het risico. Bovendien kunnen deze mensen niet altijd duidelijk aangeven dat zij problemen hebben met het zien en hebben ze ook minder mogelijkheden die problemen te compenseren met andere vaardigheden. Het is dus belangrijk dat begeleiders weten waar ze op moeten letten en vervolgens, na de diagnose, goed in kunnen spelen op de behoeften van de cliënt.’

Wat betekent het voor jouw werkwijze?

De nieuwe richtlijn beschrijft ook wie verantwoordelijk is voor het naleven van de controles. ‘Een belangrijk verschil met de oude richtlijn omdat mensen nu minder makkelijk tussen wal en schip geraken’, vindt Sabine Budding, orthoptist bij Bartiméus. Ook zij was betrokken bij de ontwikkeling. ‘Binnen Bartiméus hebben we intussen ook een workshop ontwikkeld. We willen daarmee de nieuwe richtlijn onder de aandacht brengen bij organisaties in de gehandicaptenzorg en vertellen wat hij precies inhoudt voor de verschillende werkwijzen.’

Wil je meer informatie over de (kosteloze) workshop van Bartiméus? Neem dan contact op met Ine Woudstra via iwoudstra@bartimeus.nl.

Wit kopje op een witte tafel?

De vorige richtlijn stamt uit 1997 en is opgesteld door artsen verstandelijk gehandicapten (artsen VG). ‘Bij deze nieuwe richtlijn waren ergotherapeuten, artsen, psychologen, orthoptisten, optometristen, cliënten én mantelzorgers betrokken’, vertelt Marjolein Wallroth. Ze is GZ-psycholoog bij Visio en ook zij werkte mee aan de richtlijn. ‘Een veel bredere insteek dus en dat moet ook. Want behalve om signaleren, een diagnose stellen en behandeling in gang zetten, gaat het ook om revalidatie, een goede leefomgeving en begeleiding. Vooral dat laatste is ook voor begeleiders belangrijk. Vaak gaat dat om hele simpele, praktische dingen. Bijvoorbeeld dat je geen wit kopje op een witte tafel zet. En dat die gezellige sfeerverlichting helemaal niet zo handig is als je minder goed ziet.’