Wegwijzer Betrekken van cliënten en familie bij beleidsontwikkeling

Cliënten, familie en verwanten betrekken bij beleidsontwikkeling en vernieuwingen in de zorg maakt dat de kans op succes toeneemt. Het gaat immers om de kwaliteit van hun leven.

Door directe betrokkenheid van de doelgroep kun je efficiënter en beter aansluiten bij wensen en behoeften van de mensen waar het uiteindelijk om gaat. Een open deur? Helaas niet altijd. Hoe is cliëntbetrokkenheid bij jou geregeld?

Waarom deze wegwijzer?

De wegwijzer ‘Op weg met cliënten, familie en verwanten’ (pdf) is ontwikkeld omdat effectieve cliëntenparticipatie in de praktijk toch niet zo makkelijk blijkt. Het kan bijvoorbeeld lastig zijn om een representatieve afspiegeling van cliënten te mobiliseren om mee te denken bij beleid. En cliënten en beleidsmakers spreken niet altijd dezelfde taal. Deze wegwijzer helpt je op weg cliënten, familie en verwanten effectief te betrekken, en daarmee meer tevredenheid onder hen en zorgverleners te realiseren.

Hoe gebruik je deze wegwijzer?

Deze wegwijzer is primair bedoeld voor bestuurders, beleidsmakers en teamleiders van zorginstellingen. De wegwijzer heeft als doel jou te inspireren bij het effectief betrekken van cliënten, familie en verwanten bij beleidsvorming in jouw organisatie. Het is een inspiratiebron met acht principes - geleerde lessen uit de praktijk - die bijdragen aan effectieve cliëntenparticipatie. Je ‘wandelt’ als het ware langs deze acht principes. Er zit geen volgorde in: alle acht geven ze jou ideeën over hoe je cliëntenparticipatie goed kunt organiseren. Bekijk ze allemaal, want hierbij geldt: het geheel is meer dan de som der delen.

Hoe is deze wegwijzer tot stand gekomen?

Vilans haalde buiten de langdurende zorgsector inspiratie op over hoe organisaties cliëntenparticipatie hebben georganiseerd. Vilans sprak onder andere met: de ANWB, de bankenwereld, een zorgverzekeraar en organisaties in de GGZ. De geleerde lessen van deze organisaties deelden we ter inspiratie met vier vooruitstrevende organisaties uit de VVT en drie uit de gehandicaptenzorg, waarbij zowel managers, zorgprofessionals als cliënten(raadsleden) aanwezig waren. In deze inspiratiesessies stonden de volgende vragen centraal: hoe gaat het nu met cliëntenparticipatie in jouw organisatie? Wat inspireert jou van de lessen uit de andere organisaties en wat past daarvan bij jouw organisatie en wat helemaal niet? Hoe gaat het straks in jouw organisatie?

Vilans is na deze sessies drie maanden lang bij één organisatie aangehaakt om inspiratie te delen en cliëntenparticipatie te helpen organiseren. Tot slot is in het najaar van 2016 een vragenlijst uitgezet over cliëntenparticipatie onder organisaties uit de VVT, gehandicaptensector en de eerstelijn.

Praktijkvoorbeelden

Bekijk hoe anderen werken aan cliëntbetrokkenheid en laat je inspireren.

• Versterkend Begeleiden laat cliënten stralen
  De Hartekamp Groep (DHG) biedt zorg aan mensen met een beperking. De organisatie vindt dat cliënten meer mee moeten doen in de samenleving. Ze moeten zeggenschap hebben, zich veilig voelen en eigen regie hebben. Die visie vraagt om een andere rol van de begeleiders. Daarom leidt DHG cliënten op tot ervaringsdeskundige die begeleiders trainen in hun nieuwe rol.
  Lees meer in het artikel ‘Versterkend Begeleiden laat cliënten stralen’ (pdf)
• Cosis laat cliënten op eigen niveau meedenken
  Cosis is een partnerschap tussen Promens Care en NOVO. De organisatie levert zorg aan mensen met een verstandelijke en/of psychische beperking. In 2016 herijkte de organisatie de strategie samen met de cliëntenraad, familieraad, medewerkers en in- en externe stakeholders. De Raad van Bestuur zet zeggenschap en medezeggenschap hoog op de agenda.
  Hoe gaat Cosis daar in de praktijk mee om? (pdf)

Aan de slag met de wegwijzer

Laat je op weg helpen door de wegwijzer om cliënten, familie en verwanten effectief te betrekken bij beleidsontwikkeling en vernieuwingen in de zorg, en daarmee meer tevredenheid onder hen en zorgverleners te realiseren.

Download de wegwijzer (pdf) onderaan dit artikel.

Meer informatie of advies?

Heb je vragen over de wegwijzer? Wil je meer informatie over cliëntenparticipatie? Wij helpen je graag. Neem contact op met Jeanny Engels via j.engels@vilans.nl of 06-15182894.