Boris van der Ham, voorzitter van de VGN: ‘Inclusie begint bij samen’

Veelzijdige achtergrond

Boris, 51 jaar, studeerde 2 jaar geschiedenis en rondde vervolgens de Toneelschool af in 1998. Na een carrière op de planken, stapte hij in 2002 de politiek in. Tien jaar lang zat hij in de Tweede Kamer, waar hij onder andere wetsvoorstellen tegen discriminatie indiende. Daarna pakte hij het acteren weer op en wat in 2016 bijvoorbeeld te zien in Ciske de Rat - de musical. Ook is hij actief als bestuurder bij verschillende organisaties. Boris is niet alleen een bevlogen voorzitter van de VGN, maar ook een muzikant, schrijver én vader van twee kinderen.

De VGN en inclusie

De VGN is een koepelorganisatie die instellingen in de gehandicaptenzorg ondersteunt. Samen met belangenorganisaties zoals de LFB – een organisatie voor en door mensen met een beperking – werkt de VGN aan een betere toekomst. ‘De kracht van onze samenwerking ligt in het persoonlijke contact,’ legt Boris uit. ‘Dat ontstaat gewoon door elkaar tegen te komen bij het koffiezetapparaat of in de lunchruimte.’

De VGN richt zich op beleidszaken zoals arbeidsvoorwaarden en wetgeving, terwijl de LFB de stem van mensen met een beperking vertegenwoordigt. Toch vindt Boris het belangrijk dat ervaringsdeskundigen nauw betrokken worden bij beleid. ‘Zij weten hoe het is, en dat helpt ons de juiste keuzes te maken.’

De uitdaging van inclusie

Een inclusieve samenleving vraagt om inspanning van iedereen, vindt Boris. Toch ziet hij dat de overheid hier nog te weinig aandacht aan besteedt. ‘‘In het huidige coalitieakkoord wordt gehandicaptenzorg nauwelijks genoemd. Dat is verdrietig, want er zijn twee miljoen mensen met een beperking in Nederland en nog eens twee miljoen mensen die iemand in hun familie hebben met een beperking – een enorme groep die nu vaak wordt vergeten.’ 

Boris benadrukt dat inclusie niet gaat over ‘mensen een plek geven die zogenaamd zielig zijn’. Het gaat juist om kansen en mogelijkheden. ‘Mensen met een beperking kunnen heel veel bijdragen, ook in sectoren waar nu grote personeelstekorten zijn, zoals de zorg. Inclusie maakt de samenleving niet alleen rechtvaardiger, maar ook leuker.'

Wat is goede zorg volgens Boris?

Goede zorg draait volgens Boris om veel meer dan medische ondersteuning. ‘Het gaat erom dat mensen een zo normaal en zinvol mogelijk leven kunnen leiden, passend bij hun situatie. Voor de één is dat leren omgaan met een fysieke beperking, voor de ander het ontwikkelen van sociale contacten.’

Een belangrijk onderdeel van goede zorg is eenvoud, ook in communicatie. ‘Ingewikkelde taal kan voor veel mensen een barrière zijn – niet alleen voor mensen met een beperking, maar ook voor ouderen of hoogopgeleiden die in paniek zijn. Zorg voor duidelijke taal die iedereen begrijpt.’

De kracht van ervaringsdeskundigheid

Boris ziet een grote rol weggelegd voor ervaringsdeskundigen in de gehandicaptenzorg. ‘Hun verhalen zijn van onschatbare waarde. Ze maken duidelijk wat écht belangrijk is en zorgen ervoor dat beleidsmakers dichter bij de praktijk blijven.’ Boris moedigt professionals aan om deze kennis actief in te zetten. ‘Het is meer dan een vinkje zetten; inclusie vraagt om structurele samenwerking.’

Een boodschap voor de samenleving

Als Boris één boodschap mag meegeven, is het deze: ‘Werk samen aan een inclusieve samenleving. Het gaat niet alleen om erbij horen, maar om écht meedoen. Inclusie betekent dat we niet naar beperkingen kijken, maar naar talenten en mogelijkheden. Samen maken we de wereld een stuk mooier.’