Alledaags Gelukmodel: ‘Een gelukkig leven is de focus’
Gepubliceerd op: 19-07-2021
'Wat betekent alledaags geluk voor jou?' Dat is de centrale vraag van het Gelukmodel van Driestroom. Daar hoort onder andere een sessie bij. Om over een betekenisvol en betrokken leven van en met bewoners te praten. Samen met iemands netwerk. Bewoner Cor: ‘De gestelde vragen leiden tot inzicht. Bijvoorbeeld: “Wie is Cor op zijn best?”’
‘Het Alledaags Gelukmodel komt voort uit onderzoek onder bewoners en naasten’, vertelt projectleider Sascha Stoffelen. ‘Onderzoek naar wat werkt in de ondersteuning bij een betekenisvol en betrokken leven. Zodat ondersteuners en netwerk altijd aan de slag zijn met dingen die hieraan bijdragen. Begeleiders gaan daarbij over vier belangrijke onderwerpen in gesprek. Namelijk: lichaam en geest, wonen en financiën, betekenisvol leven en relaties.’
Waar zitten de prikkelingen voor groei?
Sascha: ‘Bij het model maken we gebruik van drie uitgangspunten. Als eerste “persoon centraal”. Wie is deze unieke persoon? Wat is belangrijk voor hem/haar? Hoe kan hij/zij zoveel mogelijk de regie houden? Het tweede uitgangspunt is echt contact. En als derde punt gaat het om het vergroten van kansen. Waar zitten de mogelijkheden voor nieuwe ervaringen? Waar zitten de prikkelingen voor groei? Daarbij kijken we ook wat mogelijke belemmeringen zijn. Het is belangrijk steeds de hele persoon te zien. Iemand kan bijvoorbeeld een oorlogstrauma of fikse schulden hebben. Dan komt zo’n persoon nog niet toe aan het ontwikkelen van zijn/haar vaardigheden.’
Wie is Cor op zijn best?
Het model is nog in ontwikkeling. Samen met de bijbehorende werkwijzen en hulpmiddelen voor ondersteuning. Toch past Driestroom al heel veel elementen toe. Het model helpt om dit in de toekomst nog bewuster te doen. Onderdeel is bijvoorbeeld een sessie om te praten over de toekomst van cliënten. ‘Ik wist eigenlijk niet zo goed wat ik nou wilde voor mijn toekomst’, vertelt Cor, een bewoner van Driestroom. ‘Ook had ik de neiging om vooral naar het verleden te kijken. Toen hebben we een bijeenkomst gehouden. Mijn gedragsdeskundige en begeleider waren daar bij. Ik bepaalde zelf wie ik verder uit mijn netwerk uitnodigde. Zij konden vragen stellen. Wie is Cor op zijn best? Waar ga je heen? Wat wil je doen? Wie doet wat? Wanneer hebben we in het verleden gezien dat jij op je best bent? Dat zorgde voor inzicht.’
Wat komt eerst?
Cor: ‘Ik bepaalde zelf welke informatie op mijn poster kwam. Ik vond het fijn dat het om mij draaide. Daarbij werkt het goed als je direct ondersteund kan worden door de mensen om je heen. Mijn wensen? Ik wil bijvoorbeeld nieuwe mensen leren kennen. Zo is er een autismesoos in Arnhem. Door corona vindt dat momenteel online plaats. Eigenlijk ontmoet ik liever mensen in het echt. Dat komt allemaal nog wel. Ik merk wel dat mijn enthousiasme hierbij een valkuil is. Daarom hebben we ook gekeken van “Wat komt eerst?”.’
Een logeerhond
Sascha: ‘Daarbij bepaalt Cor samen met zijn netwerk wat eerst komt en wat daarna. We maken daarbij gebruik van samen beslissen. We verkennen de mogelijkheden en Cor beslist.’ Cor: ‘Zo kon ik nog niet op alle vragen antwoorden geven tijdens de sessie. Bijvoorbeeld op: “Waar woon jij in de toekomst?” Daarom ben ik nu eerst aan het kijken wat er allemaal is. Zo ga ik nu op twee woonlocaties een kijkje nemen. Iets anders wat ik graag wilde was een eigen hond. Alleen zijn deze tijdens corona moeilijk te krijgen. Daarom heb ik nu een logeerhond.’
Cliëntenraad
Ook de cliëntenraad is betrokken geweest bij de ontwikkeling. Op heel veel andere gebieden speelt de cliëntenraad nu al een grote rol bij Driestroom. Het Gelukmodel zal deze werkwijze nog beter vastleggen. Sascha: ‘We vertellen niet alleen wat we van plan zijn aan de cliëntenraad. We vragen ook echt: “Wat ervaren jullie nu?” Zo krijg je veel informatie naar boven. Zo hebben zij ons meegegeven dat we niet meer van die lange dossiers moeten maken.’ Cliënt: Daarnaast hebben we het ook over privacy in het cliëntdossier gehad. We vonden dat er te veel mensen konden meekijken in het dossier. Zelf heb ik tot slot de wens om ook dingen te kunnen toevoegen aan mijn elektronisch cliëntendossier. Het is prettig als je je eigen versie van het verhaal kan vertellen.’
‘Toepassing is onze volgende stap’
Driestroom heeft nog wel stappen te zetten voor de toepassing van het model. Sascha: ‘Inmiddels hebben wij het model afgerond en het onderzoek bij onze cliënten. De volgende stap is de vertaling naar praktische methodieken per groep en ondersteuningsvorm. De tijdinvestering is het zeker waard. Het Gelukmodel werkt als een kompas. We bewaken dat we doelgericht blijven werken vanuit onze visie op goede ondersteuning.’
Succesvolle elementen Alledaags Gelukmodel
Uit onderzoek blijkt dat een aantal elementen succesvol zijn in goede ondersteuning. Hieruit bestaat het Alledaags Gelukmodel. Namelijk:
- In contact. Om samen te werken moet je elkaar vertrouwen. Goede zorg komt voort uit een goede relatie.
- Uitwisselen. Verkennen van wensen en mogelijkheden. Hoe uitgebreid, hangt af van leeftijd, wat iemand kan, welke mensen iemand bij het gesprek wil hebben en of iemand in de zorgorganisatie woont of werkt.
- Beslissen. Samen beslissen waar je aan gaat werken de komende periode. Samen wordt bepaald of er een belangrijke wens is van de persoon of zijn/haar netwerk.
- Plannen. Is het doel duidelijk? Dan wordt samen gekeken naar een werkwijze die past bij de persoon. Wat kan iemand zelf doen? Wat kan iemands netwerk doen? Wat kan de zorgorganisatie of een andere partij doen?
- Doen. Structureel samenwerken aan de doelen. Hierbij biedt de zorgorganisatie net voldoende ondersteuning. Zodat de cliënt zelfstandig kan leven en tegelijkertijd zoveel mogelijk succeservaring kan opdoen.
- Evalueren. Het is belangrijk om samen stil te staan bij de voortgang. Wat gaat er goed en wat niet? Resultaten worden gevierd.
Soortgelijke verandering ook implementeren?
Ben je stafmedewerker of leidinggevende en geïnteresseerd in het doorvoeren van vergelijkbare verandering? Projectleider Sascha Stoffelen nodigt je uit om contact op te nemen hoe je zo’n inhoudelijke verandering met draagkracht implementeert in de hele organisatie. Je kunt Sascha benaderen per mail: saschastoffelen@driestroom.nl.
Over Begeleiding à la carte
Driestroom is een van de deelnemers aan het tweejarige traject ‘Begeleiding à la carte’. Hierin delen zorgorganisaties hun praktijkervaringen in persoonsgerichte zorg. Daarnaast stellen zij praktische kennis beschikbaar voor de hele sector. Hoe kun je ervoor zorgen dat iedereen een begeleidingsmodel ook goed toepast? Dat onderzoekt Driestroom In een coachingstraject op maat voor Begeleiding à la carte.
Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven [2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.
