Blogreeks NAH na coma: 'Alleen ga je sneller, samen kom je verder: Samen sterk!'

Kom bij ons langs op de afdeling en de kans is groot dat je wordt aangesproken door een vrouw van 40 jaar die je onmiddellijk haar levensverhaal vertelt. Een ‘gewoon’ leven had ze, vertegenwoordiger van beroep, lease-auto, goed salaris en genoot van haar luxe leventje. Toen, 5 jaar geleden, dat fietstochtje, auto van opzij, pats-boem en gekluisterd aan haar rolstoel voor altijd. Vreselijk, en toch is ze ontzettend dankbaar dat ze er nog mag zijn, het je mag vertellen en je haar aandacht kan geven. Indrukwekkend verhaal en als dit dag in dag uit je voornaamste verhaal is, realiseer je je pas hoe groot haar beschadiging is.

Werken met passie, kennis en kunde

Het is vreselijk onrechtvaardig wat deze mensen overkomen is. Ik draag er als medisch medebehandelaar graag mijn steentje aan bij dat zij allen de beste zorg en behandeling krijgen en dat ze met comfort en iets meer plezier bij ons verblijven. Van nature ben ik geïnteresseerd in mensen. En zeker voor mensen die afhankelijk zijn zet ik me graag in; ze zijn een niet geziene groep in onze maatschappij.

Ik kan dit natuurlijk niet alleen, ik ben slechts een radartje. Fijn vind ik het dan ook om in een multidisciplinair team te werken, waar werken met passie, kennis en kunde en het leveren van professionele zorg hoog in het vaandel staat. Ieder met zijn eigen rol en eigen bijdrage.

Oog voor familie en dierbaren

Elke bewoner heeft een ernstige aandoening. Sommigen hebben van het ene op het andere moment iets meegemaakt, waardoor ze niet-aangeboren hersenletsel hebben. Denk aan een ongeval, een hersenbloeding of zuurstoftekort bij een reanimatie. Anderen hebben een slepende ziekte met de prognose dat het alleen maar minder wordt. Bijvoorbeeld MS, Ziekte van Parkinson of Ziekte van Huntington.

Het omgaan met zo'n ernstige aandoening is niet alleen voor de bewoner zelf moeilijk, maar ook zeker voor hun familie en dierbaren. Ook voor hen moeten wij oog hebben. Zeker nu er steeds minder handen aan het bed staan en er waar mogelijk een beroep gedaan wordt op hen, is het van groot belang goed met elkaar te communiceren.

Bij de mensen die een trauma hebben opgelopen is het van belang dat er nagegaan wordt wat ze nog wel kunnen en of herstel mogelijk is. De ervaring leert dat mensen lang na het trauma nog herstel kunnen laten zien. De behandeling moet daarop afgestemd worden en aan de hand van het resultaat bijgesteld. Bij de mensen met een progressieve ziekte gaat het niet om herstel, maar om zoveel en zo lang mogelijk behoud van hun functies.

Samenwerking Radboud UMC

Er is veel kennis en ervaring binnen ons behandel-/zorgteam. Dit bouwen we uit door middel van een scholingsprogramma dat is opgezet voor alle professionals die op onze NAH-afdelingen werken. Doel is ons te ontwikkelen tot een expertisecentrum NAH. Hierbij past het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek. Zo kwamen we terecht bij de onderzoeksgroep van Jan Lavrijsen bij het Radboud UMC. We hebben ons ook aangesloten bij een nieuw opgericht netwerk van NAH-instellingen, verbonden aan het Radboud UMC.

NAH heeft ook geestelijke gevolgen

Naast de lichamelijke beperkingen hebben al deze mensen ook geestelijke gevolgen van hun trauma of ziekteproces. Sommigen zijn het overzicht kwijt, hebben een verminderd geheugen en/of reageren heel primair; zij zeggen of doen wat wij misschien alleen maar denken. We hebben een jonge jongen die aan alle knopjes en schuifjes zit die hij tegenkomt. Alle aan-/afwezig plaatjes bij de kantoren zijn daardoor verdwenen!  Onlangs ontdekte hij dat hij het brandalarm aan kon zetten. Hij genoot toen de brandweer in vol ornaat kwam. De brandweer reageerde heel leuk door hem een helm op te zetten en foto’s te maken. Deze heeft hij dagenlang glunderend aan iedereen laten zien. Uiteraard is er wel voor gezorgd, dat hij het alarm niet meer kan activeren.

Echter veelal is het schrijnend. Bijvoorbeeld bewoners die aan de reactie van de ander merken dat ze iets verkeerd gezegd hebben. We hebben een man die dan kan zeggen: “Oh, ik ben zeker weer heel dwangmatig bezig?” En dan stilletjes erachteraan “Sorry..” Of een vrouw die elke week een gesprek met mij wil, omdat ze terug naar huis wil en weer gewoon wil gaan werken. Ze is zich niet bewust van haar beperkingen. Ogenschijnlijk is er niets met haar. Het is een elegante vrouw, ze is mobiel en spreekt goed. Ze ruimt heel keurig elke dag haar vuile wasgoed uit de wasmand op door het op te vouwen en terug in de kast te leggen. En als haar gezegd wordt dat ze elke dag een schone onderbroek aan moet, heeft ze na een week 7 onderbroeken over elkaar aan. Haar korte termijngeheugen is ook aangetast door een hersenbloeding. Ze draait zich om en weet niet meer waar ze is. Ze kan hierdoor erg onzeker en claimend zijn.

Hoe ga je hier allemaal mee om als professional? Ik maak gelukkig deel uit van een multidisciplinair team dat gewend is nauw met elkaar samen te werken. Het is van groot belang dat de neuzen dezelfde richting op staan en dan doel ik op die van iedereen, zowel de professionals als de mantelzorgers en altijd met hetzelfde uitgangspunt: de bewoner staat centraal. Samen Sterk!

Liesbeth Ridder-Penning is verpleegkundig specialist (VS) op NAH-afdelingen in verpleeghuis De Plantage in Brielle (Careyn).

Lees ook de andere blogs over NAH na coma

• Blog 'Tegen de stroom in' - Bea Notenboom
• Blog 'Wie heeft oog voor de laagbewuste toestand?' - Berno Overbeek
• Blog 'Spontaan herstel? Vergeet het maar. Aanpakken is het devies' - Henk Eilander
• Blog 'Scans zeggen niet alles' - Sarah Groenendijk
• Blog 'Niemand tussen Wal en Schip: terug naar verbinding' - Jan Lavrijsen
• Nieuwsbericht en overzicht blogreeks
• Ga naar cliëntgroep NAH