Casus: Risicoafweging bij epilepsie. Het verhaal van Mark
Gepubliceerd op: 28-03-2019
Laatst bijgewerkt op: 10-10-2023
Wat gaat voor: veiligheid of eigen regie? Inclusie of budget? Werken in de verstandelijk-gehandicaptenzorg stelt je soms voor ingewikkelde dilemma's. De komende tijd leggen we je verschillende casussen voor uit de praktijk.
Dit keer het verhaal van Mark, cliënt met een LVB en epilepsie. Mark wil het korte stuk vanaf het busje naar zijn woongroep lopen, maar voor zijn eigen veiligheid moet hij in een rolstoel naar binnen. Wat vind jij? Laat het onderaan de pagina weten.
Mark moet wachten
Na een dag werken op een werkplaats voor mensen met epilepsie wordt Mark met het busje afgezet bij zijn woongroep. Als alle andere bewoners uitstappen om naar binnen te gaan moet Mark wachten tot de begeleiding hem met zijn rolstoel uit de bus helpt. Mark hoopt dat hij zich snel weer zonder rolstoel mag voortbewegen. “Ik kan toch ook gewoon lopen, die stomme rolstoel is zo onhandig”.
Mark is een 48-jarige man met een matige/licht verstandelijke beperking. Mark heeft epilepsie, die zich uit in 1 á 2 gegeneraliseerde aanvallen per week. Hierbij is hij zijn bewustzijn kwijt en heeft hij ongeveer vijf minuten geen controle over zijn lichaam.
Hierdoor is hij de afgelopen vier maanden meerdere keren gevallen met twee keer een beenbotbreuk als gevolg. Het vallen komt door beperkte mobiliteit, epileptische aanvallen, situaties moeilijk kunnen overzien en een beperkt inzicht in eigen kunnen. Mede als gevolg van de vroeger en nu gebruikte medicatie loopt Mark onstabiel en beweegt zich wat ‘houterig’.
Deels wilsonbekwaam
Mark is deels wilsonbekwaam, en kan met enige hulp beslissingen nemen op het gebied van bewegingsvrijheid en het toepassen van vrijheidsbeperkende maatregelen. Normaliter loopt Mark achter een rollator, om risico op vallen (door wankel lopen) zoveel mogelijk te beperken. Om te revalideren van de botbreuken zit Mark momenteel in een rolstoel, die hem ook beschermt tegen meer letsel.
Begeleiding moet aanwezig zijn bij alle transfers en moet Mark regelmatig aanpreken op het blijven zitten volgens afspraak. Deze maatregelen belemmeren Mark in zijn zelfstandig (willen) functioneren en zijn gevoel van welzijn.
Epilepsie en begeleiden
Bij het begeleiden van mensen met epilepsie wordt er dagelijks een afweging gemaakt tussen vrijheid en veiligheid. De onvoorspelbaarheid van de epilepsie en het hebben van osteopenie (slechte kwaliteit van de botten) zorgen dat vallen bij Mark grote gevolgen kan hebben voor de bewegingsvrijheid in de toekomst. De arts heeft aangegeven dat Mark blijvende schade op kan lopen als hij nogmaals zijn been breekt, dan zal het bot niet meer goed kunnen herstellen waardoor hij niet zonder hulpmiddelen kan staan.
Er moet worden besloten of Mark na zijn revalidatie weer mag lopen (met behulp van een rollator) of dat hij voor zijn eigen veiligheid in de rolstoel moet blijven zitten. Welke stem heeft een bewoner zelf bij het maken van beslissingen rondom veiligheid/vrijheid?