De Haardstee wil cliënten ondersteunen in eigen regie

Zorgtechnologie waar hij in zijn dagelijks leven wat aan heeft? Daar wilde Martijn best eens over praten. Maar dan wilde hij wel eerst de tijd hebben om erover na te denken, omdat hij dan ook ook echt met iets wilde komen. En dat lukte. ‘Ik zou wel een app willen hebben die mij helpt in mijn dagelijks leven’, vertelt hij. ‘Een soort Google maar dan kleiner want Google is veel te groot. Ik denk aan een zoekmachine waarin ik een vraag of probleem invoer, en die dan stapsgewijs het aantal mogelijkheden inkrimpt totdat ik een antwoord krijg dat mij een oplossing biedt.’

Ondersteuning in beslissingen nemen

Treffend hoe helder Martijn hiermee in een paar zinnen omschrijft wat zorgtechnologie voor hem zou kunnen betekenen om goed te handelen in voor hem stressvolle situaties. En hij legt ook uit waarom. ‘Ik heb autisme’, vertelt hij. ‘Daar heb ik inmiddels – ik ben nu bijna dertig – behoorlijk goed mee leren omgaan. Ik heb een eigen woning en om de dag komt iemand van De Haardstee om me te ondersteunen. Want helemaal zelfstandig, dat zou ik nog niet kunnen. Wat ik moeilijk vind is beslissingen nemen. Als ik bijvoorbeeld een rekening moet betalen en ik weet niet precies wat er van me verwacht wordt. Dan kan ik daar helemaal in vastlopen. Ik ben dan bang dat ik iets fout doe. De emoties blokkeren me en ik raak het overzicht kwijt.

Hetzelfde heb ik bij kleding kopen. Welke jas moet ik uit het rek halen? Stel nou dat ik een app had die me helpt om tot de juiste keuze te komen: welk jaargetijde, welke stof, welke kleur? Natuurlijk kan ik iedere keer dat ik ergens mee vastloop mijn begeleider appen en die komt ook om de dag langs, maar een app die mij helpt om zelf mijn problemen op te lossen zou echt veel handiger zijn. En ik hoef dan niet te wachten tot mijn begeleider tijd voor me heeft.’

Waarde toevoegen

Precies dit is waarvoor de Innovatie-impuls bedoeld is. Met de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg van het programma Volwaardig leven wil het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het voor cliënten en zorgverleners gemakkelijker maken om technologie toe te passen. Technologie die in de ogen van cliënten of naasten écht waarde toevoegt en hen ondersteunt. Waarom heeft De Haardstee besloten om hierin te participeren, met het thema zelfredzaamheid? ‘Wij zijn een kleine zorgaanbieder die mensen ondersteunt in hun zelfredzaamheid’, zegt projectleider Krista van de Voort. ‘Onze cliënten willen ook graag in the lead zijn. Maar de diagnose die ze hebben kan die zelfredzaamheid in de weg zitten. Zelf je kamer schoonhouden kan dan moeilijk zijn. Zelfstandig met de trein reizen ook. Of niet in paniek raken als de dienstregeling niet overeenkomt met wat je had voorbereid.’

Bestuurder Jos Driesprong vult aan: ‘Het leven gaat al niet vanzelf voor onze cliënten. En het zou toch erg zijn als ze door een onvermogen om technologie toe te passen een nog grotere achterstand oplopen. We hebben cliënten die vijf keer per jaar een nieuw Digid aanvragen. Voor hen is kennis van technologie een belangrijk hulpmiddel om meer zelfregie te hebben. We hebben echter ook te maken met een groep cliënten die helemaal niets met technologie heeft. En dat zijn niet alleen ouderen. Zij dreigen achterop te raken omdat zij in zaken waarbij technologie nodig is afhankelijk worden van anderen. Het zou dus waardevol zijn als we met deze groep toch stappen kunnen zetten in technologie. Om zo te zorgen dat het voor hen normaler wordt om die te gebruiken in hun dagelijkse leven. Voor beide groepen biedt de Innovatie-impuls ons een kans om stappen te zetten in de toepassing van technologie waarvan zij grote waarde hebben.’

Meer eigenwaarde

Persoonlijk begeleider Coriena van Kampen is al vanaf de start bij het project voor de Innovatie-impuls betrokken. ‘Ik was meteen enthousiast’, zegt ze. ‘Als je de zelfredzaamheid van mensen vergroot, dan vergroot je hun eigenwaarde en maak je hun leven waardevoller. We zijn heel lang niet gewend geweest om langs die lijn te denken. We zijn uitgegaan van het idee dat deze mensen minder zelfstandig kunnen zijn en dus altijd begeleiding nodig hebben. De laatste jaren zijn we meer gaan kijken naar wat mensen zelf kunnen. Ze wel te ondersteunen als dit nodig is maar niet de regie over te nemen dus.’

De Innovatie-impuls sluit precies bij die ontwikkeling aan, vindt ze: ‘Juist iemand met autisme – Martijn bijvoorbeeld – kan ons daarbij heel goed helpen. Deze mensen zijn heel goed in staat aan te geven tegen welke problemen ze aanlopen, wat het leven voor hen moeilijk maakt. Als je daarop kunt inspelen met technologie is dat heel waardevol. Een app die je helpt om je stemming te sturen bijvoorbeeld. Ook onze cliënten met een verstandelijke beperking kunnen baat hebben van technologie. Een mooi voorbeeld is de app “Mijn plan” die bij de cliënt heel veel stress wegneemt.’

Uitgaan van de behoefte

Door de coronacrisis zijn de activiteiten vertraagd. ‘Wat we wel al hebben gedaan, is heel specifiek behoefteonderzoek’, vertelt Jos. ‘We zijn te rade gegaan bij jonge en bij oudere cliënten, zelfstandig wonend met beperkte begeleiding en intramuraal met meer begeleiding. En we hebben ook de cliëntenraad en naasten betrokken. Dat is het enige juiste uitgangspunt. Want het gaat toch om de vraag of en hoe technologie de zelfredzaamheid van de cliënten kan ondersteunen. En het heeft ons laten zien dat de behoefte er is. Op basis daarvan kunnen we nu kijken hoe we zorgtechnologie tot een structureel onderdeel kunnen maken van de begeleiding van onze cliënten.’

Martijn staat er open voor om hieraan zijn bijdrage te leveren. ‘Voor de app die ik in gedachten heb zou scenario’s schrijven een goede eerste stap kunnen zijn’, zegt hij. ‘Dat zou ik best willen doen.’ De app Signaleren waarmee De Haardstee gaat werken biedt hiervoor mogelijkheden.