De Haardstee: zorgvuldige stappen in de Innovatie-impuls

De Haardstee en de Innovatie-impuls

De Haardstee in Leiden heeft zorg voor cliënten met een licht verstandelijke beperking en cliënten met autisme. Binnen deze doelgroep komt stress en spanning veel meer voor dan bij mensen die niet in deze doelgroep vallen. Langdurige stress heeft vervelende gevolgen, de Haardstee neemt daarom deel aan de Innovatie-impuls met het onderwerp stress (thema Begrepen Worden). De vaststelling van het zorginhoudelijke vraagstuk leerde dat dit voor haar cliënten een zeer relevant thema is. In de uitwerking om op basis hiervan tot technologische ondersteuning te komen, heeft de Innovatie-impuls De Haardstee ruimte geboden om zeer zorgvuldig en stapsgewijs te werk te gaan.

De Haardstee is een relatief kleine zorgaanbieder voor begeleiding aan mensen met een licht verstandelijke beperking in de thuissituatie of in begeleid wonen projecten, en voor mensen met normale begaafdheid met de diagnose autisme.

De vraag bepalen

‘De eerste stap in het proces is het bepalen van het zorginhoudelijke vraagstuk’, vertelt Krista. ‘We zijn daarom gestart met een projectgroep van persoonlijk begeleiders, om vanaf de werkvloer in beeld te krijgen waar zij tegenaan lopen. Dit hebben we ook gecheckt bij de cliënten en hun naasten. Daaruit is de keuze gekomen om deel te nemen aan de Innovatie-impuls met het onderwerp stress.’

‘De cliënten hebben heel goed uitgelegd hoe dat bij hen werkt’, vervolgt Krista, ‘en wat de momenten zijn die bij hen stress veroorzaken. Het thema leeft, dat werd ons duidelijk. Het bleek echt een onderwerp waaraan we een zinvolle bijdrage kunnen leveren. Het leidde bij ons tot bewustwording en urgentiebesef dat het waardevol zou zijn als we iets konden bedenken dat de cliënt meer sturing geeft om zelf met die stress om te gaan. Om hem dus meer eigen regie te geven.’

Technologisch hulpmiddel

Dit leidde tot de definitie van de zorginhoudelijke vraag: hoe kan ik als cliënt geholpen worden beter om te gaan met spanning en stress? Deze vraag is ook voorgelegd aan de gedragswetenschappers binnen De Haardstee – de psycholoog en de orthopedagoog – om zeker te weten dat het onderwerp echt aansluit bij de vragen die zij krijgen van de persoonlijk begeleiders. ‘Dat bleek zeker het geval te zijn’, zegt Krista, ‘en ze gaven ook aan dat het goed zou zijn als we daar een technologisch hulpmiddel voor konden bieden.’

Van longlist naar shortlist

Maar dan begint het pas, want de longlist van technologische hulpmiddelen die op het gebied van stress beschikbaar is, is bepaald indrukwekkend. ‘Die longlist hebben we dan ook bewust niet voorgelegd aan de projectgroep’, zegt Krista. ‘We hebben onze Innovatie-impuls adviseur een presentatie laten geven over de shortlist die zij ons bood, om de eerste reacties daarop te peilen. De verdiepende discussie die hieruit volgde, was heel waardevol voor het vervolg van het proces. De shortlist bevatte onder andere hulpmiddelen om stress te detecteren, of te meten. Maar dat wilden we niet, we wilden een hulpmiddel dat onze cliënten zelf praktisch kunnen gebruiken.’

Apps

Ook zaten er enkele hulpmiddelen tussen die de cliënt op het lichaam moet dragen. De eerste impuls van de projectgroep was: dat willen ze vast niet. Maar direct daarop volgde het besef: dit moeten wij niet voor hen bedenken. ‘Misschien vinden zij het wel fantastisch’, zegt Krista. ‘De coronamaatregelen verhinderden ons om op grote schaal cliënten en naasten te betrekken bij het keuzeproces. Maar het is desondanks wel gelukt om enkelen van hen te laten reflecteren op de twee apps waarvan we zelf dachten dat die het meest kansrijk zouden zijn.’ Verder bleek internet een goed hulpmiddel om verdiepende informatie te verzamelen over de werking en praktische meerwaarde van de hulpmiddelen op de shortlist.

Twee kanshebbers

Uiteindelijk bleven dus twee apps over als beste kanshebbers. ‘We hebben onze medewerker ICT laten meekijken om hierover zijn mening te geven’, vertelt Krista, ‘en ook om te kijken of de technische omstandigheden toelaten er ongehinderd mee te werken. Dat bleek geen probleem, het vraagt vooral om stabiele wifi. Hij gaf verder adviezen die bevestigend waren voor onze voorkeur uit de twee apps.’

Om uit die twee tot de definitieve keuze te komen, wilde de projectgroep demo’s zien en heel precies weten welke contractafspraken met de aanbieder konden worden gemaakt. Hoe werkt het product precies? Op welke devices werkt het? Welke afspraken over ondersteuning kunnen worden gemaakt? Krista: ‘Als op het moment dat je wilt starten dingen toch niet zo blijken te werken als je verwacht, wil je weten bij wie je moet zijn voor antwoord op je vragen. Dit voorkomt dat de cliënt wordt geconfronteerd met een app die niet werkt en teleurgesteld afhaakt.’

De eerste app bleek wat dit betreft een beperking te kennen. ‘Hij is gewoon te koop in de appstore en is bovendien in ’t Engels’, vertelt Krista. ‘De SignaLEREN app daarentegen is ontwikkeld door de Koraal Groep en die stelde ook een demo beschikbaar. Die was heel bevestigend in de voorkeur die we zelf al hadden.’

De keuze

Zo kwam de projectgroep dus tot de definitieve keuze. ‘We hebben echt met elkaar besloten: hier gaan we voor’, zegt Krista. ‘We hebben deze keuze voorgelegd aan de directeur-bestuurder en ook een presentatie erover gegeven aan het managementteam. Ook hebben we een instructie van de demo voorgelegd aan de afdeling ict en de gedragswetenschappers, omdat we echt iedereen snel wilden betrekken. Alleen de betrokkenheid van de cliëntenraad is door de coronamaatregelen beperkt gebleven, maar ook die gaan we nog verder informeren.’

Waardevolle ondersteuning

Concluderend stelt Krista het proces als bijzonder waardevol en leerzaam te hebben ervaren. ‘Niet alleen het proces zelf maar ook de ondersteuning die we in het kader van de Innovatie-impuls hebben ontvangen’, zegt ze. ‘De manier waarop zij ons heeft gecoacht om het stappenplan heel nauwgezet te doorlopen en de informatie die ze daarbij heeft aangereikt, heeft ons echt geholpen om zorgvuldig tot een keuze te komen. Ik zie deze aanpak dan ook als een aanrader voor andere instellingen die overwegen om zorgtechnologie in te zetten als bijdrage aan de kwaliteit van leven van hun cliënten. Als laatste punt kan ik hierbij aanbevelen om op basis van vooraf bedachte vragen het gesprek aan te gaan met de leverancier van de beoogde technologische oplossingen. Iedere stap die de zorgvuldigheid in je afwegingen vergroot is er één.’

​‘Zonder de Innovatie-impuls hadden we dit proces nooit op deze manier kunnen doorlopen. De financiële middelen en de tijd voor dit soort innovatie zijn beperkt in de zorg, dus het is écht waardevol dat je deze ondersteuning kunt krijgen.’

Stappenplan helpt bij keuze

Het stappenplan ‘Hoe kies je een passende technologie’ is bedoeld om organisaties op weg te helpen bij het inzetten van technologie.

Ga naar het stappenplan technologie