Digi-dagbesteding: Leer mee van de inzichten van andere organisaties

Voor de workshop Digi-dagbesteding was veel belangstelling. ‘Alleen had negentig procent van de mensen die zich hadden aangemeld geen ervaring met digi-dagbesteding’, vertelt dagvoorzitter en IIG-adviseur Rieneke Sterken. ‘En die ervaringskennis is juist belangrijk om inzichten op te halen tijdens deze workshop. De geïnteresseerden gaven aan wel veel belangstelling te hebben in hoe je zoiets aanpakt. Dat laat zien hoe groot de kennisbehoefte is.

Aveleijn: van digitale Crea Knutselclub tot leerzame series over muziek en dieren

Uitspraak van een deelnemer: 'Het is nu vooral gericht op interne cliënten, maar de wil is er ook om externen te laten aansluiten.' 

Ondersteuning bij gebruik iPad

Aveleijn had als deelnemer wel al ervaring opgedaan met digi-dagbesteding. Een aantal cliënten wilden creatief bezig zijn. Zij woonden alleen te ver weg, of hadden lichamelijk problemen. Inmiddels beschikken ze over een digitale Crea Knutselclub. De deelnemers hebben een IPad en worden ingebeld. De cliënten doen mee vanuit een woonlocatie, zodat zij hulp kunnen krijgen bij de bediening van de IPad. Die is gebruiksvriendelijk omdat er maar één applicatie opstaat. De begeleider heeft daarnaast ook deelnemers die ter plekke aanwezig zijn. Eén medewerker houdt zich bezig met het technische stuk, de begeleider richt zich op de inhoud.

Digitaal de wereld rond

Daarnaast wil Aveleijn een workshopserie maken over gezondheid en beweging. En een leerzaam programma. Eentje gaat over muziek en de ander over dieren. Bij die laatste gaan de deelnemers als het ware de hele wereld rond. Ze krijgen vragen en kunnen beelden van dieren zien door in te loggen op webcams in de dierentuin.

Financiering is lastig

‘Bij het regelen van digi-dagbesteding, is het belangrijk dat de raad van bestuur het belang onderstreept’, vertelt een medewerker van Aveleijn. ‘Verder is financiering heel belangrijk. Je kunt dagbesteding vergoed krijgen voor een dagdeel van vier uur. Maar je kunt nooit achter elkaar vier uur beeldbellen. Wij lossen dit op door twee keer twee uur aan te bieden. Maar dan nog blijft het lastig om de financiering te regelen, omdat mensen meedoen vanuit verschillende woonplekken.’

Severinus: van digitale bingo, pubquiz, dj-programma tot Severinus-teevee

Uitspraak van een deelnemer: 'Start met enthousiastelingen en stel een projectteam samen. Zij zijn je beste ambassadeurs.'

Gewoon in gesprek zijn met elkaar werkt goed

Tijdens de eerste corona-lockdown merkten ze bij Severinus dat het contact met cliënten minder werd. Het was de aanleiding om een streamingsdienst aan te bieden. Ze richtten een studio in voor en door bewoners. Inmiddels biedt Severinus onder andere online bingo’s aan, pubquizen en dj-programma’s. Cliënten bellen in, maar kunnen ook zelf meedoen aan het programma, of chatten met de presentator. Daarnaast werkt ook het ‘gewoon’ met elkaar in gesprek zijn goed. Zo kun je bijvoorbeeld ook een community vormen op gebied van gezondheid en voeding.

Ook na corona is online aanbod van meerwaarde

‘Het is nog wel een uitdaging in hoe we mensen met ernstige, meervoudige beperkingen (EMB) kunnen bereiken’, vertelt een medewerker van Severinus. ‘Momenteel zijn we daar concepten voor aan het uitwerken. Bijvoorbeeld een snoezelprogramma waarin deelnemers kunnen genieten van muziek en geluid. De vraag is hoe je na corona fysieke en online dagbesteding naast elkaar kunt blijven aanbieden. Een online aanbod blijft uitkomst bieden voor mensen die zich niet makkelijk kunnen verplaatsen. Of voor de organisatie zelf, als er sprake is van onderbezetting.’ Een collega vult aan: ‘Voor de implementatie willen we de meerwaarde kunnen aantonen.’ 

Ook aan de slag met digi-dagbesteding?

• Bekijk dan de  samenvatting (download als pdf onderaan de pagina) van alle inzichten van de vijf genoemde organisaties in dit artikel.
• Of ga aan de slag met  het Digidoeboek. Hier vind je tips, praktische opdrachten en inspirerende foto’s.

Wzd Kompas: van een online feestje en karaoke tot workshop ‘nee leren zeggen’

Uitspraak van een deelnemer: 'Om het goed in te zetten, heb je wel voldoende vaardigheden en begeleiders én cliënten nodig.'

We bereikten andere deelnemers dan normaal

Ook zorgorganisatie Wzd Kompas in België begon met digi-dagbesteding door corona. Het fysieke aanbod in het echt, hebben ze omgezet naar een online aanbod. Ze organiseerden bijvoorbeeld een quiz, karaoke, een feestje en een workshop over ‘nee leren zeggen’. Dat overschakelen op online activiteiten was niet altijd makkelijk. ‘Zo hebben we ook een online kooksessie gegeven’, vertelt een medewerker van Wzd Kompas. ‘Iemand riep toen: “Oej mijn aardappels zijn aangebrand.” Het is dan op een afstand niet zo makkelijk om de deelnemer te helpen. De cliënten waren er wel blij mee omdat ze zich minder eenzaam voelden. We merken verder dat er mensen meededen die we met het fysieke aanbod niet hadden kunnen bereiken.'

Instructiefilmpjes voor zoom

‘Deelnemers waren verder vooral de mensen die digitaal vaardig waren’, vervolgt de medewerker van Wzc Kompas. ‘Om ook anderen te bereiken, hebben we daarom instructiefilmpjes opgenomen voor het gebruik van Zoom. Na corona kan het online aanbod aanvullend zijn op het normale aanbod. We zien echt wel de meerwaarde. Bewoners kunnen namelijk zo nieuwe dingen leren en zich ontwikkelen. Door het opstellen van een businesscase willen we anderen binnen de organisatie ook overtuigen.’

Aafje: een digitaal koffie-uurtje voor de wijk’

Uitspraak van een deelnemer: 'Veel organisaties zijn gestart vanuit de wensen en behoeften, en niet vanuit het aanbod.'

Een vrijwilliger hielp bij het inloggen

Tijdens de eerste coronagolf moest ook Aafje de dagbesteding stoppen. Ook zij keken toen wat ze online konden aanbieden. Ze kozen voor de inzet van Microsoft Teams. ‘Ik ben begonnen met een koffie- uurtje voor cliënten uit de wijk’, vertelt een medewerker. ‘Ook mensen zonder indicatie konden aansluiten. Een vrijwilliger kwam bij de mensen thuis om ze te helpen inloggen. Daardoor zijn mensen digivaardiger geworden.'

Soms was de behoefte wel om alleen te kletsen

Zo’n koffie-uurtje kan om meer gaan dan kletsen alleen, benadrukt de medewerker van Aafje. ‘We vroegen bijvoorbeeld: “Hoe was je week?” Ook stelden de deelnemers een boodschappenlijstje op. Als geheugentraining vroegen we iedereen om, aan het einde van het uurtje, uit hun hoofd op te sommen wat er op het lijstje stond. Of we gingen dansen en bewegen op muziek. We merken wel dat zodra het weer fysiek kan, er ook weer een aantal mensen afhaken.’ Een andere medewerker vult aan: ‘Wij hebben een muziekquiz gehouden en eentje met vragen over Rotterdam. Eén keer was er zoveel te bespreken, toen hebben we gewoon gekletst. Dat was gewoon de behoefte en daar zijn we op aangehaakt.’

Cultuur Oost: met cultuur meedoen, ook in bijzondere omstandigheden

Uitspraak van een deelnemer: 'Voor het aantonen van meerwaarde van digitale dagbesteding zijn er structurele evaluaties nodig.'

Online lessen en theater op locatie

Tot slot was ook bij Cultuur Oost en Siza corona de aanleiding om een pilot met ‘digi-dagbesteding’ te beginnen.

‘Mensen met een beperking moesten tijdens de eerste lockdown op hun woonlocatie blijven’, vertelt een adviseur. ‘Freelance kunstenaars die normaal aan deze mensen een dagbesteding of werkplek boden in hun sociaal-artistieke praktijk hadden plots geen opdrachten en geen inkomsten meer. Daarom hebben we aan drie praktijken gevraagd om alternatieven te bedenken en deze ook te delen met elkaar. Dit in ruil voor de gemiste inkomsten. Samen hebben we gewerkt aan een cultureel aanbod voor een digitaal platform. Hierop kunnen deelnemers bij meerdere sociaal-artistieke praktijken ook online deelnemen aan activiteiten.’

Verder in hybride vorm

‘De praktijken willen verder in een hybride vorm’, vervolgt de adviseur. ‘Ze zien online echt als aanvulling op het normale aanbod. Online werkt ook goed voor mensen die minder mobiel zijn, of die minder bekend zijn met kunst en cultuur. Het concept is geadopteerd door onderzoekers van HAN Academie Mens en Maatschappij en ArtEZ in samenwerking met vier sociaal-artistieke praktijken. Met elkaar zijn we bezig om te kijken of we een digitaal platform kunnen inrichten voor deelnemers van sociaal-artistieke praktijken die dagbesteding of een werkplek bieden. Het platform kan bijdragen aan inclusie en helpt creatieve ondernemers.’

Lees meer:

• Innovatie-impuls