Ervaringsdeskundige Mirjam over reizen met het openbaar vervoer
Gepubliceerd op: 03-10-2024
Mee kunnen doen betekent dat je net als ieder ander met de trein kan reizen. Ervaringsdeskundige Mirjam Braspenning deelt haar treinervaringen in deze blog. Caroline Harnacke, onderzoeker bij Movisie, geeft haar reactie: ‘Niet de trein in kunnen is ook een vorm van discriminatie.’
Mijn naam is Mirjam Braspenning. Ik ben ervaringsdeskundige bij de LFB, de landelijke belangenorganisatie door en voor mensen met een verstandelijke beperking. Ook is Mirjam VN-ambassadeur. Een VN-ambassadeur is iemand met een beperking die meekijkt of Nederland wel zo toegankelijk is. Het VN-verdrag dat over toegankelijkheid gaat is ook in 2016 getekend door Nederland.
Ik reis veel en ik wil jullie meenemen in mijn ervaringen met het reizen met het openbaar vervoer. Zo reis ik veel met de trein van Goes naar Middelburg. Maar ook vaak buiten Zeeland.
Wat is het VN-Verdrag?
‘Het VN-verdrag moet ervoor zorgen dat mensen met een beperking net als ieder ander kunnen deelnemen aan de samenleving’, vertelt Caroline Harnacke. Ze is onderzoeker bij het team inclusie en diversiteit bij Movisie.
‘Daarnaast moeten mensen met een beperking hun leven op hun eigen manier kunnen vormgeven. In het verdrag staan dan ook rechten op het gebied van wonen, werken, naar school gaan, inkomen, zorg, vrije tijd en ook vervoer. De rechten in het verdrag zijn geen nieuwe rechten. Wel maakt het verdrag duidelijk wat de bekende mensenrechten betekenen voor de situatie van mensen met een beperking.’
De ervaring van Mirjam: reizen met het OV met een beperking
Ik vind het dus belangrijk dat iedereen mee kan doen in de maatschappij. Dus vind ik het ook belangrijk dat iedereen kan reizen. Het moet daarbij niet uitmaken waar je als persoon naartoe gaat. Als treinreiziger merk ik bijvoorbeeld dat de lift regelmatig kapot is. Dit duurt soms maanden voordat die gemaakt is. Als de lift in Middelburg kapot is, zet de NS wel een taxibus in. Daardoor kan ik mijn reis wel maken.
In Goes is dat een heel ander verhaal. Als de lift daar kapot is kan je het station niet af. Ze hebben het daar helemaal verbouwd. En er een mooie tunnel gemaakt. Dat is natuurlijk prachtig. Alleen voor mij als scootmobielgebruiker niet. Omdat je zonder lift het perron niet afkomt.
In Middelburg kan ik gelukkig wel altijd het station op en af. En dat is als scootmobielgebruiker erg fijn. En dit is ook veiliger voor een rolstoelgebruiker. Want als er brand uitbreekt, kan je er altijd van af. Dat is een fijne gedachte.
We hebben het openbaar vervoer ingericht voor mensen zonder beperking. Maar dat kan ook anders. Als we onze samenleving anders inrichten, dan hoeft een beperking geen handicap te zijn.
Pech met NS
Ik had pasgeleden nog iets met de instaphulp meegemaakt. Ik had alles geboekt. Toen belde een medewerker van de taxicentrale mij op: ‘Wij kunnen je niet de trein in helpen. En we hebben ook geen tijd om een taxibus naar Middelburg te laten rijden.’ Ik heb toen de NS erover gebeld. De medewerker van de NS vertelde dat wat er was gebeurd, niet de bedoeling was. Er bestaan afspraken met de taxicentrale hierover. Ik heb toen een regiotaxi gebeld. Maar dan zijn de kosten veel hoger. En dan denk ik weleens: ‘Kon ik maar de trein zelf zo inrijden.’
Mijn advies aan de NS en gemeentes? Zij zouden meer gebruik kunnen maken van ervaringsdeskundigen. En die kunnen dan meekijken of de trein wel echt toegankelijk is. Bijvoorbeeld in het oordeel of het wel handig is om alleen een lift te hebben op het station.
Oproep aan gemeenten: betrek ervaringsdeskundigen
Caroline: ‘Uit een trendrapportage van Movisie blijkt dat er een aantal gemeenten goed op weg zijn met de toepassing van het VN-verdrag. Lees de gehele trendrapportage van Movisie hier. Wat zij anders doen? Zij hebben op een succesvolle manier ervaringsdeskundigen betrokken bij hun plannen.’
Ervaringsdeskundige Mirjam: 'Het zou fijn zijn als er een soort achterom is zodat je ook met je scootmobiel gewoon het station afkan. Of een soort hellingsbaan. En het zou fijn zijn als er in het weekend ook sprinters rijden. Want daar kan ik zo in. En dan ben ik niet afhankelijk van de instaphulp die soms gewoon zegt: ‘We kunnen je niet helpen, regel maar wat anders.’ En dan ben ik niet afhankelijk van zo'n instaphulp.
Discriminatie van mensen met een beperking komt veel voor
Caroline: ‘Het is goed dat Mirjam haar verhaal deelt. Mensen met een beperking kunnen regelmatig niet meedoen omdat de samenleving hen discrimineert. We denken bij discriminatie al gauw aan precies dezelfde gevallen ongelijk behandelen. Wordt iemand ook achtergesteld vanwege persoonlijke kenmerken zoals afkomst, seksuele voorkeur of een beperking? Dan is dat ook een vorm van discriminatie. Juist bij mensen met een beperking komt deze achterstelling veel voor. Niet de trein zomaar in kunnen komen is dus ook een vorm van discriminatie.’