Ervaringsleren - ervaren wat iemand met een beperking voelt
Gepubliceerd op: 04-05-2021
Verplaats je in iemand met een beperking!
Ervaringsleren laat je zelf ervaren hoe het voelt om een beperking te hebben. Dat is natuurlijk niet te vergelijken met wat mensen met een beperking hun leven lang ervaren. Maar als je je letterlijk verplaatst in de wereld van de ander, merk je wel wat het betekent om een beperking te hebben. Ook al is het kort, je merkt hoe mensen met je praten, met je omgaan en voor je zorgen. En je ondervindt hoe het voelt om niet altijd zelf te kunnen beslissen wat er gebeurt, op welk moment iets gebeurt en wie iets laat gebeuren. Voor de meeste mensen is dat een ervaring die zij nooit meer vergeten.
Frisse nieuwe blik
Bij ervaringsleren zoek je bewust ervaringen op die mensen met een beperking meemaken. Dat kan op verschillende manieren en zowel offline als online. Bijvoorbeeld door in een rolstoel te gaan zitten, een blinddoek te dragen of te ervaren hoe overprikkeling aanvoelt. Ervaar daarbij ook hoe het voelt om afhankelijk te zijn van de zorg van anderen. Neem bij jezelf waar wat het met je doet als mensen bij je binnenlopen, met en over je praten, je aanraken en over jou beslissen. Soms is dat heel confronterend. Maar het geeft je ook een frisse, nieuwe kijk op hoe je de zorg en ondersteuning op dit moment inricht. En hoe je dat misschien wel anders wil aanpakken na deze ervaring.
Ervaringsleren is gevoelsmatig
Verschillende soorten ervaringen boren verschillende emoties aan. Ervaringsleren:
- laat je iets ervaren, doen of ondergaan
- betrekt meerdere zintuigen
- raakt emoties
- zorgt voor bewustwording
Je leert vanuit een ervaring van en met elkaar in de praktijk.
Ervaren en reflecteren
Gedragswetenschapper David Kolb zegt dat de kracht van ervaringsleren zit in de combinatie van ervaren en aansluitend reflecteren. Je kunt jouw ervaringen uitwisselen met collega’s en erover nadenken wat deze betekenen voor de zorg en ondersteuning die jullie bieden en voor de manier waarop je daarover communiceert. Daarmee kun je de zorg nog beter aanpassen aan de persoonlijke wensen en behoeften van de mensen die je ondersteunt.
Alert blijven
Uit onderzoek van Simon van der Weele van de Universiteit van Humanistiek: ‘De kunst van ambachtelijke afstemming’ blijkt dat mensen met een beperking serieuze problemen kunnen ervaren met afhankelijkheid. Het afhankelijk zijn van anderen is niet altijd een probleem. Het wordt pas een probleem wanneer er iets schuurt in de zorgrelatie. Bijvoorbeeld wanneer je jezelf bij dagelijks terugkerende handelingen niet meer afvraagt hoe het voor de zorgvrager voelt. Je bent je er dan als zorgverlener soms helemaal niet van bewust dat er iets misgaat.
Automatische piloot onder de loep
‘Ervaringsleren is gevoelsmatig. Je krijgt inzicht door waarnemen, beschouwen, verwerken en analyseren.’ - David Kolb
Door zelf de zorg te ondergaan, merk je van dichtbij hoe die zorg voelt en hoe contact ‘op de automatische piloot’ overkomt. Je wordt je ervan bewust omdat je het gevoel door persoonlijke ervaring nu zelf kent en hebt ervaren welke invloed dat op je heeft. Zo zorgt ervaringsleren voor een inspirerende prikkel om de manier waarop je mensen ondersteunt weer eens onder de loep te nemen en te kijken of het anders kan, nog persoonsgerichter.
