‘Ervaringsleren komt dieper binnen dan een casuïstiekbespreking’

Het ‘zelf ervaren’ stond centraal tijdens de sessie. Zo deden de deelnemers onder andere een oefening in contact maken en vertrouwen. Tweetallen keken elkaar in de ogen. Dat heeft iets ongemakkelijks, maar als je daar doorheen gaat, ontstaat er meer vertrouwen. Daarnaast kregen de deelnemers het filmpje ‘1001 begeleiders’ van ervaringsdeskundige Sagar te zien.

Hoe is het om cliënt te zijn?

‘Ervaringsleren gaat niet over problemen oplossen’, benadrukken theatermakers Anne Gering en Vera Ketelaar. ‘Het is een manier om het hart te raken. Waardoor je op een andere manier gaat communiceren.’ Om dit aan de deelnemers te laten ervaren, lazen ervaringsdeskundigen Idman Nur en Milan Dorreboom van de LFB hun verhalen voor.

Idman

‘Je hebt er maar mee te dealen’

Idman: ‘Ik heb soms 7 a 8 vaste begeleiders per jaar. Per jaar. En laatst… ik heb laatst weer een nieuwe begeleider gekregen. Zij is wel een typetje, zij heeft bij een andere instelling ambulant gewerkt, en nu wil ze alleen op die manier werken. Maar wij werken hier anders. Ze wil haar rooster niet geven bijvoorbeeld, zodat ik weet wanneer ik haar kan bereiken. Ze vindt haar manier belangrijker. Toen ging ze ertegenin. “Je hebt er maar mee te dealen.”’

‘Het voelt niet fijn’

Idman: ‘Mijn andere, hele fijn begeleider zegt: “Maak je niet druk, laat het los, ze komt er wel achter dat jij zo niet werkt.” En ik probeer het, maar het voelt niet fijn, heb het wéér aangegeven. Heb een gesprek gehad, gezegd dat ik mijn regie kwijt ben. Ze is zo dwingerig, ze zucht: “Als jij het echt wil, dan doe ik het wel…”’

‘Ze is begeleider oude stijl en luistert niet’

Idman: ‘“Als jij zo doorgaat, ben ik klaar met jou”, dat zei ik. Ze deed wel normaal in het gesprek, maar ze vindt dat een cliënt dat zo niet mag zeggen. Ze is zo’n typische begeleider ouwe stijl, die niet luistert. Dat is het pijnlijkst, dat ze niet luistert. Je moet naast me staan, me niet dwingen, naar me luisteren, ik hoef geen oplossingen. Ben ik ingewikkeld?’

Milan

‘Mot met mijn vriendin’

Milan: ‘Ik herinner me mijn 1001 begeleiders. Nu wordt er heel erg naar mij geluisterd. Van de week ging het niet lekker met mij en mijn vriendin. We hadden mot gehad en ze nam een time-out, ze ging voor een tijd naar Zwolle, naar haar ouders. De begeleiding heeft van alles met mij gedaan zodat ik niet terug zou vallen. Maar op een gegeven moment dacht ik: “Fuck it!”’

‘Zonder vooroordelen, zonder boos te worden’

Milan: ‘Ik heb een fles Malibu opgedronken. Proost. Alleen dat is niet verstandig. Een vriendin van me zag het, ze zegt: “Het gaat niet lekker met je.” Jawel hoor. “Nee, het gaat niet lekker met je.” De begeleiding zag het ook, ze waren er gewoon voor me. Op een goeie manier, zonder me te veroordelen. Met humor: “Ouwe zuiplap, heb je een lekker feestje met jezelf gehad?”’

‘Nabijheid is vasthouden op afstand’

Milan: ‘Nu gaan we ‘t herpakken, we gaan ervoor om ‘t goed te doen. Ze doen allemaal leuke dingen met me, ‘s avonds naar de action, uit eten met mijn begeleider. En weet je wat mooi is, ik en mijn vriendin hebben het weer bijgelegd. Ik heb het voorbereid met de begeleiding, maar het gesprek zelf gedaan. Ik zeg: “Ik doe het zelf.” We gaan weer verder, met positieve energie. Ik heb dit geleerd: nabijheid is vasthouden op afstand.’

Reacties van deelnemers

De deelnemers gaven aan Milan en Idman terug wat ze ervan vonden. Twee reacties:

• ‘Wat een macht heeft een begeleider eigenlijk. Idman moet echt vechten voor haar eigen plekje. Opvallend is ook het contrast tussen het verhaal van Idman en Milan. Het kan dus zomaar gebeuren dat je iemand hebt die zijn eigen stempel op je wilt drukken. Terwijl bij Milan, daar gaan de begeleiders echt naast staan zodat Milan weer in staat is om zichzelf te vinden.’
• ‘Begeleiders luisteren niet altijd naar jullie. Dat begeleiders dan toch hun eigen zin doordrijven. Dit heeft veel meer zin dan een casuïstiekbespreking. Het raakt me hoe ingrijpend dit is voor jullie.’

Meer weten?

Lees meer over InZo-congres 2022. Of bekijk de pagina Ervaringsleren voor hulpmiddelen, tips en informatie.