Hoe de Gereedschapskist de palliatieve zorg blijvend verbetert
Gepubliceerd op: 15-01-2025
In deze blog lees je hoe de hulpmiddelen uit de Gereedschapskist Palliatieve Zorg anderhalf jaar na de afronding van het ZonMw-project nog steeds gebruikt worden in de gehandicaptenzorg. Projectleider Yvonne de Man deelt haar ervaringen en geeft praktische tips voor andere organisaties die met het hulpmiddel aan de slag willen.
De Gereedschapskist Palliatieve Zorg biedt zorgorganisaties praktische hulpmiddelen, zoals werkboekjes, handleidingen en signaleringskaarten, specifiek voor mensen met een verstandelijke beperking. Tien zorgorganisaties implementeerden met subsidie van ZonMw-Palliantie van 2020 tot 2023 verschillende hulpmiddelen uit de Gereedschapskist. Ze startten met een zelfevaluatie om te bepalen welke verbeteringen nodig waren. Daarna kozen ze de instrumenten die hierbij konden helpen. De resultaten werden door ons (het Nivel) gemeten met vragenlijsten en groepsinterviews met zorgprofessionals. In een wetenschappelijk artikel beschreven we uitgebreid de resultaten en inzichten van dit project.
De rol van de palliatief zorgconsulent
Een belangrijk hulpmiddel uit de Gereedschapskist is de inzet van een palliatief zorgconsulent. Deze ondersteunt teams bij complexe zorgvragen en helpt bij vroegtijdige signalering van palliatieve zorgbehoeften van cliënten.
“We worden vaak ingeschakeld bij situaties waarin een team of familie vastloopt. We helpen signalen concreet maken en begeleiden het team in de juiste richting, waardoor bewoners betere palliatieve zorg ontvangen.”
Nu, anderhalf jaar later, blijkt dat consulenten nog steeds een spilfunctie vervullen en hun inzet goed geborgd is in de organisaties. Ze zorgen voor betere samenwerking tussen disciplines, meer bewustwording en advisering. Een contactpersoon benadrukt: “De grootste meerwaarde van de consulent is de verbindingsslag tussen de medische dienst, woningen en bewoners. Het zorgt ervoor dat iedereen gehoord wordt.”
Wat leverde het werken met de Gereedschapskist nog meer op?
Ook andere hulpmiddelen leveren tot heden veel op voor de organisaties. Zo is er meer bewustzijn over vroegtijdige zorgplanning: “We hebben geleerd hoe belangrijk het is om stil te staan bij de persoonlijke wensen van bewoners, en deze tijdig bespreekbaar te maken.”
Het wensenboekje ‘Wat wil ik als ik niet meer beter word?’ vergemakkelijkt deze gesprekken. Het boekje ‘Zorgen tot de laatste dag’ met verhalen en adviezen voor zorgverleners over de palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking wordt soms breder ingezet, bijvoorbeeld bij cliënten waarvoor palliatieve zorg minder op de voorgrond staat. Dit zorgt voor meer aandacht voor de wensen van cliënten in een bredere zorgcontext. Daarnaast helpt de 'Set Signalering zorgprofessionals' om veranderingen in de gezondheid snel te signaleren, wat leidt tot tijdige en gerichte palliatieve zorg.
Eén iemand vatte het mooi samen: “De tools helpen ons om palliatieve zorg gestructureerd en persoonlijk te maken. Het is een blijvende verrijking voor onze praktijk.”
Succesfactoren en tips
Zorgprofessionals van de verschillende organisaties gaven enkele belangrijke succesfactoren en tips om het werken met de Gereedschapskist succesvol te maken:
- Start klein: Begin binnen een paar teams en breid uit op basis van ervaringen.
- Stimuleer actief meedoen: Betrek zorgmedewerkers bij de keuze en toepassing van de hulpmiddelen. Dit vergroot het draagvlak.
- Pas aan op je organisatie: Kies hulpmiddelen die aansluiten bij de specifieke behoeften van jouw team en/of pas ze zelf aan.
- Betrek verschillende functies: Samenwerking tussen teamleiders, persoonlijk begeleiders, artsen, gedragsdeskundigen en verpleegkundigen zorgt voor meer succes.
- Borg de tools: Neem ze op in jaarplannen en maak ze onderdeel van scholingsprogramma’s voor zorgprofessionals.
- Bundel de hulpmiddelen: Zet ze digitaal of op een centrale plek zodat ze snel te vinden en makkelijk te gebruiken zijn.
Zelf aan de slag met de Gereedschapskist?
Wil je meer weten over de Gereedschapskist of hoe jouw organisatie hiermee aan de slag kan? Bezoek de website of neem contact op met mij, Yvonne de Man (Nivel), via y.deman@nivel.nl of 0683852627.
