Praktijkvoorbeeld Advance Care Planning
Gepubliceerd op: 05-09-2018
Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking kent bijzondere uitdagingen, bijvoorbeeld als het gaat om de communicatie. Annemieke Wagemans heeft er als arts veel ervaring mee en vertelt over het ZonMw-project Advance Care Planning.
‘Als iemand zelf een goede beslissing kan nemen, is ie voor mij al snel wilsbekwaam.’ Annemieke Wagemans, arts voor verstandelijk gehandicapten (AVG), is betrokken bij het ZonMw-project ‘Advance Care Planning bij mensen met een verstandelijke beperking’.
Open houding
‘Bij ernstig meervoudig beperkte kinderen spreek je in feite al vanaf de geboorte over palliatieve zorg. Zo’n term kan mensen erg afschrikken. Maar het gaat ook niet om die woorden. Veel belangrijker is een open houding, zodat ouders voelen dat ze met jou over alles kunnen spreken.’ Dat betekent ook vragen stellen. Hoe ziet u de toekomst? Waar bent u bang voor? Wagemans: ‘Via die vragen komen thema’s als de dood vaak vanzelf naar voren.’
Communicatie als proces
‘Ik heb geleerd dat ik het tijdig moet bespreken. Zo kun je voorkomen dat er rond het echte levenseinde allerlei onverwachte problemen opduiken. Communicatie is een proces waaraan je over langere tijd steeds weer werkt, zodat er een vertrouwensband ontstaat. Als het gaat om het levenseinde is er ook niet één waarheid. Je zult er steeds met de ander over moeten blijven praten.’ In het ZonMw-project wordt een scholing voor professionals ontwikkeld. Die gaat vooral over communicatieve vaardigheden, zoals goed kunnen luisteren en de ander in zijn waarde laten. Ook als je het misschien niet helemaal eens wordt. ‘Het wordt een training die dokters en verpleegkundigen per instelling samen kunnen volgen. Het gaat niet alleen om iemands individuele vaardigheden, maar juist ook om een klimaat waarin je over de naderende dood mag praten. En zo’n open klimaat creëer je samen.’
