Probleemgedrag veranderen bij mensen met EMB

Casus - Hoe gaan we om met de huilbuien van Miriam?

Miriam (niet haar echte naam) is een 18-jarige vrouw met EMB. Het begeleidend team meldde Miriam aan bij het CCE vanwege haar extreme huilbuien. Hoe konden zij Miriam troosten en gelukkiger maken, zodat de huilbuien zouden afnemen?

Kwaliteit van leven

Het CCE benaderde een gz-psycholoog en een Arts Verstandelijk Gehandicapten, die samen met het begeleidende team erachter wilden komen waar de kansen lagen voor een betere kwaliteit van leven voor Miriam. Wat volgde was een scala aan activiteiten: van dossieronderzoek en spreken met de betrokken zorgprofessionals en haar ouders tot het analyseren van filmopnames van Miriam, haar begeleiders en ouders. Deze onderzoeken leidden tot verschillende aanpassingen in de begeleiding die een grote impact hadden op Miriams welbevinden. 

Minder onvoorspelbaar

Miriam geniet namelijk van geluiden die ze herkent en die ze bij een bepaalde situatie vindt passen. Door dit te weten kunnen het team en haar ouders nu beter contact met Miriam maken. De juiste muziek zorgt voor een alertheid bij Miriam waardoor verzorgers bijvoorbeeld het begin en einde van activiteiten aan haar kunnen overbrengen. Daardoor zijn situaties minder onvoorspelbaar. Het team bracht de scripts van verzorgingssituaties in lijn met de nieuwe inzichten.

In het begin waren verzorgers bang dat de muziek als troostend element misschien zou leiden tot ‘verwenning’. Deze angst werd weggenomen door de wetenschap dat mensen met een emotionele ontwikkeling als die van Miriam, simpelweg niet verwend kúnnen raken. 

Positieve momenten

Er is veel ten goede veranderd voor Miriam, na de consultatie. Ze is minder vaak overstuur en ze kan beter getroost worden. De angst om haar misschien te verwennen is helemaal verdwenen. Miriam heeft meer contact met haar omgeving en met elkaar beleven ze meer positieve momenten. En haar begeleiders? Die geven terugkijkend aan zich bevestigd te voelen in wat zij al goed deden. Ze zien de aanvullende nieuwe inzichten als verrijking. Er is meer uniformiteit in de benadering van Miriam. De relatie met haar én met haar ouders is aanzienlijk verbeterd.

Probleemgedrag onderdeel van EMB

Carla Wikkerman is coördinator bij het CCE. Zij legt uit: ‘Probleemgedrag heeft vaak een grote impact op de kwaliteit van bestaan van cliënten met EMB. Daarom willen we de aanpak van het CCE meer bekendheid te geven, juist voor deze cliënten en hun omgeving.’

Wanneer de omgeving denkt dat het gedrag een onderdeel van de aandoening is, denken zij vaak niet aan andere oorzaken, alternatieven en oplossingen. Zij denken dat het er nou eenmaal bij hoort. ‘En dat is zo ontzettend jammer’, zegt Wikkerman. ‘Vooral als je weet dat er vaak veel mogelijk is wanneer zorgprofessionals samen met het CCE actief op zoek gaan naar manieren om de kwaliteit van leven van cliënten met EMB te vergroten. Meestal zonder al te ingrijpende maatregelen.’

Meer mogelijkheden in de begeleiding

Wanneer is een consultatie succesvol bij een cliënt met EMB? Daarop is geen simpel antwoord te geven, zo erkent Wikkerman. ‘Als het lukt om iemand weer zonder armspalken te laten eten en diegene zichzelf niet meer slaat, dan is iedereen natuurlijk heel tevreden. Maar ik ben ook erg blij wanneer na een consultatietraject een begeleidend team weer meer mogelijkheden ziet in het begeleiden van een cliënt.’

Bron: Centrum voor Consultatie en Expertise

Meer over probleemgedrag

• Ga naar thema Probleemgedrag