Randvoorwaarden om ervaringsleren te organiseren

Denk aan voor de hand liggende zaken als:

DRAAGVLAK EN TOESTEMMING

• vanuit bestuur en management
• van teamleider en teamleden

TIJD EN GELD

• voldoende beschikbare tijd, zonder tijdsdruk
• budget voor de tijd die het kost

Naast deze harde voorwaarden zijn er ook andere voorwaarden om ervaringsleren te laten slagen.  Trainers en begeleiders noemen veiligheid, goede voorbereiding, intake en afstemming, de juiste verwachting wekken, groepsdynamiek, inlevingsvermogen en verrassingseffect.

Goede voorbereiding en juiste verwachting

Wil je dat collega’s of stagiaires zin hebben om aan ervaringsleren deel te nemen? Dan is het belangrijk dat ze weten wat ervaringsleren is. Dat zij begrijpen wat ze gaan doen en waarom dit ‘zelf ervaren’ iets toevoegt aan hun werk. Ook goede afstemming met trainers en begeleiders voor ervaringsleren is nodig, zodat opdrachten nauw aansluiten op de dagelijkse praktijk van de deelnemers. Een goede voorbereiding, intake en afstemming zijn nodig om te zorgen dat mensen met de juiste verwachtingen aan ervaringsleren beginnen.

Groepsdynamiek en veiligheid

Niet iedereen vindt het nodig of prettig om zichzelf te onderwerpen aan zelf ervaren. Het kan zijn dat iemand denkt: Ik doe mijn werk al jaren zo, wat is daar mis mee? Of dat iemand zich niet veilig voelt in het team en het vervelend vindt om opdrachten te doen in bijzijn van anderen.

Bij ervaringsleren is het belangrijk dat deelnemers zich veilig voelen. Dat is iets waar je als organisator van het ervaringsleren rekening mee moet houden. Als je weerstand voelt in het team of bij teamleden, ga dan in gesprek om te ontdekken wat daarachter zit. Ook trainers willen dit weten, om de groepsdynamiek te bewaken tijdens de opdrachten. Als er iets binnen het team speelt, is het verstandig dit tijdens de intake al aan te geven.

Inlevingsvermogen

Een paar opdrachten uitvoeren is natuurlijk niet te vergelijken met wat mensen met een beperking hun leven lang ervaren. Bij deze opdrachten gaat het erom je heel kortstondig in te leven hoe het voor de ander voelt om een beperking te hebben. Om te ervaren en te beseffen hoe mensen met je omgaan, tegen je praten en voor je zorgen. En om te ontdekken hoe het voelt om van anderen afhankelijk te zijn voor de simpelste dingen.

Het mag ongemakkelijk voelen

Bij ervaringsleren zoeken deelnemers bewust ervaringen op die mensen met een beperking meemaken. Dat zijn vaak verrassende en confronterende ervaringen, die deelnemers niet snel vergeten. Je kunt je als deelnemer best ongemakkelijk voelen. En juist dát maakt dat het besef binnenkomt wat iemand met een beperking meemaakt.  

Vier tips voor ervaringsleren

1. Zorg voor een goede voorbereiding en de juiste verwachting. Maak het doel van ervaringsleren helder aan deelnemers en trainers. Gaat het om een algemene ervaring of om een specifieke situatie? Wat voegt het toe aan het werk van de deelnemers?
2. Splits de groep niet op. Geef deelnemers geen rol als begeleider of waarnemer. Zo voorkom je dat deelnemers zich aan het ‘zelf ervaren’ onttrekken.
3. Houd een goede nabespreking. Laat deelnemers met elkaar nabespreken wat de ervaringen met hen deden. Want wat de één ervaart, ervaart een collega weer anders. Laat de deelnemers vragen beantwoorden als: Wat kan ik met deze ervaring? Wat betekent dat voor mijn werk en mijn eigen handelen? Wat wil ik anders gaan doen? Wat betekent dat voor de mensen die ik ondersteun?
4. ​Geef deelnemers een contactadres. Zorg dat deelnemers ook na een training contact kunnen opnemen. Soms valt het kwartje pas later of wil iemand nog napraten over een heftige emotie die een oefening opriep.

Lees over Samenwerken met ervaringsdeskundigen