Stoppen met roken door motiverende gespreksvoering

Mensen met een LVB roken vaker dan mensen die normaal begaafd zijn. Daarnaast is er in de levens van cliënten met een licht verstandelijke beperking vaak veel aan de hand. Vaker dan mensen die normaal begaafd zijn, ervaren ze armoede, hebben ze een klein sociaal netwerk, of hebben ze gezondheidsproblemen. Centrale vraag van het project ‘Gezonde Omgeving’ was dan ook: hoe werk je in deze hectische omstandigheden aan stoppen met roken? Sherpa, ’s Heeren Loo en Cordaan trokken samen met Vilans op om deze vraag te beantwoorden.

Wat vind ik van mijn roken?

Motiverende Gespreksvoering is een effectieve gespreksmethode om mensen te motiveren tot een verandering van gedrag. Daarom kozen de onderzoekers ervoor om op basis van deze gespreksmethode te werk te gaan. Begeleiders volgden een training in motiverende gespreksvoering en ontwikkelden samen met de onderzoekers een interventie om het gesprek over roken te voeren met cliënten. Dit werd het 5-gesprekken model ‘Wat vind ik van mijn roken?’ De begeleiders gingen aan de slag met de interventie bij cliënten en Vilans deed onderzoek naar wat dat opleverde.

Hoe verliep het onderzoek?

Achttien begeleiders volgden een training Motiverende Gespreksvoering. Niet alle begeleiders konden daarna ook aan de slag bij hun cliënten, bijvoorbeeld omdat ze een andere baan kregen, of omdat ze met zwangerschapsverlof gingen. Uiteindelijk hebben negen begeleiders de interventie met cliënten uitgevoerd. Achttien cliënten begonnen met de interventie, en veertien cliënten hebben de hele interventie afgemaakt. De andere vier stopten omdat hun begeleider stopte met werken bij hen, of omdat ze zelf niet verder konden.

Cliënten vulden vragenlijsten in over hun motivatie om te stoppen met roken, hun rookgedrag en over hun gezondheid. Ze gaven kleur aan hun antwoorden in een gesprek met een Vilans-onderzoeker over hoe hun leven eruitzag.

Wat leverde het onderzoek naar ‘Wat vind ik van mijn roken’ op?

De interventie ‘Wat vind ik van mijn roken?’ is gericht op het vergroten van de motivatie om te stoppen met roken. Daarom hadden de onderzoekers vooral gedacht dat daar iets in zou veranderen. Dat zagen zij echter niet in het onderzoek, de score op een vragenlijst over motivatie bleef gelijk. Wel werd de score op de vraag ‘Hoe belangrijk vind jij het om te stoppen met roken?’ hoger.

De onderzoekers waren ook benieuwd of er al cliënten zouden stoppen tijdens de interventie. Het onderzoek liet zien dat drie van de veertien cliënten zijn gestopt tijdens de gesprekken. Nog eens drie deelnemers zijn minder gaan roken tijdens de gesprekken. De anderen hebben hun rookgedrag niet veranderd.

Verder onderzoek doen

Het onderzoek heeft laten zien dat het mogelijk is om op een prettige manier het gesprek over roken te voeren met cliënten met een verstandelijke beperking. Praten over roken op een open, nieuwsgierige en gelijkwaardige manier hoeft een goede relatie met je cliënt niet te verstoren. Het onderzoek geeft ook eerste signalen dat je positieve resultaten bij cliënten kunt behalen: stoppen met roken komt hoger op hun lijstje te staan. En soms lukt het cliënten ook om te minderen of te stoppen.

Dit onderzoek was heel klein. Om echt te weten of de interventie ‘Wat vind ik van mijn roken?’ effectief is, moet hij bij meer cliënten worden toegepast en onderzocht. Dan is het ook duidelijk of de gehandicaptensector de interventie grootschalig kan inzetten.

Lees meer

• Stoppen met roken
• Ervaringsdeskundigheid waardevol bij terugdringen van roken
• 3 keer deskundigheid inzetten bij stoppen met roken