Vertrouwensband cliënt-begeleider beter door innovatie bij Cello

Goud waard

Kwartiermaker Wilma aan den Toorn: ‘Met de Innovatie-impuls is dit vraagstuk veel nadrukkelijker in beeld gekomen. Door steeds weer een verdiepingsslag te maken, kregen we de echte vraag boven tafel en dat is goud waard.’

Het vraagstuk is binnen Cello ontstaan vanuit cliënt Karel. Hij licht toe: ‘Als je een begeleider hebt, moet je daar eerst op kunnen vertrouwen voordat je echt geholpen kunt worden. Je kunt dan makkelijker met elkaar praten en dat helpt bij het oplossen van problemen. Als je iemand niet vertrouwt, ben je niet eerlijk tegen elkaar en kun je niet goed geholpen worden.’

Aan de slag

Een groep van zo’n veertien ervaringsdeskundigen bij Cello die zich verdiepten in het vraagstuk, gaven terugkoppelingen als: ‘Wanneer ik een nieuwe begeleider krijg, ga ik eerst twee maanden uitproberen en als hij er dan nog is, hij houdt het vol, dan kijk ik wat ik er mee kan en of ik m’n ei er bij kwijt kan.’ En: ‘Nu gaat er een begeleider weg en die had zo beloofd te blijven. Ik heb er geen vertrouwen meer in als ik weer een nieuwe krijg.’ Aan den Toorn: ‘Hoe mooi zou het zijn als die twee maanden niet meer nodig zijn, of als er een manier is waarop je elkaar meteen bij de start beter kunt vinden en een vertrouwensband krijgt. Zo besloten we dat dit het vraagstuk was waarmee we aan de slag wilden gaan.’

Karel heeft dankzij Cello weer vertrouwen gekregen. ‘Ik had in geen enkele instantie vertrouwen meer, maar bij Cello behandelen ze me als gelijke, ze behandelen me zo goed dat ik de gekste dingen gewoon kan zeggen. Ik kan mijn eigen manier zijn.’ Hij is vaak teleurgesteld geweest, maar bij Cello ontdekte Karel de waarde van zo’n vertrouwensband. ‘Deze ervaring vanuit de cliënt versterkt het vraagstuk nog meer’, vult Wilma aan. 

Cliënten betrekken

Door cliënten bij het vraagstuk te betrekken, ontdekte Cello dat er heel veel verschillende wensen waren in reactie op vragen over het bouwen van die vertrouwensband. Er zijn allerlei oorzaken voor vertrouwen, er is niet zomaar een oplossing voor zo’n vraagstuk. Bij de vraag ‘Wat zou jou helpen om vertrouwen te krijgen, wat heb je nodig van die ander?’, zegt de een: ‘Nou ik zou best wat meer willen weten van de begeleider en meer samen willen optrekken.’ En een ander zegt: ‘Ik hoef niks te weten, hij moet gewoon betrouwbaar zijn en hij moet zich houden aan z’n afspraken.’

Verhelderen van de vraag

Coördinerend begeleider dagbesteding Bregje van Klaveren van Cello is ook betrokken bij IIG: ‘Alle vragen die je in de Innovatie-impuls op je afgevuurd kreeg om de vraag zo helder mogelijk te maken, brachten nieuwe inzichten. Deze hielpen om de vraag kleiner te maken. Als er meerdere oorzaken zijn, zijn er ook verschillende oplossingen om bij stil te staan. Op aanraden van de adviseur van de Innovatie-impuls hebben we hier eerst onderzoek naar gedaan. Pas als je beter weet welke oorzaken aan het vraagstuk ten grondslag liggen, kun je de volgende stap zetten.’

Van Klaveren vervolgt: ‘Zo kwamen we erachter dat we de vraag nog niet duidelijk genoeg hadden. We wilden hem te veel beantwoorden met een tool of gadget en dat paste dus ook niet. Die vraagverkenning heeft enorm geholpen niet meteen in de oplossing van een technologische keuze te schieten. ‘

‘Het aantrekkelijke is dat je al doende leert’, vult Wilma aan. ‘Je gaat experimenteren, leert ervan, je deelt de kennis en maakt de volgende stap. We werden elke keer gedwongen verder te kijken, anders hadden we gezegd “dit is ons vraagstuk en dit gaan we doen”. Soms waren er zoveel dingen die allemaal moesten, dat was ook wel echt een weg. De werkwijze is heel gedegen, maar uiteindelijk loont het de moeite. Het is interessant en je hebt heel veel support en deskundigheid.’

Gestopt als deelnemer – verder met het vraagstuk

‘Toen we op het punt stonden nader onderzoek te doen naar de onderliggende oorzaken, realiseerden we ons dat het vraagstuk nadrukkelijk bij de ambulante cliënten speelt. Zij hebben het nodig bij de start van de ondersteuning hun hart te kunnen openen’, vertelt Aan den Toorn. ‘Deze cliënten vallen echter niet onder de langdurige zorg. En dat is wel een voorwaarde voor deelname aan de Innovatie-impuls. We hebben nog overwogen om andere cliënten bij het vraagstuk te zoeken, maar dat voelde toch als de omgekeerde wereld. We besloten te stoppen met deelname, maar wel door te gaan met het vraagstuk.’

Informatie via een app

Samen met hbo-studenten pakt Cello het vraagstuk nu verder op, voor nader onderzoek en om er in de praktijk mee aan de slag te gaan. ‘Welke kant dit op gaat is echt nog open’, vertelt Aan den Toorn. ‘We denken bijvoorbeeld aan een app waar cliënt en begeleider informatie over zichzelf geven. Bij de start weet dan niet alleen de begeleider veel over de cliënt, maar ook andersom.’ Ook zoekt de organisatie het in vaardigheden van de begeleider waardoor hij makkelijk de verbinding kan leggen met de cliënt en een band opbouwt, zoals scholing volgens de presentietheorie.

Aan den Toorn: ‘Door de Innovatie-impuls werden we ons ervan bewust dat we veel gadgets of digitale innovaties al in huis hebben. Het kan best zijn dat we erop uitkomen dat we niet voor iets nieuws kiezen, maar iets wat we al hebben steviger wegzetten in de organisatie en het juiste gebruik ervan bevorderen.’

Innovatie-impuls

Binnen de gehandicaptenzorg bestaan al veel mooie initiatieven op het gebied van technologische innovatie. Met de Innovatie-impuls Gehandicaptenzorg van het programma Volwaardig leven wil het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) het voor cliënten en zorgverleners gemakkelijker maken om technologie toe te passen. Technologie die in de ogen van cliënten of naasten echt waarde toevoegt en hen ondersteunt. Vilans en Academy Het Dorp coördineren het programma en voeren het uit, ondersteund door adviseurs, experts en veldspecialisten.

Lees verder over de Innovatie-impuls