Vrijheid en Veiligheid: aan de slag met innovaties rondom onvrijwillige zorg

In het project Vrijheid en Veiligheid worden de volgende innovatieve methoden onderzocht: 

• Met Andere Ogen 
• Het Wegingskader Cliëntperspectief 
• Multi-Disciplinair Expertise Team (MDET) 

In leerwerkgemeenschappen wisselen zorgprofessionals, ervaringsdeskundigen en onderzoekers kennis uit over de drie methoden. We onderzoeken het effect van de vernieuwingen en de toepassing ervan in de praktijk. Zo krijgen we meer inzicht in oorzaken die toepassing van de methoden bevorderen en/of belemmeren en welke methoden werken om de vernieuwingen te gebruiken in gewone werkprocessen. 

Nieuwe inzichten 

Het project heeft al tot mooie inzichten geleid, waaronder het belang van samenhang, gezamenlijke actie en het belang van ervaringsdeskundigen en begeleiders betrekken bij het toepassen van innovaties. In alle lagen van een organisatie moeten mensen achter de nieuwe methoden staan en samenwerken om ze toe te passen.    

Update Met Andere Ogen  

Bij de methode Met Andere Ogen gaan begeleiders zelf op onderzoek uit om te leren over vrijwillige en onvrijwillige zorg. In teamverband bespreken zij wat vrijheid voor henzelf en voor de cliënten betekent. Daarna gaan twee begeleiders uit het team bij buurwoningen kijken om voorbeelden te ontdekken van vrijwillige zorg of onvrijwillige zorg. Door hierover na te denken en dit te bespreken met hun eigen team, maken zij een plan om de zorg aan hun cliënten te verbeteren. ’s Heeren Loo en Esdégé Reigersdaal passen deze methode toe in de praktijk. Zij doen ook mee aan het onderzoek.  

Wil je met je organisatie meedoen aan het onderzoek en hierbij begeleiding krijgen van onderzoekers? Neem dan contact op met Esther Bisschops via e.h.bisschops@vu.nl.  

Update Wegingskader Cliëntperspectief 

Het Wegingskader Cliëntperspectief is ontwikkeld als handvat voor zorgverleners. Om een goede afweging te maken rondom inzet van (onvrijwillige) zorg en het vergroten van eigen regie. De tool kent twee uitwerkingen:  

1. Voor zorgverleners werkzaam in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking
2. Voor zorgverleners werkzaam in de zorg voor mensen met dementie en andere hersenaandoeningen

De vragen stimuleren je als zorgverlener om je te verplaatsen in de situatie van de cliënt bij de afweging welke zorg en ondersteuning je gaat verlenen. De tool is niet bedoeld als checklist. Het effect van het Wegingskader Cliëntperspectief en de toepassing ervan wordt onderzocht bij zeven zorgorganisaties: Amarant, ASVZ, Dichterbij, ’s Heerenloo, Prisma, Tragel en Zuidwester. 

Meer informatie vind je op www.hetwegingskader.nl. Voor vragen kun je ook contact opnemen met Noud Frielink via n.frielink@tilburguniversity.edu.  

Update Multi-Disciplinair Expertise Team (MDET) 

MDET is een effectieve methode waarbij een expertiseteam (kennisteam) van professionals en ervaringsdeskundigen van de eigen organisatie samenwerkt met zorgteams om onvrijwillige zorg te herkennen en te verminderen. Deze methode is eerder uitgebreid onderzocht. Hieruit kwam naar voren dat met behulp van MDET meer onvrijwillige zorg wordt afgebouwd dan wanneer de methode niet wordt gebruikt.  
 
Sinds 2019 werken Amerpoort, S&L zorg, Prisma en 's Heeren Loo samen in een leerwerkgemeenschap om de methode toe te passen bij deze zorgorganisaties. De genoemde zorgorganisaties hebben hun eigen expertiseteam dat MDET uitvoert bij woningen. Ook hebben zij een coördinator die ervoor zorgt dat nieuwe aanvragen voor de methode MDET in gang worden gezet.  

Meer informatie over MDET is te vinden in de brochure MDET van 's Heeren Loo (pdf). Heb je interesse in deze methode of wil je weten hoe je deze methode kunt toepassen bij je zorgorganisatie? Neem dan contact op met Esther Bisschops via e.h.bisschops@vu.nl.  

Meer informatie

Bekijk voor meer informatie het artikel van Bisschops, de Schipper, Schippers, Embregts, & Schuengel (2022): Reducing restrictive measures in complex long-term care for people with intellectual disabilities: Implementation interventions through the lens of normalisation process theory.