Verstandelijke beperking en pijn: Pijnobservatielijst CPG – Checklist pijngedrag

Gepubliceerd op: 29-11-2019

Laatst bijgewerkt op: 10-04-2024

De pijnobservatielijst Checklist Pijngedrag (CPG) is ontwikkeld voor jongeren/kinderen met een uitingsbeperking of een zeer ernstige verstandelijke beperking. Zij kunnen niet vertellen dat ze pijn hebben. Omdat ze niet met woorden kunnen aangeven dat ze pijn hebben, zijn zij afhankelijk van anderen. Begeleiders of familieleden moeten de signalen die cliënten wel geven kunnen zien en begrijpen.

Met de CPG pijnobservatielijst beoordeel je als begeleider, verpleegkundige of arts pijngedrag. De methode is goedgekeurd voor gewone, meer chronische pijn en voor pijn na een operatie.

Bij de nieuwste versie van de CPG zijn er 10 gedragsuitingen, die gaan over:

Gezichtsuitdrukkingen (zoals gespannen gezicht)
Stemming (paniekerig, paniekreactie)
Geluiden (zoals kreunen, jammeren)
Fysiologische signalen (tranen)

Hoe schat je de pijn in?

Je zet een kruisje bij het gedrag dat je ziet. Daarna schat je in hoe heftig de pijn is aan de hand van een cijfer tussen 0 (geen pijn) en 10 (ergst denkbare pijn). Je kunt ook items aankruisen over hoe het op dat moment is als een basismeting. Of dat het waarschijnlijk pijn is na een operatie. Door te kijken naar hoeveel gedragingen je hebt gezien en de heftigheid van de pijn (NRS) bepaalt je met de beslisboom de verdenking van pijn.

Onderaan deze pagina bij Downloads vind je de observatielijst (CPG instructiekaart, CPG scoreformulier, CPG beslisboom), extra informatie over de ontwikkeling van CPG bij kinderen met een zeer ernstig verstandelijke beperking en de samenvatting van proefschrift CPG van Chantal Terstegen.

Voor- en nadelen

De lijst is goedgekeurd voor zowel chronische pijn, als voor pijn na een operatie.
Ook bruikbaar wanneer de observator niet bekend is met het kind.
Speciaal gemaakt voor kinderen met een ernstige verstandelijke beperking.
Bij een hoge score op gedrag is het waarschijnlijk dat er pijn is, maar er kan ook nog een andere oorzaak zijn. Door een cijfer tussen de nul en tien te geven, wordt het plaatje compleet gemaakt.
Vijf van de tien punten waar naar gekeken wordt zijn op basis van gezichtsuitdrukkingen.
Je doet meerdere metingen op 1 formulier, waardoor je onbewust je ervaring van de eerdere metingen kan meenemen in de nieuwe meting.
De pijnobservatielijst is gemakkelijk te gebruiken.
Er zijn handige hulpmiddelen beschikbaar, zoals een instructiekaart en beslisboom.
Plaatjes als voorbeelden van gezichtsuitdrukkingen. Hier staat ook een uitleg bij.

Om te kunnen werken met CPG is de juiste kennis vereist. Informatie over trainingen is momenteel onbekend.