Activiteitencentrum de Klup weet deelnemers en vrijwilligers goed aan zich te binden. Sommige vrijwilligers werken er zelfs al vijftig jaar en minstens de helft is tien jaar of langer in dienst. Eén van hun geheimen? De activiteiten zien zij vooral als middel om aan de behoeftes van hun deelnemers en vrijwilligers te voldoen. Een vrijwilliger en een deelnemer vertellen over hun ervaringen. Bekijk daarvoor het artikel 'Bij de Klup mag je zijn wie je bent'.
Op zoek naar inspiratie voor een vernieuwende dagbesteding?
Gepubliceerd op: 15-08-2022
Laatst bijgewerkt op: 26-06-2023
Mensen met een beperking willen meedoen in de samenleving. Zij willen dezelfde dingen doen als mensen zonder beperking. Bijvoorbeeld zelf beslissen hoe ze hun dag invullen. Een aantal organisaties wilden met dagbesteding nog beter aansluiten op hun behoeftes. Op zoek naar nieuwe inspiratie? Bekijk dan hun ideeën.
1. Heb oog voor het waarom achter activiteiten
'Wat zouden jullie willen doen?’ vroeg Roeth Krauth, organisator van de Talentenclubjes bij Dichterbij. Zes dames wilden wel bootcampen. Dus dat regelde hij. Daarbij is ook oog voor de ontwikkeling. Roel: ‘Het gaat ook om het ontwikkelen van zelfvertrouwen. Bijvoorbeeld door bij het boksen één minuut lang de ander in de ogen te kijken. Het doel is juist ook om wat beweging losmaakt in mensen.’ Meer weten? Bekijk de video van Dichterbij over de Talentenclubjes.
2. Ruimte voor spelenderwijs ontdekken
De oudere bewoners van de Parabool verblijven door hun leeftijd steeds vaker thuis. De activiteiten buitenshuis sloten niet meer goed bij hen aan. De Parabool zocht daarom naar een betere daginvulling met het project ‘Zin in mijn dag’. Dit door het aanbieden van uitprobeermogelijkheden. Bewoners kunnen zo spelenderwijs nieuwe activiteiten ontdekken. Dit werkt beter dan mensen te vragen wat zij willen.
Op Locatie Schuilenburg van De Parabool voeren ze steeds weer het zin-in-mijn-dag-gesprek. Dat werkt heel goed. Dit doen zij met de bewoner, de familie, leidinggevenden en met collega’s tussen wonen en dagbesteding. Ga ook aan de slag met behulp van het filmpje en de dialoogvragen in het artikel 'Hebben jullie bewoners zin in de dag?’.
3. Normale activiteiten mogelijk maken
De gewone wereld mogelijk maken voor jongeren met een verstandelijke beperking. Dat is de visie van Stichting BONT. Zij sluiten daarbij goed aan op behoeftes van jongeren met een beperking. Die willen juist activiteiten ondernemen die andere jongeren ook willen. Oprichter en directeur Floor Brouwer: ‘Een kernwaarde die daarbij hoort is de ja-mentaliteit. Dat is iets anders dan “U vraagt, wij draaien”. Het gaat meer om: “Denken vanuit mogelijkheden.” Dan kom je verder dan dat je vanuit angst blijft vastzitten.’
Jongeren kunnen zich voor BONT-activiteiten aanmelden wanneer zij dat willen. Denk aan naschoolse activiteiten zoals koken, paardrijden of muziek maken. Ze doen ook klussen vanuit het BONTe BuurtLoket. Bijvoorbeeld boodschappen doen voor ouderen in de buurt en voor ze koken. Ook heeft Stichting BONT een eigen horecazaak. Daar kunnen jongeren meedraaien in de keuken of de bediening. Meer weten?
- Lees het artikel Wij hebben een wachtlijst voor begeleiders.
- Lees het artikel Stichting BONT zorgt voor een zo normaal en zinvol mogelijk leven.
- Luister de podcast Persoonsgerichte zorg bij Stichting Bont. Met oprichtster Floor Brouwer, begeleider Robin, Olav (jongere) en Francis (moeder). Francis: ‘Op die leeftijd wil je dingen uitproberen en de gekte kunnen opzoeken.’
- Bekijk het filmpje het filmpje Stichting BONT maakt het bont in Kralingen-Crooswijk.
4. Ontwikkelen kan ook online
De Academie voor Zelfstandigheid ontwikkelde een programma Ontwikkelingsgerichte Dagbesteding Online (ODO). Tijdens corona kwam dit programma beschikbaar. Veel organisaties maakten daar dankbaar gebruik van. Trainer Marianne Wieland: ‘Met ODO bieden we een mix aan van creatieve, sportieve, spel- en leeractiviteiten. Elke module bevat een verhaal, diverse werkvormen en instructievideo’s. De video’s zijn opgenomen door acteurs en docenten in dans-, zang- bewegings- en handvaardigheid.’
Het aanbod is geschikt voor mensen met een licht verstandelijke beperking. Maar je kunt het ook aan andere groepen aanbieden. Goed aansluiten op behoeftes blijft daarbij belangrijk.
Tijdens corona startte zorgorganisatie De Ophovenerhof met een eigen YouTubekanaal: Ophovenerhof #samenthuis. Begeleiders gingen vrijwillig aan de slag als vlogger, influencer, entertainer of hoe je het ook mag noemen. Zo werden er kook-, dans-, beweeg- en knutselfilmpjes gemaakt. Ook maakten ze een besloten Facebookpagina aan. Hier zijn veel deelnemers, ouders en verzorgers bij aangemeld. Meer weten? Lees het artikel Digitale dagbesteding bij Ophovenerhof.
5. Passende dagbesteding voor mensen met ernstige meervoudige beperkingen (emb)
Zorg en therapie die door één paar geoefende handen geboden wordt. Zodat mensen met ernstige meervoudige beperkingen (EMB) een fijne dagbesteding hebben. Dit doordat zij alleen begeleiders hebben die hen goed kennen en begrijpen. De Berkelhof wil dat bereiken met hun project ‘Eén paar handen.’
Bestuurder Susanne Krisse: ‘Moet iemand vanaf de dagbesteding naar de fysiotherapeut? Dan betekent dat zo een uur onderbreking. Dat is heel belastend voor mensen met EMB. Daarom kiezen wij ervoor om medewerkers speciaal op te leiden. Zo kunnen zij die zorghandelingen zelf uitvoeren.’ Meer weten?
- Lees het artikel Een passende dagbesteding voor mensen met EMB
- Bekijk de video van de Berkelhof
- Wil je meer weten over de visie van de Berkelhof? Beluister dan de podcast 'Voorzorg: de gehandicaptenzorg mag veel meer twinkelen’. Bestuurder Susanne Krisse vindt dat zorg en ondersteuning zoveel mogelijk onderdeel van het normale leven moet zijn. ‘Dus geen geuren en geluiden uit apparaten. Nee, beter gewoon de natuur in om bessen te gaan plukken.’
6. Anders dan normaal: verrassen zorgt voor geluksmomenten
Corona heeft veel effect gehad op de gehandicaptenzorg. Het zorgde voor veel leed, maar organisaties deden ook nieuwe inzichten op. Ze moesten de dingen anders aanpakken dan normaal. Zo ontdekten veel organisaties dat het goed werkte om cliënten te verrassen. Dus niet elke week een disco-avond, maar ook eens samen wandelen bijvoorbeeld. Deze ideeën deden zij op:
Begeleiders Boudewijn en Mieke Vlog zijn begeleiders van woongroep Victory. Zij gaven tips voor meer persoonsgerichte zorg tijdens coronatijd. Maar ook los van corona zijn deze tips bruikbaar. Boudewijn: ‘De eerste twee weken van de coronamaatregelen zijn we af en toe gewoon een stukje gaan rijden met cliënten. Zodat ze ook even een andere omgeving zagen. Zo hebben we een keer naar de zonsondergang gekeken op het strand.'
Tijdens corona dreigde een verjaardagsfeest van een cliënt niet door te gaan. Zorgorganisatie Active4you besloot het daardoor net even anders te doen. Bestuurder Chantal van Falier van Active4you: ‘Corona zorgde ervoor dat we juist extra ons best deden om zijn verjaardag indrukwekkend te maken. Iets om nooit meer te vergeten. Dat is voor mij wat persoonsgerichte zorg inhoudt. Dat je mensen kunt raken door aan iets vertrouwds een nieuwe, diepere betekenis te geven.’
Herman vroeg Sylvia Veltien van de Parabool om hem te helpen met karbonaadjes klaar te maken. Karbonaadjes die hij graag samen met zijn vriend Gerrit wilde opeten. Dus hielp Sylvia hem erbij en haalde Gerrit op.' Lees hier het verhaal over karbonaadjes op donderdagmiddag.
7. Dagbesteding naar mensen toebrengen
Zorgorganisatie Active4You besloot materialen naar mensen toe brengen in coronatijd. Zo konden zij thuis toch door met dagbesteding. Denk aan hout langsbrengen omdat iemand normaal vogelhuisjes in elkaar zet. Voor de begeleider is dit gelijk ook een kans om na te gaan hoe het met iemand gaat. Ook na corona kan dit waardevol zijn. Bijvoorbeeld omdat iemand door gezondheidsproblemen een tijdje thuis moet blijven.
Gevoelens van woede, verdriet, frustratie. Daar hebben veel mensen met een beperking te maken mee gehad tijdens corona. De de-escalatietrainers van Bartiméus maakten tijdens de tweede lockdown een audio-opname voor cliënten. Daarin doen zij suggesties voor activiteiten die helpen bij het omgaan met emoties. Bijvoorbeeld van twee sokken een balletje maken. Die kan de bewoner tegen de deur gooien. Of een paar keer heen en weer rijden door de gang met je rolstoel. De activiteiten in de audio-opname zijn ook te gebruiken in andere stressvolle situaties.
Over begeleiding à la carte
Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven [2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.
Meer inspirerende dagactiviteiten?
- Bekijk dan het artikel 45 innovatieve voorbeelden van dagbesteding. Het gaat hierbij onder andere om werk- en sportactiviteiten
- Of het artikel Tienduizend ideeën voor dag- en vrijetijdsbesteding
- De overheid heeft samen met partners drie erkende opleidingen ontwikkeld voor mensen met een beperking. Het gaat om de opleiding assistent groenvoorziening, assistent logistieke dienstverlening of assistent facilitaire dienstverlening. Wil jouw organisatie ook zo'n opleiding aanbieden? Bekijk de vergoedingsregeling voor opleidingen.
- Meer weten? Bekijk de 101 tips voor een leuke, leerzame en slimme dag thuis op de website van 's Heeren Loo.
