Stel je vraag aan
onze AI-assistent

Toegankelijk gemaakt door Vilans

Toegankelijk gemaakt door Vilans

Zo maak je slim én duurzaam gebruik van handschoenen

Gepubliceerd op: 01-08-2023

Laatst bijgewerkt op: 09-01-2025

Handschoenen zijn heel belastend voor het milieu, terwijl 10% van het gebruik van handschoenen niet nodig is. Is het bijvoorbeeld nodig om ze te dragen bij het verschonen van incontinentiemateriaal of het spuiten van insuline? En hoe werk je in je organisatie aan minder handschoengebruik?  

Het is vooral belangrijk om handschoenen te dragen op de juiste momenten. Het is zeker niet zo dat je de hele dag handschoenen moet dragen. Het is belangrijk dat je ze op het juiste moment gebruikt. Het motto is: ‘geen risico, geen handschoen’. Je gebruikt handschoenen om jezelf te beschermen tegen lichaamsvloeistoffen of schadelijke stoffen. Bij schadelijke stoffen kun je bijvoorbeeld denken aan medicijnen. Je wilt niet dat je zelf medicatie binnenkrijgt die niet voor jou bedoeld is.  

Wanneer draag je handschoenen?

  1. Als je contact hebt met vloeistoffen van het lichaam van de ander. Bij urine, ontlasting of bijvoorbeeld bloed. Denk aan momenten zoals:  
      • Het verschonen van incontinentiemateriaal  
      • Het helpen van een cliënt bij toiletbezoek  
      • Het verzorgen van een wond  
      • Het schoonmaken van een bevuild bed 
      • Het helpen met eten of tandenpoetsen, als er sprake is van veel speeksel of braaksel. 
  2. Als je medicatie klaarmaakt of toedient. Dit geldt alleen als je bij het klaarmaken of toedienen in contact komt met lichaamsvloeistoffen of het medicijn. Bij insuline spuiten is het bijvoorbeeld niet nodig. Je komt niet in contact met vloeistoffen van het lichaam. Het is de naald die in de huid gaat. Ook kom je niet in contact met de medicatie zelf. 
  3. Als er risico is op besmetting. Dit risico bestaat bijvoorbeeld als jij of je cliënt een wondje of een infectie zoals MRSA- of het norovirus hebt.  
  4. Wanneer je werkt met rauw voedsel in de keuken, zoals het rollen van gehaktballen. Daar gelden namelijk de HACCP-regels. Meer uitleg over de HACCP-regels vind je op ons kennisplein.

Het gebeurt wel eens dat je iemand moet wassen én een wond moet verzorgen. Het advies is dan om te werken van schoon naar vuil. Dit zorgt ervoor dat je minder vaak handhygiëne hoeft uit te voeren. Dus eerst ADL-zorg, dan wondzorg. ADL-zorg kan je doen met schone handen en zonder handschoenen. Dit geldt ook voor het gebruik van bodylotion. Een uitzondering kan zijn als iemand huidproblemen heeft, zoals een wondje. Dan gebruik je wel handschoenen, omdat je dan in aanraking kunt komen met vloeistoffen van het lichaam.  

Bespreek met elkaar hoe je omgaat met het opnemen van de telefoon. Kan een collega de telefoon opnemen wanneer jij druk bent? Denk aan het verschil tussen een noodoproep en minder belangrijke telefoontjes, afspraken over de schoonmaak van het apparaat en de momenten waarop familie belt. 

Wanneer trek je je handschoenen weer uit?

Beperk de tijd dat je de handschoenen draagt. Draag ze per ruimte of per handeling.   

Als je handschoenen te lang aanhoudt dan kan dit juist onhygiënisch zijn. Loop je met handschoenen aan van de ene cliënt naar de andere? Dan is er nog steeds een groot risico op besmetting door bacteriën die op je handschoenen zijn gekomen. Ook kunnen handschoenen door langdurig gebruik kleine gaatjes krijgen, die je niet ziet.  Daar komen ook bacteriën doorheen.  

Je trekt je handschoenen uit:   

  • als je klaar bent met de handeling 
  • voor je iets of iemand anders aanraakt 
  • bij verlaten van de ruimte  
  • na contact met (voorwerpen die vies zijn van) lichaamsvloeistoffen.  

Na het uittrekken van je handschoenen was je je handen. 

Handschoenen uittrekken In deze video leggen we je uit hoe je je handschoenen goed uittrekt.

Alle tips samengevat

  • Draag je handschoenen? Raak dan verder niets aan in je omgeving.  
  • Handschoenen zijn geen oplossing voor sieraden dragen, lange (gellak)nagels. Lange nagels en sieraden zorgen voor hele kleine gaatjes die je niet kunt zien. Daar komen ook bacteriën doorheen.  
  • Let op je werkvolgorde. Werk altijd van schoon naar minder schoon/vies. Kan dat niet? Verwissel dan je handschoenen zodra de volgende handeling ‘schoner’ is dan de vorige.  
  • Was of desinfecteer je handen niet terwijl je handschoenen aan hebt.  
  • Trek de handschoenen op de juiste manier aan en uit. Wanneer je dit niet doet, verspreid je bacteriën en virussen van de handschoenen naar je handen en armen. 
  • Was je handen nadat je je handschoenen uit hebt gedaan. Je raakt namelijk bij het uitdoen ook je huid aan. 

Onderstaande tips kunnen je helpen om minder handschoenen te gebruiken.  

  • Praat erover: Wat doe jij? Wat doe ik en waarom? 
  • Houd bij hoeveel handschoenen jullie gebruiken en besparen.  
  • Maak gebruik van de poster ‘No risk, no glove’ met meer informatie over duurzaamheid. Download de poster op de website van het VHIG.

Meld je aan voor extra ondersteuning

Wil je ook aan de slag met het verbeteren van hygiëne en infectiepreventie? Het programma ‘Samen scherp op schoon werk’ heeft ruimte voor nieuwe deelnemende organisaties. Wil je je aanmelden? Of heb je nog vragen? Laat het ons weten via de programmapagina. We nemen dan zo snel mogelijk contact met je op. Uiteraard hopen we je te verwelkomen als deelnemer.

Deel deze pagina via:

Stel je vraag aan

Lisa Delmée

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Wil je op de hoogte blijven van het laatste nieuws en de handigste tips en tools voor de gehandicaptenzorg? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief en ontvang direct de tool ‘Wegwijzer: Aan de slag met het sociale netwerk’.

Schrijf je nu in!