Multidisciplinair Expertise Team helpt zorgteams bij afbouwen onvrijwillige zorg

Gepubliceerd op: 13-05-2024

De MDET-methode: Bij de MDET-methode werkt een Multidisciplinair Expertise Team van de eigen organisatie samen met zorgteams aan het verminderen van onvrijwillige zorg. Dat zijn alle vormen van zorg waar de cliënt niet mee instemt. Doel is bewustwording wanneer en waarvoor onvrijwillige zorg wordt ingezet. Daarna zoek je samen naar mogelijkheden om onvrijwillige zorg af te bouwen. De werkwijze van MDET sluit aan bij het stappenplan Wet zorg en dwang.

Hoe werkt het expertiseteam?  

Zorgmedewerkers kunnen contact zoeken met het expertiseteam bij vragen over het gebruik en het verminderen van onvrijwillige zorg. Afhankelijk van de vragen bekijkt het expertiseteam welke kennis nodig is. Experts met die kennis doorlopen daarna samen met het zorgteam van een woning een adviestraject. Doel is het gebruik van onvrijwillige zorg op een veilige en duurzame manier te verminderen. Het expertiseteam werkt volgens een vast stappenplan. Het stappenplan bestaat uit 6 fases.  

De 6 fases van de MDET-methode:  

  1. De voorbereidingsfase: Het informeren van bewoners en hun wettelijke vertegenwoordigers. Samen maak je een beschrijving van de onvrijwillige zorg. 
  2. De startfase: Overleg tussen de experts en zorgteam(s) om het samen eens te worden over het verminderen van onvrijwillige zorg.  
  3. De planningsfase: Afmaken van het plan van aanpak met daarin de stappen voor het afbouwen van de onvrijwillige zorg. 
  4. Actiefase: Het afbouwen van de onvrijwillige zorg. 
  5. De afrondingsfase: Afronden van het adviestraject. 
  6. De vervolgfase: Experts en zorgteam(s) bespreken hoe het gaat rondom de onvrijwillige zorg, de registratie, de afbouw en de samenwerking tussen iedereen die erbij betrokken is.    

In de factsheet ‘Multidisciplinair Expertise Team (MDET)’ vind je een beschrijving van de 6 fases. 

Wie zitten er in het expertiseteam? 

Het expertiseteam is multidisciplinair. Dat betekent dat er medewerkers uit meerdere vakgebieden in het team zitten. Denk bijvoorbeeld aan:  

• orthopedagogen  

• psychologen  

• gedragstherapeuten  

• artsen  

• fysiotherapeuten  

• ergotherapeuten  

• video feedback trainers  

• managers  

• ervaringsdeskundige cliënten  

• wettelijke cliënt vertegenwoordigers  

Wat heb je nodig voor gebruik van de methode in jouw organisatie?  

  • De mogelijkheid om een Multi Disciplinair Expertise Team (MDET) samen te stellen, met medewerkers die kennis hebben over onvrijwillige zorg. 
  • Ondersteuning vanuit management en teams om als MDET met zorgteams de methode te doorlopen. 
  • Mogelijkheden voor opleiding of bijscholing van het MDET. 
  • Een goed werkend registratiesysteem voor onvrijwillige zorg.  
  • Zo mogelijk een coördinator die aanvragen voor het MDET ontvangt en de experts aanstuurt en begeleidt in hun werk. 

Aan de slag  

In de brochure ‘Multidisciplinair Expertise Team (MDET) Een effectieve methode voor het afbouwen van onvrijwillige zorg in de verstandelijk gehandicaptensector’ vind je de volgende onderdelen:  

  • Wat is de MDET-methode? 
  • Waarom is afbouw van onvrijwillige zorg nodig? 
  • Wat levert de MDET-methode op? 
  • Hoe wordt een MDET samengesteld? 
  • Wat zijn randvoorwaarden voor succesvolle implementatie? 

Casus 

Als begeleider werk ik met cliënten met een verstandelijke beperking. De Wet zorg en dwang schrijft voor dat je cliënten zoveel als mogelijk eigen regie geeft. Dat blijkt in de praktijk nog best lastig. Hoe kun je cliënten zoveel mogelijk vrijheid geven zonder dat het onveilig wordt? Wat is de achterliggende oorzaak van het gedrag waarvoor onvrijwillige zorg wordt toegepast? Hoe kun je bijvoorbeeld samen zorgen dat sloten op keukenkastjes niet meer gebruikt hoeven te worden? Bij dit soort vraagstukken werkt de MDET-methode, waarbij het expertiseteam van je eigen organisatie meedenkt over de zorg die je biedt. 

Ervaring 

MDET is ontwikkeld, toegepast en onderzocht binnen ’s Heeren Loo. Sinds 2020 hebben Amerpoort, Prisma, S&L-zorg en ’s Heeren Loo de methode doorontwikkeld en ingevoerd. De methode zorgt voor bewustwording bij begeleiders over toepassing van onvrijwillige zorg. De multidisciplinaire aanpak levert nieuwe inzichten en mogelijkheden op om alternatieve, minder ingrijpende, vormen van zorg in te zetten. Invoering van MDET vraagt om goede coördinatie. Belemmerende en bevorderende factoren bij invoering van MDET zijn onderzocht (Grapendaal et al., 2022, zie Meer informatie).  

Onderbouwing 

Onderzoekskennis op basis van onderzoek (afgerond en nog lopend onderzoek) en kennis die in de praktijk is opgedaan. 

MDET is ontwikkeld en onderzocht binnen Viveon (Academische Werkplaats ’s Heeren Loo-Vu). Onderzoek bij ’s Heeren Loo heeft aangetoond dat het een effectieve methode is om onvrijwillige zorg af te bouwen (Schippers, 2019). https://www.sheerenloo.nl/kennis-en-wetenschap/multidisciplinair-expertiseteam-mdet 

In samenwerking met zorgprofessionals van 4 VG-organisaties en ervaringsdeskundigen werd de methode in 2020 verbeterd zodat die makkelijker te implementeren is. Onderzoek naar de implementatie van MDET bij deze zorgorganisaties wordt afgerond in 2024. Dit onderzoek is uitgevoerd binnen het programma Gewoon Bijzonder, gefinancierd door ZonMw. 

Meer informatie

Belemmerende en bevorderende factoren voor implementatie van MDET:  

Grapendaal, K., Bisschops, E.H., De Schipper, J.C. & Schuengel, C. (2022). Belemmerende en bevorderende factoren bij implementatie van de methode Multi- Disciplinair Expertise Team voor afbouw van onvrijwillige zorg. Nederlands Tijdschrift voor de Zorg aan mensen met verstandelijke beperkingen (NTZ), 1 jaargang 48. 

 Implementatie interventies MDET:  

Bisschops, E. H., de Schipper, J. C., Schippers, B., Embregts, P. J. C. M., & Schuengel, C. (2022). Reducing restrictive measures in complex long-term care for people with intellectual disabilities: Implementation interventions through the lens of normalisation process theory. Journal of Intellectual & Developmental Disability, 1-12. https://doi.org/10.3109/13668250.2022.2044270 

Bronnen:  

Contactgegevens 

Samenvatting

  • Cliëntgroep product: Mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperking.  
  • Gebruikers product: Ouders, begeleiders en andere betrokkenen in de zorg voor mensen met een (zeer) ernstige verstandelijke (en meervoudige) beperking.  
  • Wanneer gebruiken? Bij overprikkelde of onderprikkelde cliënten, onbegrepen gedrag, spanningsopbouw zonder duidelijke oorzaak, opbouwen van een veilige relatie tussen begeleider en cliënt, stimulering van contact.  
  • Training nodig? Om de checklist goed te kunnen gebruiken, krijg je van te voren wat uitleg via een e-instructie. Deze uitleg duurt ongeveer 1 uur.  
  • Product getest? Ja, door ruime 100 begeleiders, 10 ouders en verschillende andere zorgprofessionals, zoals gedragsdeskundigen, casemanagers en SI-therapeuten.  
  • Gebruikerservaring: Het product wordt op dit moment geïmplementeerd binnen een zorgorganisatie, als resultaat van een implementatieonderzoek. 
  • Waar te vinden?  www.aansluitenenstimuleren.nl   
  • Kosten:  Geen. 

Lees meer 

Netwerk vrijheid en veiligheid 

Deel deze pagina via:

Soort

Methode

Programma's / projecten

Wet zorg en dwang (Wzd)

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

En ontvang direct de publicatie Emotionele ontwikkeling, fasen en bijbehorende begeleidingsstijl in je mailbox.

Inschrijven