Dit betekent het VN-verdrag voor Nederland, haar gemeenten, bedrijven en inwoners

Gepubliceerd op: 21-06-2022

In Nederland heeft 15% van de bevolking één of meerdere beperkingen. Net als ieder ander willen zij werken, sporten, boodschappen doen of een terrasje pakken.

Het VN-verdrag geeft sinds juli 2016 dezelfde rechten aan mensen met een beperking. Dat klinkt mooi.. Maar wat verandert er nou precies?

Het VN-verdrag inzake de rechten van mensen met een beperking; wat houdt dat in?

Het VN-verdrag is van toepassing op alle soorten handicaps die mensen kunnen beperken in het meedoen in de samenleving. Dat kan gaan om zowel fysieke, psychische als verstandelijke beperkingen. In het verdrag staat het bevorderen van participatie en een meer inclusieve samenleving centraal. In het verdrag staan geen nieuwe rechten. Wel geeft het verdrag een verdere uitwerking van de verplichtingen die de regering al heeft op grond van bestaande mensenrechtenverdragen.

Wie is verantwoordelijk?

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) is verantwoordelijk voor de juiste uitvoering van het verdrag. Het College voor de Rechten van de Mens houdt daarentegen toezicht op de uitvoering van het verdrag in Nederland.

Het college doet onderzoek naar schendingen van mensenrechten of naar het niveau van bescherming van deze rechten. Daarnaast is het College actief op thema's die mensen met beperking aangaan: discriminatie op de arbeidsmarkt, in het onderwijs, bij het wonen, in het openbaar vervoer en bij goederen en diensten, zoals winkelen, sporten, uitgaan, verzekeren en zorg.

Wat is de rol van de overheid?

De Rijksoverheid zet zich in om de positie van mensen met een beperking te verbeteren. Nederland voldeed voor de ratificatie van het verdrag al aan een aantal criteria. De overheid heeft na de ratificatie wetten en beleid doorgelicht en waar nodig wetten / beleid gewijzigd.
De belangrijkste wetswijziging is die van de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte (Wgbh/cz). Naast arbeid, wonen, onderwijs en openbaar vervoer (die reeds in de wet waren opgenomen) wordt nu het terrein van 'goederen en diensten' toegevoegd.

Wat is de rol van gemeenten?

Gemeenten krijgen de vrijheid zelf te bepalen hoe zij invulling geven aan het verdrag, maar ze moeten er wel iets mee.
Gemeenten zijn verplicht om in beleidsplannen voor de uitvoering van de WMO, participatiewet en de jeugdwet te melden hoe het VN-verdrag vorm krijgt. Zij moeten aan hun inwoners duidelijk maken wat er gaat gebeuren zodat mensen met een beperking volwaardig kunnen mee doen in de samenleving; dat heet een inclusieve samenleving.
De gemeenteraad ziet er op toe dat dit ook daadwerkelijk gebeurt.
Samen met inwoners met een beperking en hun familie wordt een lokale inclusieagenda opgesteld.

Wat betekent dit allemaal voor mensen met een beperking?

In Nederland bevinden mensen met een beperking zich nog steeds in een achtergestelde positie, waardoor zij niet volwaardig aan de samenleving kunnen meedoen.

Zo komt het voor dat mensen met een beperking vanwege hun beperking niet worden toegelaten op scholen, dat zij door werkgevers niet in dienst worden genomen of dat zij geen hypotheek mogen afsluiten. Ook ervaren zij obstakels als zij van het openbaar vervoer gebruik willen maken of als zij willen stemmen. Daarnaast ervaren veel mensen met een beperking belemmeringen bij de toegang tot bibliotheken, winkels, bioscopen, sportfaciliteiten en cafés.

Nu het VN-verdrag in Nederland geldig is, wordt een platform opgericht. De overheid neemt hiertoe het initiatief en zij doen dit samen met gemeenten, Rijk, ondernemers, werkgevers en mensen met een beperking mee. Samen kijken zij wat er nodig is om verder uit te voeren wat in het verdrag staat.

Dit kun je in de praktijk verwachten

Zit je in een rolstoel? Dan moet je de ingang naar een stemhokje rolstoelvriendelijk worden.
Heb je epilepsie? Dan moet een café het gaan toestaan dat je hulphond mee gaat.

Gemeenten, bedrijven, woningbouwcorporaties en organisaties en verenigingen moeten gaan zorgen voor toegankelijkheid. Dit zal een geleidelijk proces zijn en is niet van de één op de andere dag gerealiseerd.

Lees meer over het VN-Verdrag