Handreiking Toezichthoudende domotica

Gepubliceerd op: 20-06-2022

Handreiking Toezichthoudende domotica is een handleiding die niet alleen toepasbaar is op domotica, maar op allerlei andere technologie die je inzet in de zorg voor mensen met een verstandelijke beperking. Alistair Niemeijer is ethicus en heeft voor het VU Medisch Centrum kwalitatief empirisch onderzoek gedaan naar toezichthoudende woonzorgtechnologie (domotica) in de zorg voor mensen met dementie en een verstandelijke beperking.

Domotica is een veelbelovende ontwikkeling in de zorg voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking en wordt vooral gebruikt om toezicht te houden, vooral in de nacht. Denk hierbij aan:

Bewegingsmelders
Detectiechips
Uitluistersystemen
Camerabewaking

Toezichthoudende domotica

Deze handreiking helpt begeleiders die werken met mensen met dementie of een verstandelijke beperking te ondersteunen bij een zorgvuldige en verantwoorde toepassing van domotica. Het document biedt houvast bij ethische en juridische vragen, zoals:

Biedt het de cliënt meer bewegingsvrijheid?
Tast ook domotica de vrijheid van de cliënt aan om te gaan en staan waar hij wil?
Leidt domotica wel altijd tot meer veiligheid voor de cliënt?
En zo ja, hoe verhoudt deze waarde zich dan tot zijn recht op privacy?
Wat zijn de gevolgen voor de zorgrelatie als de zorgverlener meer op afstand komt te staan?

Alternatief voor vrijheidsbeperking

Aangezien domotica steeds meer gebruikt wordt, onder meer als alternatief voor klassieke vormen van vrijheidsbeperking, was er behoefte aan onderzoek naar ethische aspecten van het gebruik van deze nieuwe technologische mogelijkheden.

In twee residentiële instellingen (voor mensen met dementie of een verstandelijke beperking) heeft Alistair participerende observaties uitgevoerd en medewerkers geïnterviewd. Het onderzoek resulteerde onder andere in de handreiking. Zijn overige publicaties zijn ook zeker de moeite waard om te lezen.