Handreiking 'Waar bemoei ik me mee?'

Als begeleider in de verstandelijk gehandicaptenzorg heb je vaak te maken met dilemma’s. Situaties waarin jouw eigen opvattingen botsen met die van de cliënt. Cliënt wil bijvoorbeeld graag drinken, maar jij ziet de risico’s van alcoholgebruik in combinatie met medicatie. De cliënt vindt 10 biertjes op een avond ‘normaal’, maar jij vindt dat eigenlijk te veel. 

Dilemma's 

Wat doe je dan? Wat doe je als begeleider als jouw eigen professionele opvattingen over goede zorg botsen met de keuzes van de cliënt? Wanneer grijp je in en wanneer niet? Lastige vragen, waarin niet zo gemakkelijk een antwoord op te geven is. 

Het Trimbos Instituut deed hier onderzoek naar. Zij voerden gesprekken met cliënten, begeleiders en behandelaren over het thema ‘autonomie’. Het recht van de cliënt om zelf beslissingen te maken, ook als dat gaat over het gebruik van alcohol en drugs. In de handreiking ‘Waar bemoei ik me mee’ vind je praktische tips voor op de werkvloer, die helpen antwoord te geven op de vraag: wanneer grijp je in, en wanneer niet?

• Download de handreiking 'Waar bemoei ik me mee?' (pdf) onderaan bij downloads.

Casus

De gezondheid van Rafiq is belangrijk voor hem, blijkt uit gesprekken met begeleiders. Blowen past daar eigenlijk niet bij, dat weet Rafiq zelf ook. Het helpt hem ook niet bij het zoeken naar werk. Rafiq wordt er passief van; hij komt tot niets. Maar hij vindt niet dat hij daar hulp bij nodig heeft: “Je moet het toch zelf doen”. Rafiq heeft een ander idee van wat hij nodig heeft, namelijk een eigen bankrekening. Zo kan hij wat meer op eigen benen staan. Begeleiders staan voor een keuze: daarin meegaan, om het contact met Rafiq te houden en hem te ondersteunen in zijn doelen en wensen? Of niet, om te voorkomen dat Rafiq al zijn spaargeld uitgeeft aan wiet? 

Fase van verslaving

Fase

• Geen gebruik
• Eerste kennismaking
• Experimenteel gebruik
• Geïntegreerd gebruik
• Lichte/matige stoornis
• Matige/ernstige stoornis

​Lees meer over de fasen

Onderbouwing bruikbaarheid

Practice-based kennis. Kennis op basis van praktijkervaringen.

Beoordeling

De handreiking ‘Waar bemoei ik me mee’ is geschreven door het Trimbos Instituut. In deze handreiking wordt het thema ‘autonomie’ of ‘zelfbeschikking’ uitgediept aan de hand van ervaringen van begeleiders en behandelaren in de verstandelijk gehandicaptenzorg en cliënten met een LVB en verslaving. 

Meer lezen?

• Opiniestuk: Eigen regie van cliënten met een verstandelijke beperking die alcohol of drugs gebruiken (NTZ), te downloaden bij downloads.

Deze tool is onderdeel van Leidraad LVB in het vizier.

Leidraad LVB in het vizier hoort bij onderzoeksprogramma Gewoon Bijzonder.