Lesbrief helpt docenten om sociale inclusie bespreekbaar te maken

Hoe inclusief is onze samenleving?

Tot nu toe wordt er in het onderwijs weinig gesproken over sociale inclusie. Dat ontdekten onderzoekers Femmianne Bredewold en Simon van der Weele van de Universiteit voor Humanistiek. Zij deden jarenlang onderzoek naar sociale inclusie en het VN-verdrag. Dat VN-verdrag beschermt de rechten van mensen met een beperking. Hierin staat dat participatie en een inclusieve samenleving belangrijk zijn. Maar wat betekent dat eigenlijk, een inclusieve samenleving? Waarom is dat belangrijk? En hoe kun je daar als zorgprofessional aan bijdragen? Belangrijke vragen voor zorgprofessionals.

Er is niet overal aandacht voor sociale inclusie

Dat er weinig over sociale inclusie in het onderwijs wordt gesproken, verrast niet maar verbaast wel, vinden de onderzoekers. ‘Tijdens ons onderzoek hebben we heel veel van de gehandicaptenzorg gezien’, vertelt Simon. ‘We hebben ook gezien dat er niet overal bewust aandacht is voor sociale inclusie. En we zagen dat professionals wel met het onderwerp aan de slag willen, maar dit vanuit het onderwijs niet hebben meegekregen. Waar begin je dan?’

Onderwijs heeft behoefte aan handvatten 

De onderzoekers ontdekten dat het onderwijs behoefte heeft aan een lesbrief, zodat docenten het gesprek over sociale inclusie makkelijker kunnen aangaan met studenten. En dus maakte Yente Eekhof, Masterstudent en onderzoeksassistent aan de Universiteit voor Humanistiek, in samenwerking met Femmianne en Simon de lesbrief. ‘Dat deed ik met veel plezier. Het was een mooi proces’, vertelt ze. 

Uitgebreide informatie en verschillende werkvormen

‘Sociale inclusie is een heel breed begrip. Ik kan me inderdaad voorstellen dat docenten het moeilijk vinden om dit onderwerp te behandelen’, zegt Yente. ‘Daarom is de lesbrief heel concreet geworden. Er staat uitgebreide informatie in over sociale inclusie en over het VN-verdrag. Er staan ook bijpassende werkvormen voor studenten in. Zoals het bespreken van stellingen, het beantwoorden van vragen of het bekijken van een video. Zo krijgen docenten handvatten om sociale inclusie vorm te geven in het onderwijs.’

De inhoud van de lesbrief sociale inclusie

De inzichten uit het onderzoek van Femmianne en Simon, waren de input voor de lesbrief. Het eerste deel gaat over sociale inclusie en over het VN-verdrag. In het tweede deel wordt uitgelegd dat sociale inclusie een visie is op wat een goed leven is voor mensen met een verstandelijke beperking. Deel drie van de lesbrief gaat in op de vraag hoe sociale inclusie zich verhoudt tot instellingsterreinen. Want is wonen bij een zorginstelling eigenlijk wel inclusief? Of kan een instellingsterrein ook sociaal inclusief zijn? Deel vier gaat in op hoe sociale inclusie zich verhoudt tot de doelgroep van mensen met een ernstige meervoudige beperking (EMB). Elk deel van de lesbrief en alle werkvormen zijn ook los te gebruiken door docenten en studenten.

Studenten moeten zelf nadenken

‘Zo maken we het hele grote onderwerp sociale inclusie steeds smaller’, vertelt Yente. ‘Daardoor wordt het voor docenten en studenten makkelijker en concreter om erover te praten. We geven bewust geen antwoorden op de vragen. Het is echt de bedoeling dat studenten zelf gaan nadenken. Onze lesbrief zet aan tot professionele reflectie op inclusie.’

Een verdieping voor zorgprofessionals

Hoewel de lesbrief is gemaakt voor docenten en studenten in het mbo en hbo, is de lesbrief veel breder inzetbaar. ‘Het is een mooie verdieping voor zorgprofessionals uit de gehandicaptenzorg’, zegt Yente. ‘Zij kunnen de lesbrief ook gebruiken in hun reflecties. Want, welke bijdrage leveren zij zelf aan een inclusieve samenleving? Wat weten zij van sociale inclusie en van het VN-verdrag? Interessante vragen om over na te denken.’

Op zoek naar meer lesmateriaal? 

Je vindt op onze site nog veel meer handige lesbrieven en lesmodules over andere belangrijke thema's zoals de Wet zorg en dwang, Belevingsgerichte zorg voor ouderen met VB of basisinformatie over NAH.