Ondersteuningsplan en regeldruk

Weten waarom je iets doet en weten wat je misschien niét meer hoeft te doen draagt bij aan het verminderen van de ervaren regeldruk. Reden genoeg om in te gaan op al deze vragen en te kijken naar mogelijke oplossingen om de regeldruk op dit thema te verminderen.

Wat is een ondersteuningsplan?

Het ondersteuningsplan is een elektronisch (of schriftelijk) document tussen de cliënt en zorgaanbieder waarin de afspraken over de zorg voor de cliënt worden vastgelegd. Het ondersteuningsplan wordt opgesteld naar aanleiding van een gesprek met de cliënt en vormt de basis voor de te verlenen zorg.

Wat staat er in het ondersteuningsplan?

In het ondersteuningsplan leg je de voorkeuren, vragen, behoeften of doelen van de cliënt vast. Daarnaast worden gemaakte afspraken over de zorg, ondersteuning en het realiseren van gestelde doelen vastgelegd. Bij het opstellen van het ondersteuningsplan heb je als begeleider niet alleen aandacht voor de lichamelijke verzorging en gezondheid maar kijk je samen met de cliënt naar alle aspecten die belangrijk zijn voor kwaliteit van leven van een cliënt. Denk hierbij aan:

• mentaal welbevinden
• daginvulling of woon- en leefomstandigheden.

In het thema Ondersteuningsplan op lees je meer over het ondersteuningsplan.

Ondersteuningsplan en regeldruk

Ondanks dat het ondersteuningsplan ondersteunend moet zijn aan de zorg voor de cliënt ervaren begeleiders vaak administratieve lasten rondom het ondersteuningsplan. Niet alle administraties zijn verplicht. Zo wordt er nog vaak gerapporteerd op zorg in overeenstemming met het ondersteuningsplan, terwijl dit niet nodig is. Het ondertekenen van het ondersteuningsplan komt in de praktijk nog vaak voor maar is ook niet meer verplicht. Ook de evaluatie van het ondersteuningsplan wordt vaak standaard elk half jaar gedaan, terwijl de frequentie van de evaluatie juist af zou moeten hangen van de behoefte van de cliënt en de inschatting van de professional.

Bron: (Ont)Regel de Langdurige Zorg

Veelgestelde vragen over het ondersteuningsplan

Is het ondertekenen van het ondersteuningsplan wettelijk verplicht?

Nee, dit is niet verplicht. Ook al is een handtekening onder het ondersteuningsplan niet meer nodig, toch blijkt in de praktijk dat het zorgplan nog vaak ondertekend wordt. Voorheen moest de begeleider bij het eerste ondersteuningsplan én iedere kleine wijziging naar de cliënt of vertegenwoordiger om een handtekening te vragen. De verplichting om het ondersteuningsplan te laten ondertekenen bestaat inmiddels niet meer. Deze regeling geldt met terugwerkende kracht vanaf 1 oktober 2018.

Download meer informatie over het zetten van een handtekening onder het ondersteuningplan.

Voorbeeld uit de praktijk:

Bij Cosis maken ze gebruik van ONS (Nedap). Na een automatische update vanuit Nedap is het nu mogelijk om na het opstellen/wijzigen van het zorgplan een keuze te maken uit een aantal opgestelde zinnen. Als je na het maken van (wijzigingen in) het ondersteuningsplan klikt op afronden krijg je de keuze uit vijf opties: 

1. Is besproken met cliënt/vertegenwoordiger en deze is akkoord
2. Wordt later besproken met cliënt/vertegenwoordiger
3. Wordt niet besproken met cliënt/vertegenwoordiger  
4. Je geeft hierbij de reden aan waarom het zorgplan niet besproken wordt
5. Is niet akkoord bevonden door cliënt/vertegenwoordiger
6. Je geeft hierbij de reden aan waarom het zorgplan niet akkoord is
7. Moet ondertekend worden

Is het ondersteuningsplan onderdeel van het dossier van de cliënt?

Ja, dit volgt uit de ‘Handreiking ondersteuningsplannen 2013’. Uit de handreiking volgt een ruimere omschrijving van het begrip ‘dossier’ van de cliënt. Het dossier is de verzameling van alle cliënt-gerelateerde informatie die noodzakelijk is voor goede hulpverlening in het kader van de zorgverleningsovereenkomst, inclusief alle informatie voor professionele verantwoording en toetsbaarheid. Het dossier omvat dus medische en administratieve basisinformatie, behandelplannen en het ondersteuningsplan.

Heeft de cliënt recht op cliëntondersteuning tijdens het bespreken van het ondersteuningsplan?

Ja, de zorgaanbieder en het zorgkantoor moeten de cliënt over deze mogelijkheid informeren. Zij moeten dit doen voorafgaand aan de bespreking van het ondersteuningsplan. In ieder geval twee keer per jaar moet het ondersteuningsplan worden geëvalueerd en geactualiseerd. Ook dan heeft de cliënt recht op cliëntondersteuning. In de praktijk wordt het ondersteuningsplan continu afgestemd op de wensen en behoeften van de cliënt zodat de cliënt het beste ondersteund wordt.

Moet je als begeleider volgens de wet rapporteren dat de zorg is verleend in overeenstemming met het ondersteuningsplan?

Nee, volgens de wet hoeven begeleiders niet te rapporteren dat zorg is verleend in overeenstemming met het ondersteuningsplan. Het noteren van de voortgang (bij doelen), afwijkingen en bijzonderheden is voldoende. Als een zorgaanbieder deze registratie verplicht stelt, dan is de begeleider op grond van het arbeidsrecht wél verplicht dit te doen.

Is het verplicht een uitgebreider verslag op te stellen over het behalen van de gestelde doelen uit het ondersteuningsplan?

Nee, een aanvullend verslag is niet wettelijk verplicht. In het ondersteuningsplan wordt ook opgenomen hoe de gestelde doelen bereikt zullen worden.

Meer informatie

• Handreiking ondersteuningsplannen VGN
• Ontwerp professionele omgeving voor zorgprofessionals
• Richtlijn verpleegkundige en verzorgende verslaglegging (momenteel in revisie)