Persoonsgerichte zorg en werken met een Toekomstplan

Gepubliceerd op: 25-04-2022

Het Toekomstplan is ontwikkeld om jeugdigen en volwassenen met de meest complexe zorgvraag door middel van 24/7 specialistische zorg te ondersteunen. De cliënt geeft zijn leven zoveel als mogelijk zelf vorm. Het Toekomstplan gaat uit van de talenten en kwaliteiten van de cliënt.

Samen stel je de doelen van de cliënt en het plan hoe daar te komen vast in een tekening. Deze tekening laat de stip op de horizon zien. In de handreiking lees je wat de werkwijze inhoudt.

Casus

Roy is 23 jaar en heeft een lichtverstandelijke beperking. Door zijn vele zorg- en ondersteuningsvragen wordt zijn situatie omschreven als complex. Hoe kan hij ondanks alles toch een zinvol en zo normaal mogelijk leven leiden? Welk perspectief zou Roy op zijn leven hebben? Zou het Toekomstplan hem daarbij kunnen helpen?

Ervaringen

Ervaring van een cliënt

'Wat ik het meest bijzonder vond? Dat mensen om mij heen mijn talenten benoemden. Ik kan nu op de tekening zien hoeveel dat er zijn, twintig in getal. De tekening praat als het ware tegen mij en laat zien waar ik sta. De tekening hielp mij in te zien dat ik liever op Kemnade wil blijven wonen in plaats van extern. Extern wonen stond twee jaar geleden nog wel in mijn Toekomstplan.'

Ervaring van een begeleider

'Waar begin je als de cliënt zegt "ik wil een relatie"? Dat is nogal een grote stap. Toen ik de cliënt voorstelde om niet zo ver vooruit te kijken en te kijken naar wat we daaraan in het komende half jaar samen gaan doen, werd het makkelijker voor iedereen. We maken nu een Toekomstplan voor 6 maanden.'

De 4 delen van het Toekomstplan

In de handreiking staat beschreven hoe teams aan de slag kunnen met het Toekomstplan. Pluryn Kemnade heeft deze handreiking en werkwijze ontwikkeld voor hun eigen teams. De handreiking bestaat uit vier delen:

Deel 1: Wat is het Toekomstplan en hoe werkt het?

Hierin staan de kenmerken van het Toekomstplan en hoe de methodiek in twaalf stappen is opgebouwd.

Deel 2: Hoe kan je het team voorbereiden op het werken met het Toekomstplan?

Dit deel gaat in op hoe een team zich kan voorbereiden op het starten met het maken van een Toekomstplan. Van aanmelding tot realisatie. En welke personen hier allemaal bij betrokken zijn.

Deel 3: Hoe kan je een team begeleiden in het werken met het Toekomstplan?

Dit deel geeft handvatten aan hoe teams concreet handen en voeten geven aan het werken met een Toekomstplan.

Deel 4: Hoe kan je een team stimuleren in het blijven werken met het Toekomstplan?

Hierin staan tips hoe teams blijvend met het Toekomstplan aan de slag gaan.

Aan de slag!

Wil je meteen aan de slag met het Toekomstplan? Download dan het materiaal:

Onderbouwing

Opzet

Kemnade werkt volgens de visie en methodiek ‘Gewoon kijken. Gewoon doen. Gewoon leven.’ (Rasing, Pluryn) ontwikkeld door Rasing (voormalig hoofd Behandeling, Kemnade). Dit vormt de basis voor het Toekomstplan. Rasing beschrijft in zijn boek (2018) de visie als volgt: Zorg aan cliënten met een licht verstandelijke beperking en zeer intensieve ondersteuningsvragen is maatwerk. Net zoals de cliënt geen etiket is, is er ook geen recept. Dit betekent dat in de vormgeving van de ondersteuning de individuele ondersteuningsvraag uitgangspunt is.

De ondersteuningsvragen worden binnen Kemnade vertaald in een viertal categorieën:

Zie mij als mens
Bied mij een langdurige, veilige minst beperkende stabiele leefomgeving
Laat me een zinvol, zo normaal mogelijk leven leiden
Wijs (probleem) gedrag niet toe aan mij als cliënt

Het antwoord van Kemnade op de ondersteuningsvragen van cliënten is gericht op werken met de cliënt aan:

Het bieden van perspectief
Zijn ontwikkeling en groei
Zorgen dat de persoon zich begrepen voelt en dat hij de omgeving begrijpt
Zelfregie geven over datgene waarover de persoon ook daadwerkelijk regie kan voeren
Het bieden van veiligheid

Het project is een onderdeel van Begeleiding à la carte van het programma Volwaardig leven van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS).

Bruikbaarheid

Practice-based kennis: kennis op basis van praktijkervaringen.

Over Begeleiding à la carte

Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven [2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.

Alle Twinkels komen voort uit de lessen van 35 zorgorganisaties binnen het project Begeleiding à la carte, onderdeel van het programma Volwaardig leven.