Van nachtzorg naar nachtrust

Gepubliceerd op: 14-11-2022

‘Van nachtzorg naar nachtrust’ is een digitaal boekje. Het bevat praktijkvoorbeelden en een methode om door een andere manier van denken bij te dragen aan een zo goed mogelijke nachtrust voor de cliënt. Het boekje kan worden gebruikt door begeleiders, regiebegeleiders, gedragsdeskundigen, nachtzorgmedewerkers, artsen, cliënten en/of cliëntvertegenwoordigers.

Soms is een andere manier van denken nodig

In het boekje staat omdenken centraal. Soms is er namelijk een hele andere manier van denken nodig om te komen tot oplossingen die bijdragen aan een goede nachtrust van de cliënt. In het boekje staan zes voorbeelden beschreven van omdenken in de nachtzorg. Deze voorbeelden kun je gebruiken ter inspiratie.

Ook bevat het boekje een lege ‘Omdenkmatrix’. Met dit figuur kan je een eigen vraagstuk of probleem beschrijven en ook zelf aan de slag gaan met omdenken. De lege Omdenkmatrix kan je invullen samen met de cliënt, cliëntvertegenwoordiger, regiebegeleider, behandelaar, teamleider en/of nachtzorgmedewerker. Vooral tijdens een multidisciplinair overleg (MDO) kan de Omdenkmatrix een interessant hulpmiddel zijn om (moeilijke) vraagstukken te bespreken.

Casus

Goed slapen is van essentieel belang voor een goede dag en dus voor de kwaliteit van ons leven. Daarom is het bijzonder dat de nacht soms vergeten gebied is in de 24-uurs zorg. Die nacht zou een veel belangrijkere plek moeten nemen in ons denken: wat kunnen wij bijdragen aan een zo goed mogelijke nachtrust voor de cliënt?

Ervaringen

'Tijdens onze pilot hebben we al veel goede gesprekken gehad door de Omdenkmatrix. Er werd op een grappige en creatieve manier nagedacht over een vraagstelling. Hierbij is het heel belangrijk dat je niet te star blijft hangen aan oude gewoontes en gedachtes. Het opnieuw vrij denken en vooral omdenken bracht ons tot verrassende oplossingen' – Coördinator nachtzorg bij Siza.

Hoe werkt het?

We willen het onderwerp nachtrust bekijken vanuit een creatieve en ludieke invalshoek, namelijk aan de hand van de omdenkmatrix. Dit omdat we ervaren dat er soms een hele andere manier van denken nodig is om te komen tot oplossingen. De Omdenkmatrix werkt als volgt:

Beschrijf in het kwadrant ‘waarnemen’ je vraagstelling of probleem.
Beschrijf in het kwadrant ‘oplossen’ mogelijke manieren om het probleem op te lossen. Gebruik ter inspiratie de praktijkvoorbeelden in het boekje.
Beschrijf in het kwadrant ‘loslaten’ wat je kan doen als je het probleem loslaat en de situatie accepteert zoals die is.
Beschrijf in het kwadrant ‘omdenken’ hoe je het probleem kan omarmen. Denk het probleem om in een mogelijkheid.
Kies gezamenlijk welke van de vier mogelijkheden je het beste kunt inzetten voor de cliënt.

Aan de slag!

Wil je meteen aan de slag met het digitale boekje? Download dan het materiaal onderaan de pagina bij Downloads.

Onderbouwing

Opzet

Van nachtzorg naar nachtrust. Dat klinkt misschien heel normaal, maar medewerkers van Siza merkten dat dit niet vanzelfsprekend is. Zij krijgen nog regelmatig de vraag om iemand ’s nachts wakker te maken, zonder dat er eerst is nagedacht over mogelijke alternatieven. En dat terwijl goed slapen zo belangrijk is voor een goede dag. Dit heeft geleid tot de totstandkoming van het boekje.

Het boekje is ontwikkeld door het team Nachtzorg en Zorgregiecentrale, bestaande uit ruim tachtig medewerkers die werken met cliënten uit de verschillende doelgroepen VG, LG en NAH op een groot aantal locaties. Dit team heeft jarenlang theoretische kennis en praktische vaardigheden opgedaan over nachtrust. Deze expertise hebben zij ingezet bij de ontwikkeling van het boekje. De kennis in het boekje is onderbouwd met wetenschappelijke onderzoeken. Het boekje is gemaakt in samenwerking met cliënten, cliëntvertegenwoordigers, begeleiders en gedragsdeskundigen.

In het boekje worden vraagstellingen en problemen rondom nachtrust bekeken met de Omdenkmatrix. De Omdenkmatrix komt voort uit het boek ‘Zoals verwacht loopt alles anders’ van Berthold Gunster (2018).

Bruikbaarheid

Practice-based kennis: kennis op basis van praktijkervaringen.
Ervaringskennis: kennis op basis van de ervaringen van cliënten of verwanten.

Alle Twinkels komen voort uit de lessen van 35 zorgorganisaties binnen het project Begeleiding à la carte, onderdeel van het programma Volwaardig leven.

Over Begeleiding à la carte

Deze aanpak is ontwikkeld in het vernieuwingstraject Begeleiding à la carte van Volwaardig leven [2019-2021) van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Zorgaanbieders werkten aan hun eigen aanpak voor vernieuwing van persoonsgerichte zorg in de gehandicaptensector.

Downloads