Video Home Training (VHT) en Video Interactie Begeleiding (VIB)

Het doel is om professionals te helpen om subtiele signalen van cliënten beter op te merken en hierop in te spelen, wat bijdraagt aan een betere zorgkwaliteit en een betere samenwerking met familie en mantelzorgers. VHT en VIB dragen ook bij aan het versterken van de competenties van zowel professionals als betrokkenen in de thuissituatie. Vooral het reflecteren op eigen handelen en het jezelf inzetten als instrument om de ander positief te beïnvloeden, wordt met VIB geoefend.

Doelgroep

VHT en VIB worden toegepast in situaties waarin de communicatie en interactie met cliënten met een verstandelijke beperking uitdagingen opleveren, zoals in daghulp- of dagactiviteitencentra, leefgroepen en begeleid wonen. In de thuissituatie kan VHT worden ingezet om ouders en mantelzorgers te ondersteunen in hun omgang met de cliënt, terwijl VIB in professionele zorgcontexten wordt gebruikt om interactievaardigheden van zorgverleners te verbeteren. Door samen videobeelden te bekijken, krijgen zorgverleners en naasten inzicht in de communicatie en contactuele vaardigheden van de cliënt. De methodiek wordt toegepast in 12 werksectoren.

Beschrijving methode

Beide methoden maken gebruik van video opnames van de dagelijkse interacties tussen de professional, de cliënt en eventueel de naasten. De opnames worden onderzocht om subtiele non-verbale en verbale signalen van de cliënt zichtbaar te maken. Dit helpt de professional om beter in te spelen op de communicatiebehoeften van de cliënt. Door samen te reflecteren op de beelden, vergroot je een gedeeld begrip van de signalen van de cliënt. Je versterkt zo de vaardigheden van de zorgverleners en familieleden.

Tijdsinvestering 

Je hebt tijd nodig voor het maken van video-opnames, de voorbereiding, het onderzoeken van beelden en het bespreken ervan met betrokkenen. De totale tijd die je aan de methode kwijt bent, hangt af van de intensiteit van het programma en de behoeften van de cliënt. Meestal vraagt de implementatie en evaluatie van deze methode een paar uur per week. In de praktijk wordt uitgegaan van: 12 uur in totaal voor VIB-coach. Dit betreft dan een intakegesprek en het drie keer filmen en drie keer terugkijken van de beelden. Daarna bespreek je de meest leerzame video's met de gefilmde begeleider in bijvoorbeeld een teamoverleg. De terugkijkmomenten plan je om de drie weken, zodat er tussentijds een leereffect kan optreden.

Materiaal 

Er zijn verschillende ondersteunende materialen beschikbaar, waaronder handleidingen, gesprekskaarten en praktische richtlijnen voor VHT en VIB. De AIT heeft in samenwerking met uitgever SWP diverse publicaties uitgebracht, gericht op verschillende doelgroepen en werksettings.

Welke professionals kunnen met deze methode werken?

VHT en VIB zijn geschikt voor zorgprofessionals zoals begeleiders, gedragsdeskundigen, intern begeleiders, therapeuten en andere specialisten in de gehandicaptenzorg. Binnen de thuissituatie kunnen ook gezinscoaches en ambulante begeleiders met VHT werken om ouders en mantelzorgers te ondersteunen.

Wie kunnen nog meer met deze methode werken?

Naast zorgprofessionals kunnen ook ouders, familieleden en mantelzorgers deelnemen aan het VHT-programma om hun communicatie met de cliënt te versterken. De methode is ontworpen om de betrokkenheid van de naasten te vergroten en hun inzicht in de behoeften en signalen van de cliënt te verdiepen, zodat men leert het eigen handelen hierop aan te passen.

Voorwaarden om aan de slag te gaan met deze methode 

Professionals die VHT of VIB willen gebruiken, moeten een Hbo werk- en denkniveau hebben en beschikken over gerichte scholing in deze methoden. Er zijn gecertificeerde opleidingen beschikbaar, bestaande uit intensieve trainingsprogramma’s, waarbij een combinatie van theoretische kennis en praktische oefeningen centraal staat.

Het is belangrijk dat professionals die VIB toepassen, beschikken over de juiste training en certificering om de methodiek effectief en ethisch verantwoord te gebruiken. Daarnaast is het essentieel om de privacy en vertrouwelijkheid van de cliënt te waarborgen bij het maken en gebruiken van videobeelden. Regelmatige supervisie en bijscholing worden aanbevolen om de kwaliteit van de begeleiding te behouden.

Onderbouwing bruikbaarheid

Research based en evidence basis. Kennis gebaseerd op onderzoek en op basis van bewijzen.  

Bronnen

Op de volgende websites kun je meer lezen over de onderbouwing voor deze methode: 

• Lees meer in het boek Opleiding, kwaliteitszorg en werkontwikkeling van Hoogland, Eliëns en van der Giessen.
• Lees het hoofdstuk Aanvullingen op het werken met het communicatieplan van Oskam.