Samensturing: hoe doet Estinea dat?

Estinea ontwikkelde daarvoor samen met Vilans de methodiek Samensturing. Een methodiek die handvatten en inspiratie geeft voor hoe je wensen en behoeftes van bewoners, familie en begeleiders bespreekt en samen keuzes maakt. Kortom: hoe je inspraak vormgeeft. Hierbij ga je uit van de behoefte van de bewoner en is ieders visie en inbreng even belangrijk. 

Samensturing = eigen regie

Samensturing sluit aan op de visie van Estinea. Hierin nemen zelfsturende teams, bewoners en vertegenwoordigers zelf de regie in handen om keuzes te maken en invloed te hebben. 

Bij Samensturing werk je volgens 6 stappen:

1. Relaties opbouwen/onderhouden en verwachtingen uitspreken
2. Iedereen uitnodigen om samen te sturen
3. Per groep een eigen top 3 bepalen
4. ‘Samenstuur-thema’s’ kiezen
5. Aan de slag in themagroepen
6. Successen vieren en terugblikken

Wegwijzer Samensturing

De handvatten voor hoe je met samensturing begint, hebben Vilans en Estinea samengevat in de Wegwijzer Samensturing. Hierin staat een stappenplan, verschillende werkvormen en inspirerende voorbeelden. De Wegwijzer is er voor begeleiders, bewoners en vertegenwoordigers, want samen sturen doe je met z’n allen en iedereen kan het initiatief nemen tot een gesprek.

Download de Wegwijzer Samensturing (pdf)

Ervaringen en tips

Drie locaties van Estinea deden in 2019 mee aan de pilot van het project Samensturing. Hoe zetten deze begeleiders samensturing in en wat zijn hun tips? 

Joke: “De meerwaarde van samensturing is dat je bespreekt wat je verwacht en samen tot een keuze of beslissing komt. Dit zorgt voor een sterkere relatie en voor meer begrip voor elkaar. Het zorgt voor een ‘samengevoel’. Dat is prachtig. We betrokken bijvoorbeeld familie bij het samenstellen van het menu. Een ouder zei: ‘Mijn kind genoot vroeger altijd zo van dat gerecht’, en dat hebben ze gekookt! Een ander voorbeeld is dat we ouders betrokken bij een vacature voor een begeleider. Zo stelden we samen een profiel van de ideale kandidaat op en namen we ze mee in de sollicitatieprocedure. Hierdoor beseften we wat we nodig hadden op onze locatie, gezien vanuit het perspectief van de begeleiders én van familie.

Susanne: “Het idee is dat je samen tot een doel komt. Dit kan zijn ‘kennismaken met elkaar’ of een overzicht maken van activiteiten die we willen ondernemen. We stelden teams samen van cliënten, ouders en begeleiders. Elk team ging aan de slag met een thema, bijvoorbeeld ‘activiteiten’. Bewoners wilden graag een reisje met een boot maken. Als begeleiders neigden we er eerder naar om dat zelf te regelen, maar nu verdeelden we de taken onder elkaar. Zo wordt het echt een project van ons samen.”

4 tips op een rij:

1. Het is belangrijk om te investeren in gezamenlijke ontmoetingen met de drie groepen; dat geeft vertrouwen tussen familie, bewoners en begeleiders. Doe dit voordat je een gemeenschappelijk onderwerp hebt waarover je het met elkaar wilt gaan hebben. Neem hier voldoende tijd voor; dit verdien je terug.
2. Vraag ouders om advies vanuit hun rol als dé ervaringsdeskundige van hun zoon of dochter. Om een goede band met de ouders te ontwikkelen, geven begeleiders bewust prioriteit aan praatjes met ouders. Ook al is het druk.
3. Samensturing vraagt om durven loslaten van wat er standaard gebeurt. Kijk vooral naar waar bewoners, ouders en begeleiders zelf mee komen en wat nodig is.
4. Wees niet bang om je kwetsbaar op te stellen. Je hoeft als begeleider niet overal een antwoord op te hebben. Je zoekt het samen uit.

Meer weten? Lees het reisverslag (pdf) van locatie De Tandem van Estinea over hoe samensturing in de praktijk gaat.